BU YAZIN YILDIZI SAMATYA MEYDANI

* Samatya’nın İstanbul için önemi nedir? Yeraltı suları nedeniyle Samatya, Bizans’tan da önceye dayanan bir yerleşim alanı. 1453’e kadar Rumlar yaşıyor. Fatih’in ilk demografik düzenleme yaptığı yer burası. Buraya Ermeni göçü sağlamış. İstanbul’da ayakta kalan en eski dini yapı Studios Manastırı burada. 1-2 sokakta Yahudi Mahallesi de var. İstanbul’un bütün renklerini o dönemde görmek mümkün.

* Bu kozmopolit yapı ne zaman bozuluyor? 6-7 Eylül’den sonra çevresel baskı nedeniyle buradaki orta sınıf Hıristiyan ahalinin bir kısmı kaçıyor. Daha sonra 1963’te oturma izni iptal edilince aşağı yukarı tamamı gidiyor. Üst gelir grupları Şişli ve Yeşilköy’e taşınıyor. Buralar değerlenmediği için Doğu ve Güney Doğu’dan göç alıyor. Orta halli ailelerin de İstanbul’a gelirken geçiş yaptığı bir yer oluyor. Mesela Selahattin Duman’ın babası doktor, burada oturmuşlar.

* Denize kadar uzanan surlar Menderes döneminde yıkılmasaydı Samatya’nın kaderi nasıl olurdu? Samatya geçmişte deniz kıyısında bir yer. 1960’lara kadar da İstanbul’un eğlence hayatında önemli bir yeri var. 1960’a doğru sahil yolu yapıldı. Kennedy Caddesi dolgudur. O yapılmasaydı Samatya deniz kıyısında olacaktı. İstanbul’un iyi gazinoların bulunduğu yer olarak yeme içme kültürü de farklıydı.

* ‘Meydan Yenileme’ projesi nasıl doğdu? Yıllardır “Kültür amaçlı turist gelmiyor”, “Para harcayan turisti Türkiye’ye getiremiyoruz” denir. Kültür amaçlı turistik gezilerini çoğaltmak amacıyla araştırma yaptık. Sultanahmet Meydanı’na alternatif ararken Türkiye’nin tarihi açıdan en zengin yeri Samatya çıktı. Burayı önce Samatyalılara, sonra İstanbullulara tanıtmak üzere bir proje hazırladık. Bu kentin kültürel değerlerini yeniden gündeme getirilirken evvela İstanbullular’a, İstanbul’un Türk ziyaretçilerine, sonra da yabancı konuklarına tanıtımı önemli. Bu üçü olmadan olmuyor.

* Bu projede temel hedef nedir?Türkiye’de yeme içme kültürünün geçmiş yapılanmayla bir arada götürülmesini amaçlıyoruz. O günün koşullarını tekrarlamak mümkün değil ama yeniden üretilmesi çok iyi bir proje gibi göründü. Sonuçta kente ait olma bilinci bu. “Biz dünyanın en önemli üç mutfağından biriyiz” diyoruz. O zaman meyhanelerin atmosferini yaşatmak lazım. Meydan ve meydana açılan sokaklarda 16 mekanda bu atmosferi yaratmayı hedefliyoruz.

* Ne kadar bütçe ayrıldı? Mey ve Fatih Belediyesi’yle işbirliği içindeyiz. Burada meydanın düzenlenmesi var. Meydana bakan binaların bozuk yüzeyleri tamir ediliyor. Tenteler yenileniyor. Estetik ve özgün olmasına çalışılıyor. İyileştirme çalışmaları yapılıyor. Desteklerin tamamı iki sene için bir milyon TL’yi bulur.

* İyileştirme çalışmaları kapsamında neler yapılıyor?Durum saptaması yapıyoruz. Samatya’nın kendine özgü tüketicisi var. Burada 24 saat yaşam sürüyor. Standartları yükseltiyoruz. Masasını, sandalyesini, masa örtüsünü yeniliyoruz. Eski dokuya uygun daha karakterli ve servis kolaylığı sağlayan masalar öneriyoruz. Meyhane işine girmek isteyenler için ‘Meyhaneler Rehberi’ isimli bir el kitabı hazırladık. Dekorasyondan meze tariflerine, müzik seçiminden müşteri ilişkilerine, A’dan Z’ye her konuda eğitim veriyoruz.

* Meydan’da bütünlüğü sağlamak için nelere dikkat edildi? Samatya logosu yaptırdık. Bu logoyu taşıyan tenteler hazırladık. Binaları boyamak için sarı, bej ve toprak renklerini seçtik. Eskiden kagir yapılar toprak renklerindeymiş. Her işletmenin özgünlüğünü koruyoruz. Rakı sofrası tecrübesinde müziğin önemli yeri vardır. “Fasıl ve Türk Sanat müzikleri ağırlıklı olsun” diyoruz.

* Burada yapılanların sürdürülebilir olması için nasıl bir çözüm üretildi? Alman Standart Enstitüsü TÜV’le sadece meyhanelere özel model geliştirdik. Yerli ya da yabancı turist seçim yaparken referans istiyor. Kapılarda mekanların TÜV tarafından tavsiye edildiğine dair amblemler yer alacak. Bu sene sonunda kadar bu süreç tamamlanır.

* Bu projenin Samatya’ya ekonomik katkısı nasıl olur? Yerel ekonomiye katkı için ne yapabiliriz diye düşündük. Ev hanımları için de bir proje hazırladık. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde yarışma düzenledik. Samatya’dan esinlenerek naylon uygarlığına karşı file ve şişe kılıfı tasarladılar. Çok güzel tasarımlar ortaya çıktı. Halk eğitim merkezinde
25 kişilik bir gruba bu tasarımların yapılışını öğreteceğiz. Buradaki ev hanımlarına tığ ve malzemeleri vereceğiz. Her şey Türk malı olacak. Buradaki bakkal gibi yerlerde satışa sunulacak.

* Ay sonunda düzenlenecek etkinlik neden ‘Zil ve Caz Festivali’ adını taşıyor? Samatya için önemli bir aile olan Zilciyan Ailesi’ni anmak istedik. 1625’te Trabzon’dan İstanbul’a göç etmişler. Dönemin padişahının isteğiyle mehteran takımının zillerini üretilmişler. Yüzlerce yıl bu işi sürdüren ailenin bir kısmı 1920’de ABD’ye göç etmiş. Zilciyan Ailesi’nin müşterileri arasında önde gelen senfonik orkestralar, U2, Deep Purple ve Madonna var. Onların buradaki izini bulduk. Zil imalathanesi olarak kullanılan yer şimdi çamaşırhane olmuş. Yerini tespit etmek önemli. Bu aile anısına 29-30 Haziran ve
1 Temmuz’da ‘Zil ve Caz Festivali’ düzenledik. Buranın geçmiş renkleriyle temas etmek için en uygun yol müzik. Kerem Görsev, Arto Tunç Boyacıyan ve Leman Sam konser verecek.

YUNANiSTAN’IN TAVERNASI VARSA, TÜRKiYE’NİN MEYHANESi VAR!Çiçekten Becel / Mey İçki Pazarlama Direktörü: Türkiye’deki kültür turizmini desteklemeyi ve yeme içme kültürünü tanıtmayı amaçlıyoruz. Yunanistan’ın tavernası varsa Türkiye’nin de meyhanesi var. Zaman içinde bu kültür erozyona uğramış. İstanbul’da hem turistik özellikleriyle hem yeme içme açısından özgün yerler arasında Samatya dikkat çekiyor. Burada klasik meyhane tanımına uygun, özelliklerini yitirmeyen mekanlar var. Bunun dışındakiler için model bir meyhane projesini geliştirdik. Eğitim, standartları sağlama ve denetime tabi olma sürecini başlattık. Çünkü biz meyhaneyi değer olarak görüyoruz. Bu projede iki boyut var. 1- Samatya’nın turistik ve kültürel açıdan bir çekim merkezi haline getirilmesi, 2- Meyhane tecrübesinin tanıtılması için model merkez olması. Yaz sonuna kadar farklı bir çehre kazanacak. Seneye daha iddialıyım. Rezervasyon yaptıranlara “Haftaya bekliyoruz” diyecekler.


“UĞUR DÜNDAR HEP DESTEK OLUR”* Samatya’da çocukluğu geçen ünlülerden kimler bu projeye destek veriyor?
Samatya Danışma Kurulu kurduk. Aydın Boysan geldi. Uğur Dündar her zaman destek verdi. Vefa Zat ve Nihat Sırdar da öyle. Cem Yılmaz çok meşgul sanırım, arkadaşlar ona ulaşamadı. Ahmet Ümit İstanbullu değil ama Samatya’ya çok aşık. Romanlarını yazarken Samatya’dan esinlendiğini söylüyor.

“SATIŞLARIMIZ YÜZDE 40 ARTTI”Saliha Tarar/ Kuleli Meyhanesi İşletmecisi: Meydan Yenileme projesi çok sevindirici. Fatih Belediyesi’ne, TURAD’a ve MEY’e teşekkür ediyorum. Samatya’da böyle bir şey hiç olmamıştı. Güzelleştirmek istiyorlar, turistin gelmesini istiyorlar. İnsanların Samatya’yı tanımasını sağlıyorlar. Basında çıkan haberler sayesinde bilmeyenler de tanımış oldu. Artık insanlar ellerinde tanıtım kitaplarıyla kalkıp gelebiliyor. Bu durum satışlarımıza da yansıdı ve geçen yıla göre yüzde 40 arttı. TÜV standartlarına da hazırız. Mutfağımız 24 saat açık. Günlük balık alıyoruz. Herkes istediği gibi görebilir. Ama trafik sorunu var. Teorik olarak meydan trafiğe kapalı. Ama kapanları bozmuşlar, araçlar sık sık geçiyor. Oysa aşağıda otopark var.

Rezervasyon için: Web: www. samatyameydan.com

SAMATYA’YA GÜNLÜK TURLAR1- www.plantours.com
2- www.festtravel.com/