Çocuklarda inmemiş testis

Memorial Diyarbakır Hastanesi’nden çocuk cerrahisi ve çocuk ürolojisi uzmanı Prof. Dr. Abdurrahman Önen, inmemiş testis sorunun tanı ve tedavisi hakkında bilgi verdi: “Anne karnındaki bebekte testisler, karın içinde böbrek komşuluğunda gelişmeye başlar. Doğuma yakın dönemde testisler karından aşağı doğru inerek kasık kanalından geçer ve her iki taraftaki torbalara yerleşir. Testislerin normalde bulunması gereken torbalar içine yerleşmemesine ‘inmemiş testis’ denir. Bu çocuklarda testis çoğunlukla kasık kanalı içinde, bazen de kanalın dışında bir yerde veya karnın içerisinde kalabilir. Gerçek inmemiş testis, yumurtaların çoğunlukla torba içinde bulunup sadece bazen yukarı kaçması durumundan farklı. Yumurtaların zaman zaman torbanın yukarısına kaçması, ‘utangaç testis’ olarak adlandırılır. Bunların çoğu, cerrahi tedavi gerektirmez.

Kısırlığa neden olur

Testislerin görevlerini normal şekilde yapabilmeleri için, vücut ısısından 3-4 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbalar, testis için gereken bu koşulları sağlar. Çünkü bu bölgede ısı 33 dereceyken; kasık kanalında 35, karın içinde 37 derece civarındadır. Yüksekte kalmış ve hiç aşağıya inmemiş testisler, ısıdan etkilenir, hücrelerinde belirgin hasar oluşarak fonksiyonları bozulur. Testisin torba dışında daha sıcak bir ortamda kalması, sperm yapısında bozulmaya ve ileride kısırlığa yol açabilir. Özellikle, ameliyatla düzeltilmeyen iki taraflı inmemiş testisi bulunanların çocuk sahibi olma şansı belirgin biçimde düşer.

Tedavide hormon yerine cerrahi

Testisin torbanın hemen yukarısında olması gibi çok sınırlı bazı durumlarda hormonal tedaviyle testislerin kısmen torbaya inmesi sağlanabilir. Ancak bu tedavi, çocukların çok küçük yaşta cinsiyet hormonları almalarına neden olduğu için önemli bazı yan etkilere yol açabilir. Bu tedavilerden sonra peniste büyüme ve kıllanma gibi durumlar görülebilir. Gerçek inmemiş testisli çocuklarda asıl tedavi, cerrahi girişimle testisi yumurta torbasına indirmektir.

1 yaşına kadar düzeltilmeli

Testislerin ilk 6 ayda kendiliğinden inme şansı bulunduğu için bu süre içinde herhangi bir tedavi uygulanmaz, beklenip takip edilir. Ancak inmeyen testisler 1 yaşına kadar yumurta torbasına indirilir. Geç kalındığında kısırlık, kanser, fıtık, kolay yaralanma ve kanlanma sorunu gelişebilir.

Ameliyat sonrası dönem

Taburcu edildikten sonra hastanın evinde birkaç gün dinlenmesi önerilir. Ev içinde hareket etmesinde ve yürümesinde hiçbir sakınca yok. Torbada şişlik ve sertlik birkaç hafta devam edebilir, sonra kendiliğinden geçer. Ameliyattan 2-3 gün sonra kontrole gelen hastanın pansumanı çıkarılır, artık banyo yapabilir. Yarada kızarıklık ve şişlik fazlaysa, kan geliyorsa, ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı varsa mutlaka doktora başvurulmalı. İndirilen yumurtanın gözlenmesi ve kontrolü için ameliyat sonrası 1-6 aylarda muayene uygun olur.

Yaş ilerledikçe tedavi şansı azalır

10 yaşını geçmiş ya da 15 yaşında tamamen ölmüş yumurtalarla gelen hastaların tedavi şansları neredeyse yok. 15 yaşına gelmiş bir çocuğun yüzde 99 oranında testisi bir işe yaramaz ve bu testis çıkarılıp silikondan yapay testis yapılması gerekir. Eğer iki testiste birden sorun varsa, çocuk sahibi olma şansı da kalmaz.

Özellikle okul çağı çocuklarında, o yaşa gelene kadar fark edilmeyen sorun konusunda ailelerin ve eğitmenlerin bilinçlendirilmesi çok önemli. Okul çağı döneminde özellikle birinci sınıf çocuklarının genital muayenesi ihmal edilmemeli. Çocukların en az yüzde 10’unda genital sorunlar görüldüğü bilinir.”