“Binnaz başımızın tacı”

Bodrum’un Gümbet beldesinde aylardır insanların denize girdiği koylarda yaşayan, iskelelerin altında uyuyan dişi Akdeniz fokunu gören vatandaşlar Bodrum Belediyesi’ni ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’nü arayıp, “Kaldırın, rahatsız oluyoruz” ve “Korkuyoruz, denize giremiyoruz” şikayetinde bulunmuştu. Uzmanlar, küresel ölçekte nesli tehlike altında olduğu için pek çok ülkede özel tedbirlerle korunan Akdeniz foklarının, Ege Denizi’nin zengin yaban hayatını kanıtladığını söyleyerek şikayet edilmesini sert dille eleştirdiler.

“Kıyıların asıl sahibi onlar”

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Balıkçılık Temel Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Halit Filiz, 15 milyon yıldır yerkürede var olan Akdeniz foklarının o yerin sahibi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Filiz, “Foku gördüğünüz alanın ev sahibi foktur. Fok görülen bir alanda yapılabilecek en yararlı hareket oradan uzaklaşmak ve foku rahat bırakmaktır. Fok doğası gereği sakince evinin bir köşesi olan iskele altında dinleniyor. Paniğe hatta şikayet etmeye gerek yok” diye konuştu. Türkiye’nin en ünlü yaban hayvanı Badem adlı fokun insan şiddetinden kaçtığını hatırlatan Filiz, “Fokun sıkışıp kaldığı dar yaşam alanlarını kullanmak konusunda inat ettiğimiz sürece benzer olayları yaşayacağız. Akdeniz foku, temiz ve sağlıklı deniz ile aramızdaki son bağlantılardan biri. Yani, Akdeniz adına bize bilgi verebilen son elçi hatta bulunduğu yerin temiz ve sağlıklı olduğunu gösteren anahtar tür. Korumalı ve ürkütmemeliyiz” dedi.

“Çekingen ve utangaç”

Sualtı Araştırmaları Derneği-Akdeniz Foku Araştırma Grubu’ndan Cem Orkun Kıraç ise, Binnaz’ın dünyanın en nadir deniz canlılarından olduğunu söyledi. Kıraç, “Akdeniz fokunun, dünyada 750’nin altında ülkemizde ise 100 civarında bireyi yaşıyor. Yaşam alanları insan etkisinden uzak, doğallığını koruyan kıyılar ve bu kıyılardaki denizden girişli kıyı mağaraları. Çok görülmeyen bir şekilde iskelenin altında ortaya çıktığında bizi arayanlar oldu. Kesinlikle insanlara zarar vermeyen bir canlı olduğunu ve korkulmamasını söyledik. Akdeniz fokunun dünyadaki en çekingen ve utangaç canlı olduğunu aktardık. Zaten insanlara her zaman mesafeli olan hatta kendisine yaklaşan olursa denize doğru kaçan bu canlının ekosistemin zenginliği olduğunu vurguladık. Neden şikayet edilir bu nadide canlı anlayamıyorum? Söylenecek tek şey kaldı; Akdeniz foku 15 milyon yıldır orada. Siz dün geldiniz. Ve ev sahibini kovuyorsunuz” dedi. Kıraç, “İnsanların hem burnunun dibine girip hem rahatsız oluyoruz dememeleri gerekli. Sakince iskele altında yatıyor. Siz de korkmadan denize girin. Şikayet etmeyin, doğaya bu kadar yabancılaşmayın” dedi.

Badem’den ders almamışız

2006 yılında merhum işadamı Mustafa Koç’un destekleriyle SAD-AFAG’ın rehabilite ederek denize saldığı Badem’i hatırlatan Kıraç, “Ders alınmadığı ortada. Özünde yabani bir canlıya o kadar kötü davrandılar ki Badem Türkiye’yi terk etti ve Ege adalarında yaşamayı tercih etti. Aslında eleştirilecek olay insanların doğaya bu denli yabancılaşması. Konu sadece fok, deniz kaplumbağası ya da yunus değil. İnsanların paylaşma konusunda bencil olmaları. Doğaya o kadar yabancılaştık ki ya aşırı ilgiyle işin suyu çıkıyor ya da dövülüyor. Badem’i kaçırdık başka sahile Binnaz’a sahip çıkmalıyız” şeklinde konuştu.

“İlçemizde Akdeniz foklarının yaşadığı çok sayıda koy var” diyen Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras bu konuda duyarlı olduklarını söyledi: “Bodrum hatta tüm kıyılarımız onlarla güzel. Onların varlığı halen temiz ve zengin bir ekosisteme sahip kıyı varlığını kanıtlar. Biz sayılarının artmasını istiyoruz. Yaban hayatı ne kadar artarsa yaşam o oranda güzelleşir. Doğal yaşam döngüsünü insanların bozmasını engelleyeceğiz. Badem keşke bizimle olsaydı. Öyle şiddet gördü ki yıllardır gözükmüyor. Binnaz’ın Badem gibi bizi terk etmesini engelleyeceğiz.”