ABD-BAE hattında casusluk krizi! G42 dosyası Çin'e mi sızdırıldı?
ABD ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında yeni bir casusluk skandalı patlak verdi. İddiaya göre, BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnoon bin Zayed el-Nahyan'ın yönettiği şirket, Çin'in hava-hava füzelerinin üretiminde kritik teknolojik bilgiler sağladı. Bu sayede Çin füzelerinin daha uzun menzile ulaşabilecek kapasiteye kavuştuğu öne sürülüyor.
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Son dönemde yapay zekâ ve savunma teknolojileri alanında artan uluslararası rekabet, yeni bir iddiayı gündeme getirdi. Financial Times'ta yer alan habere göre kritik bilgiler, BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnoon bin Zayed el-Nahyan'ın başkanlığını yaptığı ve Körfez ülkesinin önde gelen yapay zeka şirketlerinden biri olan G42 tarafından Çin'e sağlandı. İngiliz gazetesine konuşan iki kaynak, söz konusu teknolojinin Çin'in PL-15 ve PL-17 hava-hava füzelerini geliştirmek için kullanıldığını ve Çin'e ABD karşısında üstünlük sağladığını söyledi. İddiaya göre ABD’li yetkililer, BAE’li şirketlerin Çin’e hava-hava füzelerinin yeteneklerinin artırılması konusunda teknoloji sağladığını 2022 yılında tespit etti. 
Financial Times’a konuşan iki kaynak, G42'nin Huawei üzerinden Çin’e sağladığı teknolojinin, füzelerin uçuşunu optimize edecek bir yazılım içerdiğini söyledi. Durumun tespit edilmesinin ardından ABD'li yetkililer, BAE ile ilerleyen süreçte yapılacak iş birliğinin nasıl ilerleyeceği konusunda alternatif seçenekleri değerlendirmeye başladı.
'ÇİN’İN ELİNİ GÜÇLENDİRDİ'
BAE’li şirketin Çin’e sağladığı teknolojinin, Asya Pasifik bölgesinde Çin’i ABD’ye karşı daha rahat hareket edecek hale getirdiği belirtiliyor. İddialara göre ABD’li yetkililer, sağlanan teknolojinin Çin savaş uçaklarının Tayvan'a yönelik olası bir savaşta Amerikan savaş uçaklarını hedef almak için daha fazla zaman kazandırdığına inanıyor.
PL-15 füzeleri en son Hindistan ve Pakistan arasında yaşanan kısa süreli çatışmalarda gündeme gelmiş, Pakistan’ın J-10 ve JF-17 Block 3 uçakları tarafından kullanılan ve menzili 300 kilometreye kadar çıkabilen Çin yapımı PL-15 serisi hava-hava füzelerinin, Hindistan’a ait Fransız üretimi Rafale savaş uçaklarını düşürdüğü açıklanmıştı.
PL-15 füzelerinin ihraç versiyonunun menzili açık kaynaklara göre 145 kilometre. Çin ordusu için üretilen füzelerin menzilinin ise 200 ila 300 km arasında olduğu belirtiliyor. PL-15 hava-hava füzeleri, J-10, J-20, J-35 ve JF-17 gibi savaş uçakları tarafından kullanılabiliyor. Çin ordusunun bu tarz bir füzeye sahip olması, Asya Pasifik bölgesinde Pekin’in elini güçlendirirken, ABD’nin bölgedeki faaliyetlerini tam olarak engellemese bile daha riskli hale getiriyor.
GÖRÜŞ AYRILIKLARI BIDEN DÖNEMİNDE BAŞLADI
ABD ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında son dönemde ortaya çıkan görüş ayrılıkları, Joe Biden’ın ABD Başkanı olduğu dönemde başladı. Bu dönemde Biden hükümeti, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından ABD yaptırımlarını delmesine izin verdiği için BAE'yi hedef aldı. Aynı dönemde Birleşik Arap Emirlikleri de Yemen’de Husilere karşı düzenlediği İHA saldırılarına ABD’nin tepki göstermesinden rahatsız olmaya başlamıştı.
2021 yılında Biden hükümeti, potansiyel askeri amaçlar taşıdığı şüphesiyle BAE'ye, Abu Dabi yakınlarındaki bir Çin liman projesinin inşaatını durdurması için baskı yapmıştı. Ancak daha sonra sızan belgelere göre, liman projesi ABD’nin tüm baskısına rağmen devam ettiği ortaya çıktı ve iki ülke arasındaki gerilim daha da arttı. İki ülke arasındaki ilişkiler, ABD’de Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla ılımlı hale geldi. ABD Başkanı Donald Trump, BAE yönetimiyle daha iyi ilişkilere sahipti ancak ABD’nin Çin ile yakınlaşması sebebiyle BAE’ye hâlâ mesafeli durduğu belirtiliyor.
Bu durumun bir göstergesi olarak Trump’ın son yaptığı Körfez turu işaret ediliyor. ABD Başkanı, geçtiğimiz aylarda yaptığı Orta Doğu ziyareti sırasında Suudi Arabistan ve Katar'da daha uzun süre kalmasına rağmen BAE ziyaretini kısa tutmuştu. Bu durumun esas sebebinin, BAE ile Çin arasındaki yakınlaşmadan kaynaklanan endişeler olduğu iddia edilmişti. BAE, Trump'ın mayıs ayında ülkeyi ziyaret ettiği sırada Nvidia şirketinden 5 bin gelişmiş yapay zeka çipi satın almıştı ve bu satışın içinde G42 şirketine de bin çiplik bir pay verilmişti. Satış bu ayın başlarında Başkan Trump tarafından onaylandı. Ancak Bloomberg'de yer alan bir habere göre, BAE’ye satılacak ilk çiplerde G42 herhangi bir pay almayacak. ABD’li yetkililerin G42 şirketine bu tarz bir satışa engel olmak istediği gündeme gelmişti. Durumun nasıl ilerleyeceğini ise zaman gösterecek.
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ