29.03.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Güldener Sonumut
Görüş ayrılıkları “Koronavirüs tahvili” olarak isimlendirilen ve üye ülkelerin virüsün ekonomiye vermiş olduğu zararı giderip reel ekonomiyi desteklemek için yapılacak olan harcamaları finanse etmek amacıyla yayınlanacak olan Eurobond tahvilleri konusunda yaşandı. Zengin ülkelerden Hollanda ve Almanya, İtalya İspanya ve Portekiz’in bu taleplerine olumlu yönde cevap vermediler.
Bu konuda AB’nin geleneksel Kuzey-Güney ayrımı bir kez daha gündeme geldi. AB’nin zengin üyeleri, daha az zengin olan üyelerle bu alanda bir dayanışma göstermek istemiyorlar. Koronavirusle mücadelenin siyasi ve tıbbi alanında da, ulusal devlet kavramı çok derin olan merkezi yönetimli ülkeler, AB kurumlarının var olan yetkilerini kullanmaya karşı çıktıkları gibi, geçici yetki devrine de hiç sıcak bakmıyorlar. Adem-i merkeziyetçi yönetimlere sahip ülkeler ise (Almanya dışında) buna biraz daha olumlu yaklaştılar.
Bir başka deyişle, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris yönetiminin önderliğinde ve kontrolünde olması halinde AB kurumlarının daha fazla yetki kullanmasına izin veriyor. Aksi takdirde ulusal-devlet ilişkileri çerçevesinde herkesin kendi yöntemini uygulamasını tercih ediyor.
Oysa AB kurumları ve AB müktesebatı, Fransa, Hollanda ve Almanya gibi ülkelerin çekincelerini giderecek yasal ve kurumsal düzenlemelere sahip. Ancak AB içerisindeki sorun kurumsal değil kişisel. Başta Almanya olmak üzere AB ülkelerinin içine düştükleri ekonomik krizden çıkmaları için yeni bir “Wirtschaftswunder” (ekonomik mucize) bulmaları gerekiyor. Bu da ancak dayanışma ruhuyla sağlanabilir.
Doğal felaket efsaneleri
Doğal afet veya genel olarak afetlerin ardından bazı basmakalıp efsaneler gündeme gelir. Örneğin afetler insanlarda en kötüyü ortaya çıkarır (yağma, isyan) gibi. Gerçekteyse medya tarafından vurgulanma eğiliminde olan izole antisosyal davranış vakaları olsa da, çoğu insan olumlu ve cömertçe yanıt verir. Afetlerin sosyal felaketi tetiklediği iddiası ileri sürülüyor. Oysa afetler esnasında insanlar arasındaki dayanışma çok önemli ölçüde artıyor. Etkilenen nüfusun hayatta kalabilmek için şok geçirdiği ve çaresiz olduğu ifade edilir. Gerçekte ise birçok insan acil bir durumda dayanıklılık gösterir ve yeni bir baş etme gücü sergiler. Bu ve buna benzer unsurlarla ilgili olarak İngiltere’de John Drury, David Novelli ve Clifford Stott tarafından kaleme alınan ve Sussex Universitesi’nin psikoloji okulunda yayınlanan psikolojik felaketlerin algı efsaneleri ve toplu acil durumlar adlı makalesini okumakta fayda var.
Avrupa’da her gün Kovid-19’dan dolayı hayatını kaybedenlerin sayısı yükselirken gayipten hâlâ Mozart’ın Requiem’i çalıyor maalesef. Oysa bizlerin özlediği ve Kovid-19’a karşı duymak istediği müzik, Richard Wagner’in librettosunu yazıp bestelemiş olduğu Nibelung Yüzüğü’nün ikinci kısmı olan Valküreler operası...
Bağımsızlık çığırtkanları sessiz
AB’ye üye ülkelerin nispeten zenginleşme sürecine girmiş olanlarında bulunan bağımsızlık hareketleri son üç yıldan bu yana gündemi oldukça meşgul ettiler. İskoçya’daki bağımsızlık referandumundan, İspanya’daki Katalonya’nın bağımsızlık girişimlerine kadar oldukça önemli hareketler yaşandı. İtalya’da Kuzey Ligi’nin lideri Matteo Salvini de cabası. Bağımsızlık arayışı ve siyasi hırsından dolayı birinci Conte hükümetinin düşmesine neden olmuştu. Kaderin cilvesi, İtalya’daki Kovid-19 salgınının merkezi Lombardiya, Kuzey Ligi’nin bağımsızlık talep etmiş olduğu Padania bölgesinin bir parçası.
Kovid-19 salgını ile birlikte AB içerisinde bağımsızlık talep eden bölgelerin aslında ilk sarsıntıda kendi ayakları üzerinde duracak hale bile sahip olmadıkları ortaya çıktı. Liderlerinin de kağıttan kaplan... Kendi gölgeleri olduğunu iddia ettikleri gölgenin de aslında bağlı bulundukları ülkenin gölgesi olduğu ortaya çıktı. Bu misaller İspanya, Birleşik Krallık ve İtalya ile sınırlı değil, Belçika için de geçerli. Almanya’daki AfD gibi yabancı düşmanı aşırı sağ milliyetçi partilerin de durumu farklı değil. Zira Fransa’da da Ulusal Birlik partisi siyaseten varlığını sürdürebilmek için Kovid-19’un ülkelerde yaşayan yabancılar tarafından bulaştırıldığı yönündeki komplo teorilerinden besleniyor.