‘Grönland keşke bizim olsa!..’

ABD Başkanı Donald Trump’ın, yardımcılarıyla yaptığı görüşmelerde Grönland’ı satın alma konusunu gündeme getirdiği bildirildi. “Wall Street Journal” gazetesinin ortaya attığı iddiaya göre, Trump toplantılarda, yemeklerde ve sohbetlerde danışmanlarına ABD’nin Grönland’ı alıp alamayacağını sorduğu, bu bölgenin zengin kaynakları ve jeopolitik önemine ilişkin sohbetlerde de ilgiyle dinlediği belirtiliyor. Haberde, adının açıklanmasını istemeyen iki kaynak da Trump’ın Beyaz Saray danışmanından bu konuyu araştırmasını istediğini aktardı.

Associated Press (AP) ajansı ise, Trump’ın yakın çevresinden olduğunu belirttiği bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Trump’ın satın alma konusunu gündeme getirdiğini ancak bu konuda ciddi olmadığını ifade ediyor. ABD Kongresi’nin Cumhuriyetçi üyesi ile Trump’ın adının açıklanmasını istemeyen bir yardımcısı, Başkan’ın vekillerle sohbetlerinde Grönland’i satın alma konusundan “kendilerinin meraklarını cezbedecek kadar çok söz ettiğini ancak yorumlarının ciddiye alınmadığını” kaydetti. Reuters ajansına konuşan kaynaklarsa bazı danışmanların bu fikre gülüp geçmesine rağmen, bazılarının konuyu ciddiye aldığını söyledi.

‘Satılık değiliz’

Söz konusu iddianın “ciddi” olup olmadığı tartışıladursun, Grönland yönetimi, ABD Başkanı Trump’ın adayı satın almak istediği yönünde çıkan haberlere tepki gösterdi. Reuters’a konuşan Grönland Dışişleri Bakanı Anne Lone Bagger, “Yatırıma, iş yapılmasına hazırız ama satılık değiliz” dedi. İddia, adanın bağlı olduğu Danimarka’da da hayretle karşılanırken, Danimarkalı siyasetçiler bunu “Saçmalık!”, “Trump’ın delirdiğinin kanıtı!” ve “1 Nisan şakası olmalı!” gibi ifadelerle yorumladı. Danimarka eski başbakanı Lars Lökke Rasmussen, ABD Başkanı Trump’ın bu arzusunu ciddiye almadığını belirtirken, birçok siyasi bunu “Kötü bir şaka” ve “Berbat bir düşünce” olarak yorumladı.

Kopenhag Üniversitesi Siyasi Bilimler Enstitüsü Profesörü Mikkel Vedby Rasmussen ise, ABD’nin 150 yıldır bu düşünceyle hareket ettiğine dikkat çekerken, Danimarka’nın ABD ile görüşmelerinin onları adada her türlü kullanım hakkına sahip olduklarına inandırmakla geçtiğini öne sürdü. Vedby ayrıca, Başkan Trump’ın Danimarka ziyaretinde bölgede Rusya ile Çin’in aktivitelerini öne sürerek baskı yapabileceğini vurgularken, Grönland’ı satın alarak “yeni bir Porto Riko yaratacağını sanmadığını” sözlerine ekledi.

Daha önce de konuşuldu

Danimarka ile ABD arasında “Grönland konusunda Savunma Anlaşması”nın İkinci Dünya Savaşı’ndan beri var olduğuna ve Thule Askeri Üssü ile balistik füzeler için radar istasyonunun bulunduğuna işaret ediliyor. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, dönemin ABD Başkanı Harry Truman’ın, o zamanki parayla 100 milyon dolara Grönland’ı satın almaya kalkıştığı, Danimarka’nın ise bu teklifi reddettiği hatırlatılıyor. ABD’nin ilk kez 1867’de İzlanda ile Grönland’ı satın alma çabasını gösterdiği de iddia ediliyor.

17’nci yüzyıldan beri Danimarka’nın hegomanyası altında bulunan 56 bin nüfuslu Grönland’a 2009 yılında özerklik verilmişti. Öte yandan, Danimarka’nın yeni başbakanı Mette Frederiksen, haftasonu ziyareti için Grönland’a gidiyor. Donald Trump’ın ise Danimarka’yı gelecek ay ziyareti planlanıyor.