Hava zehir gibi! Bulutlara karışım püskürttüler ama çare olmadı: 'Yaz kış perişanız'
Hava kirliliği artık çok ciddi boyutlara ulaşarak günlük hayatı durduracak noktaya getiriyor. Son günlerde bir şehrin başı da bununla tam anlamıyla belada. Öyle ki yağmur yağdırarak hava kirliliğinin önüne geçebilmek için bulut tohumlama yöntemleri deneniyor. Ancak yapılan tüm çalışmalara rağmen henüz başarılı olunabilmiş değil. Peki, bulut tohumlama yapılmasına rağmen neden istenen yağış bir türlü alınamadı?
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünyanın en kalabalık ülkeleri arasında yer alan Hindistan’da hava kirliliği, insan sağlığını ve günlük hayatı etkileyen en önemli sorunlardan biri haline geldi. Ülkedeki hava kirliliği yılın bazı dönemlerinde hava trafiğini dahi durduracak kadar ciddi bir boyuta ulaşıyor. Özellikle yılın bu zamanlarında hava kirliliğinin yüksek boyutlara ulaşması, başkent Yeni Delhi’de milyonlarca sakinin nefes almasını zorlaştırıyor ve zehirli hava günlük hayatı durdurma noktasına getirdiği için dünya çapında haberlere konu oluyor. 
Geçen ocak ayında basına yansıyan haberlerde, Yeni Delhi'nin bazı bölgelerinde Hava Kalitesi Endeksi 'tehlikeli' olarak belirtilen seviyeye çıkmıştı. Hava kirliliğinden kaynaklanan siste görüş mesafesinin bazı yerlerde sıfıra kadar düşmesi nedeniyle Indira Gandhi Uluslararası Havalimanı'nda 100'den fazla uçak rötar yapmış, Hindistan Demir Yolları yetkilileri, başkentteki 26 trenin görüş mesafesinin sıfıra kadar düşmesi sebebiyle seferlerin rötarlı gerçekleştirildiğini duyurmuştu.
KİRLİLİĞE KARŞI YAĞMURLU ÖNLEM
Hava kirliliğine karşı harekete geçen yetkililer, bu duruma çözüm amacıyla bulut tohumlama yöntemini kullanarak yağmur yağdırmayı planlıyor. Hindistan Teknoloji Enstitüsü’nde görev yapan araştırmacıların da içinde olduğu ekip, geçen hafta yapılması öngörülen beş bulut tohumlama denemesi planlamıştı. Ancak 53 yıl sonra yapılan üç denemenin başarısız olmasının ardından kalan iki deneme de iptal edildi. Yetkililer, nem oranının yetersiz olduğunu ifade ederek bulut tohumlama denemelerinin başarısız olduğunu söyledi.
SOFRA TUZU, KAYA TUZU VE GÜMÜŞ İYODÜRLÜ KARIŞIM
Tohumlama yönteminde yapay yağmur oluşturmak için bulutlardaki su damlacıklarına çeşitli kimyasallar püskürtülüyor. Su damlacıkları bu kimyasal parçacıkların etrafında kümelenip ağırlaşıyor ve bu yolla yapay yağmurlar oluşturulabiliyor. Bulut tohumlama yöntemi, nem oranının en az yüzde 50 olduğunda başarıya ulaşıyor. Ancak geçtiğimiz hafta Delhi’de yapılan deneylerde havadaki mevcut nem oranının yüzde 15 civarında olduğu belirtildi. Hükümet yetkilileriyle birlikte çalışan Kanpur Hindistan Teknoloji Enstitüsü Müdürü Manindra Agrawal, tohumlama çalışmalarında sofra tuzu, kaya tuzu ve gümüş iyodürden oluşan bir kimyasal karışım kullanıldığını söyledi.
Bulut tohumlama yöntemi günümüzde dünyanın farklı bölgelerinde de kullanılan bir yöntem olarak biliniyor. Çin’in de 2008 Olimpiyatları sırasında şehrin havasını temizlemek için bu tekniği kullandığı basına yansımıştı. Hindistan, kuraklık ve su kıtlığıyla mücadele etmek için daha önce Karnataka, Tamil Nadu ve Maharashtra gibi eyaletlerde bulut tohumlaması yapmıştı. Ancak Agrawal’ın verdiği bilgiye göre, Yeni Delhi bu yöntemi hava kirliliğiyle mücadele kapsamında ilk kez kullanıyor.
Bulut tohumlamanın Delhi'de başarılı olup olamayacağı konusunda bazı tartışmalar var. Hindistan Çevre Bakanlığı, geçen yıl bu sürecin Delhi'de soğuk aylarda işe yaramayacağını açıklamıştı. Bakanlık yetkilileri, “Etkili bulut tohumlaması, Delhi'de soğuk ve kurak kış aylarında oluşmayan hava koşullarında başarılı olur” ifadelerini kullanmıştı.
KİRLİLİK BU DÖNEMDE ZİRVEYE ULAŞIYOR
Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de yılın bu dönemlerinde kirlilik zirve yapıyor. Bunun sebepleri arasında sadece insan faaliyetleri değil, aynı zamanda coğrafya da bulunuyor. 30 milyondan fazla kişinin yaşadığı şehir, etrafı dağlarla çevrili bir ovada bulunuyor. Bu kadar kalabalık bir nüfusun dar bir alana sıkışmış olması şehirdeki hava kirliliğini artırıyor ve şehrin etrafının dağlarla kaplı olması sebebiyle kirlenen hava dağılmayarak şehrin üzerinde kalıyor. Şehirdeki inşaat faaliyetleri ve motorlu araç hareketliliğinin fazla olması nedeniyle kirlilik her geçen gün giderek artıyor. Buna ek olarak, şehre yakın bölgelerde çiftçilerin yaktığı anızlara ait dumanlar da rüzgârın etkisiyle Delhi’nin üzerinde toplanıyor. 
ABD, Çin ve Avustralya dahil olmak üzere birçok ülke bu tekniği kullanıyor. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve bazı ABD eyaletlerinde bulut tohumlama için uçaklar tercih ediliyor. Bazı ülkelerde ise yerden tohumlama roketleri ya da drone'lar kullanılıyor.
YAZ-KIŞ FARK ETMİYOR! 'YAŞANMAZ DURUMDA'
57 yaşındaki taksi şoförü Jasvinder Singh, şehirdeki hava kirliliğinin her dönem çok yüksek olduğunu ifade ederek, “Bu şehir, özellikle hava temizleyicileri ve klimaları olmayan yoksullar için yılın her zamanı yaşanmaz durumda” dedi ve Yeni Delhi’nin yaz aylarında çok sıcak, kış aylarında ise kirli havayla dolu bir şehir olduğunu söyledi.
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ