17.02.2017 - 02:30 | Son Güncellenme:
Sefa Karahasan / LEFKOŞA
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis arasında aylardır süren barış müzakereleri, Rum okullarında “Enosis” yani Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanmasıyla ilgili referandumun kutlanmasıyla ilgili karar nedeniyle tehlikeye girdi. İki lider, dün Kıbrıs sorununa Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde kapsamlı çözüm müzakereleri çerçevesinde ara bölgedeki BM İyi Niyet Misyonu Ofisi’nde yaklaşık bir saat görüştü. Ancak görüşme tamamlanmadan, Rum lider Anastasiadis, binayı terk ederek çıktı. Ardından bir toplantı düzenleyen KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, Anastasiadis’in “Masayı Akıncı terk etti” yönündeki yorumlarının gerçeği yansıtmadığını belirtti ve “Toplantıya yönelik yapılmış bu saygısızlığı kabul etmemiz mümkün değildir. Herkesin tavırlarına dikkat etmesi gerekir. Bu çok açık ve nettir. Süreci daha iyiye taşımak Rum liderliğinin elindeyken bugün bunun tersiyle karşılaştık. Biz müzakere sürecini terk etmedik. Biz gerçekten çözüm isteyen tarafız” dedi.
Enosis ısrarı...
Akıncı, “Kendi elleriyle yaratıkları bu durumu yine kendi elleriyle düzelttiklerinde kapı açıktır. Çekip gittikleri kapıyı yeniden açmak kendi ellerindedir. Ben öyle inanıyorum ki, Kıbrıs’ın her iki tarafında da gerçek anlamda çözüm arayan insanlar, Rum liderliğinden bunu beklemektedir. Yaratılmış bu yanlışı düzeltmelerini beklemektedir. Bizim de beklentimiz budur” ifadesini kullandı.
Rum Meclisi’nde, Anastasiadis’in partisi DİSİ’nin dolaylı desteğiyle okullarda Enosis günü kutlaması kararı alınmıştı. Bu, KKTC’de şok etkisi yaratmıştı.
Akıncı ile Anastasiadis dün bir araya geldi, ancak gündem maddesi sadece Enosis kararı oldu. Akıncı, Anastasiadis’e yaşadıkları hayal kırıklığını anlattı ve ırkçı ELAM’ın önerisinin kabul edilmesinin doğru olmadığını kaydederek “Enosis fikri, Kıbrıs trajedisinin en önemli sorumlusudur” dedi. Akıncı, Türk toplumun hissiyatlarına saygı gösterilmediğini vurguladı. Akıncı, “Nikos, ELAM ile sizi bir arada görmek istemiyoruz” yönüde ifadeler kullandı.
Akıncı’nın konuşmasının ardından Anastasiadis de, sert tonda 5 sayfalık açıklamasını okudu. Anastasiadis, Akıncı’ya yönelik suçlamalarda da bulunurken, Türkiye’den Ada’ya giden su başta olmak üzere Kıbrıs Barış Harekatı’nın ve KKTC’nin kuruluş yıl dönümlerini ortaya attı. Rum lider, “İstesem bunları bahane ederek masadan kalkardım” dedi. Akıncı’nın “fazla duygusal olduğunu” iddia eden Anastasiadis, “Enosis kararını kendisinin de doğru bulmadığını” söyledi, ancak bunu topluma açıklamayacağı mesajını verdi.
‘Bağırmaya başladı’
Edinilen bilgilere göre Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide, toparlayıcı bir konuşma yapmaya başladı.
Eide’nin konuşmasında Kıbrıslı Türklerin üzüntülerine değinmesi üzerine Rum lideri, bu açıklamaları kabul edilemez olarak niteledi ve “Söyleyeceklerimi söyledim!” diye bağırarak masadan kalktı. Rum lideri, kapıyı sert bir şekilde vurarak dışarı çıkarken, Anastasiadis’in bu tavrı, hem Akıncı hem de BM heyetinde hayal kırıklığı yarattı. Rum medyası bu yaşananları, “Akıncı masayı terk etti” başlığıyla duyurdu.
Bu haberler üzerine bir basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, Anastasiadis’in Kıbrıslı Türklerin duygularını kavramadığını, kapıyı çarparak masadan kalktığını bildirdi. “Rum liderin fevri davranışları vardı. Bu bardağı taşıran son davranış oldu. Bu saygı bozulduğu anda toplantının devamının gelmesi mümkün değildir” diyen Akıncı, gelinen noktada kendilerinin yine de tüm kapıları kapatmak istemediğini, Kıbrıs’ın bir çözüme ihtiyacı olduğunu, ancak bunun tek taraflı gerçekleşemeyeceğini belirtti. Akıncı şöyle devam etti:
“Yanlışlardan dönmek de bir erdemdir. Bir sorunun zaman içinde çözüm modelleri de değişebilir. Şu anda federal çözümü gerçekleştirmek isteyen neslin son denemesini yapıyoruz. Bizim neslin son denemesi de başarılamazsa, yeni kuşaklar nasıl bir model konuşacaklar, bilemem.”
Bu ilk kez değil
Rum Lideri Nikos Anastasiadis, 2014 yılında 3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu zamanında da masayı terk etmişti. Anastasiadis, geçmişteki mutabakatlara karşı çıkarken, masayı yumruklayarak müzakereleri terk etmişti. Dünkü olay sonrası bir açıklama yapan Anastasiadis, Akıncı’nın iddialarını kabul etmeyerek, “Oysa gerçek, bizzat kendisinin hiç sebepsiz masadan kaçmış olmasıdır” ifadesini kullandı. Anastasiadis, “Görüşme samimi bir ortamda geçerken, ara verildi. Kıbrıs Türk tarafı sebepsiz yere ayrıldı. Türk tarafını masaya geri çağırıyorum” diye konuştu.
Türkiye tepkili
Gelişme üzerine Türkiye’den de tepki geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rum tarafının tavrının müzakereye ve Ada’daki sürece bakış açısını gösterdiğini belirtti. Enosis kararının Türkiye ve Kıbrıs Türkü için kabul edilemez olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Rum tarafı ikide bir masadan kaçıyor. Müzakere istiyorsa, masaya dönmeli” dedi.