ABD’li otizm birliğinden ANOV merkezine 10 puan

Güzelbahçe’deki Anadolu Otizm Vakfı Eğitim Merkezi, üyesi olduğu Amerikan Otizm Birliği denetiminden başarıyla geçti. ANOV kurucusu Nüvit Uyar, “Şimdi hedefimiz Otizm Mükemmelliyet Merkezi açmak” dedi

İzmir Güzelbahçe’de hizmet veren Anadolu Otizm Vakfı Eğitim Merkezi’ndeyiz. Otizm Spekturm Bozukluğu (OSB) tanısı konulmuş 90 öğrenciye hizmet veren eğitim kurumu, üyesi olduğu Amerika’daki Alliance for Scientific Autism İntervention (Otizm Bireysel Müdahale Birliği) ASAI Genel Müdürü Dr. Dawn B. Townsend tarafından denetlendi. Merkez Akademik Koordinatörü Prof. Dr. Binyamin Birkan, eşliğinde, 4 gün boyunca eğitmen, öğrenci ve ailelerle görüşen Dr. Townsend, “Gördüğüm şeyler olağanüstü! Dillerimiz farklı ama onun dışında her şey o kadar benziyor ki...” dedi.

Gelişme memnun edici

B. Townsend, Anadolu Otizm Vakfı’nın kendilerine 2017’de üye olduğunu ve birlikte çalışmaya başladıklarını söyledi, “Akademik kadroyu daha önceden tanıyoruz. Bu bizim ilk denetimimiz. Kriterlerimize uygun eğitim verilip verilmediğini ve ailelerle etki değerlendirmesi yapmak amacıyla 3 gündür Güzelbahçe’deyim. Açıkçası gördüğüm gelişmeyi beklemiyordum. Vakfın eğitmenleri Zeynep ve Binyamin ile uzaktan çalışıyorduk. Bazı işlerin iyi olacağını umut ediyordum ama gördüğüm şeyler olağanüstü. Burada uygulanan program bizimkine çok yakın. Bilimsel kanıtı olan uygulama gerçekleştiriliyor. Metotlar otizmli çocuklar ve gençlerin hayatlarında önemli ilerleme sağlıyor. Dilin dışında her şey o kadar benzer geldi ki... Tüm dünyada otizmli birey sayısı gün geçtikçe artıyor. Ancak Amerika’da aileler, son 20 yıldır çok bilinçlendi. Çünkü, çok fazla okul ve merkez açıldı. Ancak bu kurumların belli standartlarda yürütülmesi için bu denetimlerin yapılması gerekiyor” diye konuştu.

Eğitim erken başlamalı

Vakfın Kurucusu Nüvit Uyar ise bu eğitim standardının vakıf için çok önemli olduğunu, çünkü önlerine çıkan tüm ‘engellere’ karşın otizmli bireylere dünya standartlarında eğitim verebilmek için 8 yıldır var güçleriyle çalıştıklarını ifade etti. Milliyet Ege sordu, Nüvit Uyar yanıtladı...

Anadolu Otizm Vakfı (ANOV) ne zaman kuruldu?

2012 yılında kurduk. Yönetim kurulu üyelerimiz arasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Tunç Soyer, eski başkanımız Aziz Kocaoğlu, eski başbakan Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Tarım Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve İzmir Milletvekili Hamza Dağ da bulunuyor. Ardından alandaki Türkiye’de bulunan tüm STK’ları birleştiren Türkiye Otizm Meclisi’ni hayata geçirdik. TBMM’de tüm partilerin katılımıyla kurulmuş olan otizm ve diğer gelişimsel bozukluklar araştırma komisyonuyla çalışmalarımızı yürütüyoruz.

Vakfın kurulumuna neden öncülük ettiniz?

Çünkü, bizim de bir otizmli oğlumuz var. Ege, 14 yaşında. Sorunları birebir yaşadığımız, ülkemizdeki eksiklikleri gördüğümüz için ve bizim gibi olan ailelere de yardımcı olmak amacıyla elimizi taşın altına koyduk. Ben mimarım. Eşim de sosyolog. 10 yıldır çok çabaladık. Vakıf olarak ilk yaptığımız şey otizmli çocukların eğitimi için bilimsel temelli erken ve yoğun eğitim müfredatına sahip olan Güzelbahçe’deki okulu kurmak oldu. Şu anda 90 OSB tanısı almış bireye eğitim veriyoruz. İhtiyaç sahibi 40 kadar öğrencimize de muhtelif eğitim bursları veriyoruz. Düzenli bir iradımız olmasa da bağışçılarımıza güvenerek “Allah kerim” diyerek yola devam ediyoruz. Bu elbette sürdürülebilir bir yöntem değil.

Çocuklar, ortalama kaç seans eğitim alıyorlar?

Ayda ortalama 60 seans eğitim veriliyor. 16 ile 80 seans arası eğitim alan çocuklarımız var. Bunun sadece 10 seansını devlet karşılıyor. Geri kalanı ücretli. Devlet vermesi gerekenin ancak yüzde 17’sini veriyor. Bu yetersiz.

Seans ücreti ne kadar?

Devletin verdiği ücret, yaklaşık 80 lira. Yani kabaca bir hesap yapacak olursak 10 seansın maliyeti devlete aylık 800, yıllık 9 bin 600 lira. Gerekense aylık 4 bin 800 lira, yıllık ise 57 bin 600 lira (yaklaşık 10 bin dolar.) Ortalama 4 yıllık özel eğitim alan otizmli bireyin devlete maliyeti 40 bin dolar. Buna karşılık Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, otizmli bireyin eğitilmemesinin topluma maliyeti 2.5 milyon dolar. Bu gerçek göz önüne alındığında küçük yaşlarda teşhis, tedavi ve eğitimin önemi açıkça görülüyor. Bu nedenle de 0-6 yaş arası çocuklara yönelik olacak “Otizm Mükemmeliyet Merkezi” projemizi hayata geçirmek istiyoruz.

Nerede olacak bu merkez?

Yine Güzelbahçe’de. Vakfımıza ait Ege-Koop tarafından bağışlanan 5 dönümlük eğitim arazimiz var. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan gereken izinleri aldık. Merkezi yapabilmemiz için hemen yanıbaşındaki Güzelbahçe Belediyesi’ne ait 3 dönümlük arazi için de görüşme sürüyor. Kendilerinden haber bekliyoruz. Bakın, dünyada ve ülkemizde otizmli birey sayısı hızla artıyor. 2014’te ABD’de de yayınlanan verilere göre her 68 çocuktan 1’inde otizme rastlanmakta. Bu şu an 59 doğumda 1 seviyesine ulaştı. Türkiye’de ise eğitim çağında yaklaşık 472 bin, toplamda 1 milyondan fazla bireyin otizmli olduğu tahmin ediliyor. Yapılan araştırmalar erken dönemde ve yoğun eğitimle bu çocukların yüzde 50’sinin OSB tanısından kurtulduğunu ortaya koyuyor. 0-6 yaş otizm eğitiminde altın çağ olarak nitelendirilebilir.

Çok başarılı olabilirler

Türkiye’de kaç merkez var?

Var olan merkez sayısı ihtiyacın yüzde 5’i bile değil. Olanlarda da maalesef sınırlı sayıda uzman ve nitelikli personel var. Ülkemizde OSB’li çocukların eğitiminde kullanılan özgün bir müfredat programı da bulunmamakta.

Kuracağınız merkezdeki eğitimin farkı ne olacak?

Öncelikle bu alandaki önemli açığı doldurmak amacıyla özel bölüm kuran İstanbul’daki Biruni Üniversitesi ile ortak araştırma merkezi kuracağız. OSB Erken Müdahale Eğitim Programları ve aile destek programları vereceğiz. En az üç yıl ortalama 60 seans tasarlanan bu program için kitapçık, video ve evde basit malzemelerden geliştirilecek materyallerle uygulama yapabilmeyi içeren kılavuz rehber hazırlanacak.

Otizm tanısı konulmuş bireyler eğer iyi eğitim alır ve ilgi duydukları mesleklere yönlendirilirlerse çok başarılı olabiliyor. Bu yüzden tüm Türkiye’ye örnek teşkil edecek bu okulumuzun hizmete açılması önemli. Ayrıca okulumuzda devletin görevlendirdiği Otizm Mükemelliyet Merkezi bünyesindeki RAM temsilciliği de oluşturulacak. Her şey yolunda gider, gerekli desteği alırsak merkezi 2020 Eylül ayında hizmete açmayı planlıyoruz.

‘Çocuğuma benden sonra ne olacak?’

Otizmli ailelerin en önemli sorununun, “Benden sonra ne olacak?” korkusu değil mi?

Evet bunun için de Seferihisar’da Tarımsal Rehabilitasyon, Korumalı İşyeri ve Yaşam Köyü projemiz var. Başkanımız Tunç Soyer’in de “Sırtımda tuğla taşırım” dediği ve vakfımıza bağışlanan 38 dönümlük arazide geliştirdiğimiz, örnek olmasını hedeflediğimiz bir proje. Tesisler tek ve iki katlı 12 ayrı binadan oluşacak. Her bir banyolu odada, gerektiğinde otizmli birey ile ailesinin de kalabileceği imkan bulunacak. 8 otizmli bireye 7/24 uzmanın da bulunacağı bir ortak alan da olacak. Bu tesislerde ailesini kaybetmiş tek başına yaşama becerisi olmayan otizmli bireylere kısa ve uzun dönemli barınma imkânı sağlayacağız. Uzun dönemlik tesis, 18 yaş ve üstü 192 bireye, pansiyon tesisi ise 7 yaş ve üstü 42 bireye hizmet verecek şekilde planlandı. İçinde bir revir, meyve ağaçları bulunan bahçe, 9 adet organik sera, mutfak, reçel yapımı gibi atölyeler de yer alacak.

Maliyeti nasıl karşılanacak?

Devlet ve yerel belediyelerin katkıları, tarımsal ürünlerden gelecek döner sermaye ve bağışlardan karşılanacak. Bu projemizi öncelikle Tarım Orman Bakanlığımız ile işbirliği yaparak geliştirmeyi öngörüyoruz. Ülkemize örnek olacak pilot projemiz hazır.

Peki, ne zaman hayata geçirmeyi hedefliyorsunuz?

Bağışlanan araziyle ilgili hukuksal ve imar süreçleri bekleniyor. Sonuçlanmasını takiben bir yıl içinde gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.