Kıracaksan zeytin kır

Nihan Yarkent İnce - Türkiye’nin sofralık zeytin başkenti Akhisar, yalnızca üretim gücüyle değil, sürdürülebilir tarım vizyonuyla da öne çıkıyor. Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat, tarımın geleceğini yeniden kurgulayan vizyonuyla dikkat çekiyor. “Zeytincilik bir geçim değil, bir yaşam biçimi” diyen Alhat, tarımda dönüşümün artık ertelenemeyeceğini belirterek “Artık bilgiyle, teknolojiyle, ortak akılla üretmeliyiz” dedi.

Zeytin hasadıyla birlikte tüm gözler yine Akhisar’a çevrildi. Sizin için zeytin ne ifade ediyor?

Zeytin, bizim için sadece bir tarım ürünü değil; doğaya, emeğe ve insana duyulan saygının sembolü. “Kıracaksan zeytin kır, kalp kırma” derken, bu felsefeyi anlatıyoruz. Akhisar’da üretim, sevgiyle, sabırla ve saygıyla yapılır. Çünkü biz biliyoruz ki toprağa ne verirseniz onu alırsınız. Zeytincilik özen ister, süreklilik ister, bir yaşam biçimidir.

Akhisar’ın tarımdaki liderliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?

17 milyon zeytin ağacımızla Türkiye’nin sofralık zeytin üretiminin yüzde 70’ini, zeytinyağının ise yüzde 30’unu karşılıyoruz. Türkiye’nin ilk ve tek Zeytin ve Zeytinyağı Türevleri İhtisas OSB’si bizde. Türkiye’nin ilk lisanslı zeytinyağı deposunu kurmaya hazırlanıyoruz. Yani sadece üretimde değil, sanayide ve pazarlamada da söz sahibiyiz. Biz Akhisar’da sadece tarım ürünü üretmiyoruz; bilgi, teknoloji ve kültür üretiyoruz.

‘Bir denge göreceğiz’

Rekolte beklentisi nedir?

Zeytin ağacı periyozite gösterir, yani bir yıl çok, bir yıl az verir. Ancak doğru budama ve bilinçli bakım yapılırsa bu fark azaltılabilir. Biz Akhisar’da bunu yıllardır başarıyoruz. Fakat bu yıl aşırı sıcak ve soğuk, yağışsızlık ve kuruyan yeraltı suları nedeniyle ekstrem bir sezon geçiriyoruz. Bu yıl ürün az, 170-180 bin ton olarak tahmin ediyorum ama kalitesi çok yüksek ve ayrıca hem üreticinin hem de tüketicinin memnun olacağı bir denge göreceğiz.

Teşvik gerekiyor

Üreticiyle tüketici arasındaki fiyat farkı yıllardır tartışılıyor. Sizce bugün tablo nasıl?

Artık tablo değişiyor. Sadece indirim marketlerinde değil, tüm markalar ve zincir mağazalar makul fiyata zeytinyağı satıyor. Bu sayede üreticiyle tüketici arasındaki uçurum kapanmaya başladı. Demek ki istenince oluyormuş. Ama sistemin tam oturması için kayıt dışı satışların önlenmesi, taklit ve tağşiş yapanların lisanslarının iptali, işini doğru yapan firmaların ise teşvik edilmesi gerekiyor.

Yapay zekâ destekli üretim

Tarımın geleceğini şekillendirecek yeni model sizce nasıl olmalı?

Tarım, bilim ve teknoloji isteyen bir alan. Bu yüzden kolektif çiftçilik modelini savunuyorum. Yan yana tarlaları birleştirip ortak makinelerle, akıllı sulama sistemleriyle, yapay zekâ destekli üretim yapılmalı. Tarımsal işletmeler bölünmemeli; tıpkı sanayi tesisleri gibi yönetilmeli.

Üretici açısından destekleme politikalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Son 20 yılda tarıma ciddi kaynak aktarıldı. Tarım doğası gereği risklidir. Fiyatlar aniden düşüp yükselebilir. “Tam zamanında, lazım olduğu kadar” destek, tarımda sürdürülebilirliğin temelidir. Bu açıdan baktığınızda desteklemelerin daha esnek, daha anlık olması gerekiyor.