17 yıl sonra cari fazla var

Türkiye, son 12 aylık cari dengede yaklaşık 17 yılın ardından fazla verirken, enerji ithalatı da haziranda 26 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti.

Merkez Bankası verilerine göre 12 aylık cari işlemler hesabı haziranda 538 milyon dolar fazla verdi. Öte yandan cari işlemler haziranda aylık bazda beklentilerin üzerinde 548 milyon dolar, ocak - haziran döneminde ise 3.26 milyar dolar açık verdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından ödemeler dengesi verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti:

“Yaşanılan tarihi kur ataklarına rağmen dengelenme sürecini hedeflerimizin de ötesine taşıdık. Türbülanstan çıktık, ithalattaki köpüğü azaltırken, ihracatı artırarak 17 yıllık AK Parti iktidarlarında ilk kez yıllık cari fazla verdik.

Katma değerli üretime ve ihracata dayalı ekonomi için dönüşümü sağlayarak, cari fazladaki bu başarıyı kalıcı hale getirmeyi amaçlıyoruz. Sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme için gerekli tüm adımları atacak ve ekonomide arzu ettiğimiz seviyeye ulaşacağız.”

Enerji faturası azaldı

Türkiye’nin ödemeler dengesinde önemli bir yer tutan enerji kalemine bakıldığında, haziranda 488 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildiği görülürken, enerji ithalatının 2 milyar 872 milyon dolarla Haziran 2017’den bu yana en düşük seviyeye gerilediği görüldü. Böylece enerji kaleminde haziranda  verilen net açık 2 milyar 384 milyon dolarla 26 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti.

Son 12 aylık verilerde enerji ve altın dışı (çekirdek) cari dengede ise 42.6 milyar dolarlık fazla oluştu. Bu rakam verilerine ulaşılan Aralık 1996’dan bu yana en yüksek seviyeye işaret etti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 2 milyar 284 milyon dolar artı verdi.

 ANALİSTLER NE DİYOR?

Haluk Bürümcekçi / Ekonomist 

“İlk çeyrek milli gelir ve ikinci çeyrek öncü verilerinden görüldüğü gibi ekonomik aktivitedeki toparlanmanın zayıf kaldığı anlaşılmaktadır.

Bu gelişme, dış ticaret açığı üzerinde diğer unsurlardan daha güçlü etkide bulundu. Ek olarak, turizm gelirinin, turist sayısının artış eğilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceği beklenmeli.

Buna karşın AB ve küresel büyümede yavaşlamanın ihracat artış hızımızı olumsuz etkileme olasılığı artmakta. 2019 sonu cari denge tahminimizi 2 milyar dolar fazlaya revize ederken, tahminde risklerin dengeli olduğunu düşünmekteyiz.”

Seda Yalçınkaya Özer / İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı

“Genel finansman hesabını özetlersek, 581 milyon dolarlık doğrudan yatırım girişinden 2 milyar 98 milyon dolarlık portföy çıkışını düşüp, 2 milyar  68 milyon dolarlık diğer yatırımlardan gelirleri eklediğimizde 851 milyon dolar giriş oluyor. Buna 2 milyar 778 milyon dolarlık net hata noksanı çıkardığımızda yaklaşık 1 milyar 927 milyon dolarlık bir finansman fazlası oluşmuş görünüyor. Buna cari hesaptan gelen 548 milyon dolar açığı eklediğimizde ulaşılan yaklaşık 2 milyar 475 milyon dolar döviz ihtiyacımız olmuş. Onu da rezervlerden karşılamışız.

Yılbaşından bu yana rezerv kullanımımız 1 milyar 638 milyon dolara  ulaşmış durumda. Önümüzdeki günlerde cari fazla vermeye devam edebiliriz. Bu sonuçlar uzun zamandan sonra döviz kurlarında cari hesaptan oluşan baskının da bittiğini görüyoruz.”

Gıda fiyatını düşürme hamlesi

Bakan Berat Albayrak, Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda da Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi Toplantısı’nı yaptıklarını bildirdi. Albayrak, “Tarımda mevsimsellikten kaynaklı etkileri azaltacak, gıda fiyatlarında kalıcı düşüş sağlayacak, tarım üretiminde maliyetleri düşürecek tüm yapısal dönüşüm adımlarını ve stratejileri kapsamlıca ele aldık” dedi.