2018, 2019 zor yıllardı ‘2020’ daha iyi olacak

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’nin 2019’u tarihe geçecek bir yumuşak inişle, pozitif bir büyümeyle geride bırakacağını belirterek, “Kritik bir 1.5 yıl geçirdik. 2020 toplum açısından daha iyi bir yıl olacak” dedi. Albayrak, ekonomi basını yöneticileri ile bir araya geldiği 2019’u değerlendirme toplantısında son 6 ayda yaşanan dalgalanmalara rağmen stabilizasyonun yavaş yavaş oluşmaya başladığını aktardı. Albayrak, “Türkiye’de tüm bu gelişmeler ışığında ciddi iyileşmeler yaşanmaya başladığını gördük, gerek iç piyasada, gerek dış piyasada, gerek risk primlerinde, gerek Türkiye’nin referans faizi dediğimiz 2 yıllık tahvil faizlerinde ciddi iyileşmeleri bu süreçte görmeye başladık. Bu noktada bizim için çok önemli olan 5 yıllık CDS risk primi göstergesinde ve 2 yıllık devlet tahvil faizlerinde sadece son 1-2 yılın değil, bazı indikatörlerde son 3-5 yılın bile altında iyileşmeyi ciddi anlamda görmeye başladık” ifadelerini kullandı.

Pozitif büyüme

2019’un enflasyonun dizginlenmesi ve müdahalenin zamanlaması açısından kritik bir dönem olduğuna işaret eden Albayrak şunları söyledi:

“2019 şu açıdan da zor bir yıl oldu; biliyorsunuz 2014-2019 döneminde Türkiye’de 8 seçim oldu. Seçim ikliminin ve atmosferinin oluşturduğu ekonomik anlamda bakıldığında, zamların ertelendiği ve birçoğunun 2019’a kaldığı bir yıl oldu. Zor bir 2019’u Türkiye tüm paydaşlarının güçlü desteği ve refleksi ile 2019 için YEP’te koyduğumuz yüzde 15.9 enflasyon hedefinin altında kapattı.”

Albayrak, enflasyonun 2020 ve sonrası açısından da kendileri için en önemli çıpa olmaya devam edeceğini vurgulayarak, “Gayrisafi yurt içi hasıla artışı açısından baktığımızda ise 2019’u tarihe geçecek bir yumuşak inişle, pozitif bir büyüme ile geride bırakacağız. Benzer iç ve dış kriz, şok, saldırı atak... Ne dersek diyelim. Türkiye, 2001 ve 2009’a kıyasla hakikaten çok başarılı bir şekilde bertaraf etmiş oldu” dedi.

‘Marjımız var’

Albayrak, şöyle devam etti:

“Çok zor yıllar olmasına rağmen, 2018 ve 2019’u Türkiye’nin performansından taviz vermeden, büyümeyi de negatife çevirmeden, özellikle TL borç stokunda da sıkıntılı bir resim ortaya koymadan tamamladık. Türkiye’nin borç stokuna baktığımızda gerçekten ciddi bir marjı var. Gerek hane halkı borç stoku, gerek kamu, gerekse özel sektör ve bankacılık açısından baktığımızda, Türkiye’deki tüm bu 4 paydaşın birleşerek Türkiye sepetinde oluşturduğu resimde güçlü bir bilanço yapısı var. Bundan sonra da bütçe disiplini ve kamu maliyesi, enflasyon ve fiyat istikrarı gibi bizim için en önemli çıpa olmaya devam edecek.”

TL kuru rekabetçi olmalı

Albayrak, döviz kuruyla ilgili bir soru üzerine şöyle konuştu:

“Türkiye’nin (tahmini) kuru ‘şu veya bu demek’ bence doğru değil. ‘Dolar şu olacak’ hiç demedim, bundan sonra da demeyeceğim. Ben hep şunu ifade etmeye çalışıyorum; Türk Lirası rekabetçi bir kur olmalı.”

TL varlıklar kazandırdı

Bakan Albayrak, gerek Ağustos 2018’den bu yana, gerek 2019’un tamamında, kim hangi yatırım aracında pozisyonu alarak ne kazandı diye bakıldığında, TL varlıkların ayrıştığını ve kazandırdığını söyledi. Bu dönemde spekülatif algılarla hareket edenlerin de olduğunu belirten Albayrak, buna karşın Türkiye’ye yurt içinden veya yurt dışından güvenen ve yatırım yapan, ülkenin büyümesi ve gelişmesini destekleyen kesimin de bulunduğunu, onların yanında olunması gerektiğini ifade etti.

Dengelendik, disiplinli büyüyeceğiz

Dengelenme sürecinin 2018 ve 2019’da ortaya konulan performans ve belirlenen hedeflerin çoğunun hayata geçirilmesi ile geride bırakıldığını anlatan Albayrak, şöyle devam etti:

“Türkiye’nin artık, bir daha aynı sıkıntılara maruz kalmaması için, değişim dediğimiz olguyu tüm paydaşlarla güçlü bir şekilde içine sindirerek ortaya koyması gerek. Türkiye’nin artık eski dönemlerdeki gibi çılgın büyüme, çılgın küçülme üzerinde değil artık, dengeli, disiplinli ve reel büyüme dediğimiz üretim odaklı, ihracat odaklı Türkiye’nin kendi imalat sektörü büyümesini destekleyecek bir strateji aslında.”

TLREF’te 17.7 milyar lira geçildi

Sunumda, döviz karşılığı TL swap piyasasına (TLREF) ilişkin, “Ağustos 2019 itibarıyla TLREF’e dayalı kredi kullandırım ve borçlanma araçları ihracına başlandı. TLREF’e dayalı borçlanma araçları ihracı 17.7 milyar lirayı geçmiştir” denildi.

Plaza mı, piyasa mı!

Albayrak, TCMB’nin faiz indirimleri sonrası banka faizlerindeki düşüşü yeterli bulup bulmadığına ve kamu bankalarından ilave adım bekleyip beklemediğine ilişkin soruya karşılık, 2019’da özel bankaların faiz indiriminde çok başarılı olmadığını söyledi. Albayrak şöyle dedi:

“2020 itibariyle artık özel bankalar koordineli şekilde bu sistemin parçası olmalı, onlar da değişmeli. Artık plaza bankacılığı mı, piyasa bankacılığı mı? Yani sahaya mı ineceğiz, yüksek katlı binalardan gökyüzünü mü süzeceğiz? Sahaya, reel sektöre, piyasaya inerek, etkin bankacılığın fonksiyonel dönüşümün parçası olacağı dönem olmalı.”

Allah’tan kamu bankaları satılmadı

Kamu bankalarının son dönemde üstlendiği görevlerin önemini vurgulayan Albayrak şöyle konuştu:

“Bizim yumurtaya ihtiyacımız var. Her birimiz birer tavuk kesersek yumurtacılar tavuğu nereden bulacak. Kamu bankaları Türkiye açısından son 5-6 yıldır önemli görevler ifa etti. Türkiye’de 10 sene önce kamu bankaları satılsın diyen bir ekol vardı. Allah’tan Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan o zaman Başbakan iken dirayetli bir duruş gösterdi de buna izin vermedi. İzin verseydi son 5-6 yıldır bu türbülans döneminin, esnafa çok büyük etkileri olabilirdi.”

Davos çıkarması

İsviçre’nin Davos kasabasında bugün başlayacak olan Dünya Ekonomik Forumu’na Türkiye’den, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal katılacak. 3 bin civarında iş insanı, siyasetçi, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisinin yer alacağı zirvenin bu yılki teması “Uyumlu ve sürdürülebilir bir dünyanın tarafları”. Gelir eşitsizliği, siyasi kutuplaşma, iklim krizi, küresel ekonominin durumu, paydaşların kapitalizmi, sürdürülebilir kalkınma, teknoloji ve ticaret gibi konular değerlendirileceği zirve 24 Ocak’ta sona erecek.