Atık geri dönüşümü tam gaz devam

Aylin Rana Aydin - Türkiye’de geri dönüşüm konusundaki hassasiyet gün geçtikçe artıyor. Bu yönde kamudan özel sektöre kadar pek çok kurum, kuruluş adımlar atıyor. 2027 yılına kadar Küresel Atık Geri Dönüşüm Hizmetleri Pazarının 77.6 milyar dolar gelir elde etmesi beklenirken, Market Study Report’un hazırladığı rapora göre, 2020 yılında 54.39 milyar dolar olan pazarın 2021-2027 yılları arasında yüzde 5.2 büyümesi öngörülüyor. 

Döngüsel ekonomi alanında atıkların tekrar üretime dahil edildiği alanlar olarak plastik, gıda, cam, tekstil, elektronik öne çıkarken, artan nüfusun da etkisiyle birlikte özellikle gıda atığının diğer atık türleri içinde en büyük gelir payına sahip olduğu belirtiliyor. 

92 milyon ton 

Dünyada yıllık yaklaşık 92 milyon ton tekstil atığının ortaya çıktığı tahmin edilirken, tekstil üreticileri bu yönde önlemlerini alıyor. Pek çok giyim markası bu kapsamda temiz ve çevreci bir üretim hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor. Kullan-at tüketim döngüsüyle birlikte giyilmeyen kıyafetler uzun süre dolaplarda yer alırken ya da hiç kullanılmadan çöpe giderken, giyim markaları bunun önüne geçebilmek adına tüketicilerden eskimiş kıyafetlerini alışverişlerde kullanabilecekleri indirimler karşılığında alıyor. Ayakkabı sektöründe de atıkların ayrıştırılması, geri dönüşüm yoluyla malzemelerin tekrar sanayiye döndürülmesi yönünde çalışmalar devam ediyor. 

Döngüsel ekonomi 

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) elektronik ürünlere yönelik hazırladığı rapora göre ise, AB’de elektronik ürünler yıllık yüzde 2 büyüme oranıyla en hızlı artış gösteren atık kategorilerinden biri olduğu ifade ediliyor. Bu nedenle AB Döngüsel Ekonomi Eylem Planı kapsamında elektronik ve bilgi-iletişim teknolojileri sektöründe AB pazarına sunulan ürünlerin daha dayanıklı ve onarılması, geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılması daha kolay olacak tasarımlar şeklinde üretilmesi konusu öne çıkıyor. 

74 kg israf 

Gıda atıklarının engellenmesi için de çalışmalar var. Üretilen gıdanın yaklaşık yüzde 15’i hasat sırasında, yüzde 14’ü ise hasat sonrası kaybedilirken yaklaşık yüzde 17’sini de tüketiciler atığa dönüştürüyor. BM Çevre Programı verilerine göre bir insanın bir yılda sadece evde israf ettiği gıda miktarı ortalama 74 kg. Türkiye’de üretilen gıdanın yüzde 40’ı çöpe atılırken, her yıl evlerde 93 kilogram atık oluşuyor.