Fıstığımız bollaşıyor

Nestlé Damak ve TEMA Vakfı iş birliğinde sürdürülen, ana hedefi kalite ve verimi artırmak olan proje, ilk iki fazında mevcut yaşlı fıstık ağaçlarının doğru budama ile gençleştirilmesini, yeni dikimlerle genç bahçeleri kurulmasını amaçlamıştı. Bu amaçla yürütülen çalışmalar sonucu üzerinde çalışılan bahçelerde komşu bahçelere kıyasla yüzde 149 üretim artışı sağlandı.
2019-2023 yılları arasında devam edecek üçüncü fazda yeni üreticilerle yapılacak çalışmalara ve eğitime ağırlık veriliyor. Bu kapsamda Gaziantep’te ilkokul çocuklarına eğitimler verilerek onların gelecekte bu üretimi sürdürmeleri için farkındalık yaratılması, 4 bin 500 çocuğa ulaşılması hedefleniyor.

Nestlé Türkiye Çikolata ve Şekerleme İş Birimi Genel Müdürü Umut Tavaşoğlu projenin ilk dokuz yılında yapılanları şöyle özetledi:
“92 köyde yer alan 177 bahçede çalışma yürütüldü. İlk fazda 23 örnek bahçede, ikinci fazda ise Barak Ovası’nda yer alan 154 bahçede çalışmalar yapıldı. Dokuz yıl boyunca çalışılan bahçelerde komşu bahçelere kıyasla yüzde 149 üretim artışı sağlandı. Toplamda yaklaşık 1500 çiftçiye eğitim verildi. Hastalık ve zararlı popülasyonlar yüzde 80 azaltıldı. 2 bin adet erkek fidan, 54 bahçe sahibine dağıtıldı.”

6 milyar gelebilir

Bu yıl da 36 köyde 183 üreticiye 1000 erkek fidan dağıtıldığını belirten Tavaşoğlu, projenin en büyük kazanımlarından birini, geleneksel yöntemlerle, kimi zaman yanlış uygulamalarla fıstık tarımını sürdüren, çoğunluğu da yaşlı olan üreticilerin eğitilmesi, bugün o çiftçilerin bölgelerinde önder üretici konumuna gelmesi olarak ifade etti.

Tavaşoğlu, “Üreticilerin toplam üretimi proje öncesinde 20.7 ton iken 47.9 tona yükseldi. Türkiye’deki tüm Antep fıstığı bahçelerinde uygulanması ve üretimde yüzde 50 artış sağlanması halinde, Antep fıstığından 2 milyar - 6 milyar lira arasında ek ulusal hasıla elde edilebilir” dedi.
Projenin ilk iki fazına da 3 milyon liralık yatırım yapılırken, üçüncü fazda da 3 milyon liralık yatırım öngörülüyor.

O bahçelerde hep var yılı

TEMA Vakfı Başkanı Deniz Ataç, Antep fıstığının “var yılı - yok yılı” (periyodisite) etkisinde bir ürün olarak bilindiğini, ancak projeye katılan örnek bahçelerde bu etkinin son derece azaldığı anlattı. Ataç, “2011 yılından beri projeden yararlanan çiftçilerin yüzde 90.9’u, 2014 yılından itibaren projeden yararlanan çiftçilerin ise yüzde 61.3’ü proje faaliyetleri ile periyodisitenin etkisinin azaldığını ve artık her yıl ürün alabildiklerini, böylece hem toprakların sürdürülebilir kullanımının ve hem de her yıl gelir elde etmenin mümkün hale geldiğini belirtiyor” dedi.