Günah keçisi olduk

NOTÇULAR KENDİNİ SAVUNDU: Moody's Başkan Yardımcısı Kristin Lindow, "Günah keçisi ilan edildik" derken, Standard and Poors Türkiye analisti Farouk Soussa ve Fitch Türkiye Genel Müdürü Ayşe Botan Berker eleştirilere, "Biz önceden uyarmıştık" şeklinde yanıt veriyorlar. Mortgage krizi sırasında erken uyarı işlevini yerine getirmemekle eleştirilen derecelendirme kuruluşları krizin sorumlusu olarak başka adresleri gösterdi. Lindow, derecelendirme kuruluşladının herşeyin sorumlusu, günah keçisi olarak değerlendirildiğini belirtti. 26 Eylül'de ABD Senatosu Bankacılık Komitesi'ne mortgage krizi ve derecelendirme kuruluşlarının piyasadaki işlevini de anlatan bir sunum yaptıklarını söyleyen Lindow, bundan sonra yetkililerin kendilerini eleştirmekten vazgeçtiklerini kaydetti. Lindow ABD'de daha önce gündeme gelmiş olan derecelendirme kuruluşları için yeni düzenlemeler yapılması ihtimalinin bu sunumla birlikte gündemden kalktığını söyledi. Lindow benzer bir sunumun Avrupa'da da yetkilileri bilgilendirmek amacıyla yapılacağını kaydetti. Lindow'un sözünü ettiği raporda Moodys'in mortgage piyasasına ilişkin uyarılarına 2003 yılında başladığı, ilgili veriler gelir gelmez de notların düşürüldüğü kaydedildi. İlk not düşüşü dalgasının nisanda, ikincisinin ise temmuzda gerçekleştirildiğini belirtilen raporda, "Ancak pek çok piyasa katılımcısı gibi biz de mortgage kredilerinin kalitesindeki düşüşün bu hızda ve büyüklükte olacağını tahmin edemedik" ifadesi yer aldı. 'Tahmin edemedik' Standard and Poors (S&P) Türkiye analisti Farouk Soussa mortgage krizinde zamanında uyarı yaptıklarını iddia etti. Soussa, "S&P yüksek sesle ve sıkça ABD subprime (yüksek riskli) mortgage piyasası hakkındaki değerlendirmelerini açıkladı. Bu alanda ilk not düşüşleri geçen yılın sonuna doğru gerçekleştirildi, problemler üzerine yorumlarımız ise çok daha önceden dile getirilmişti" dedi. "Derecelendirme kuruluşlarıyla ilgili yeni düzenlemeler yapılıp yapılmayacağı konusunda bir şey söylemek için henüz erken" diyen Farouk Soussa, şu anda yürürlükte olan sistemin iyi olduğunu ve kendisini ispatlaması için biraz zaman verilmesi gerektiğini kaydetti. S&P: Biz önceden uyarmıştık Fitch Türkiye Genel Müdürü Ayşe Botan Berker, kendilerinin önceki raporlarında subprime mortgage piyasasından uzak durulması gerektiğini belirttiklerini söyledi. Berker, "Bununla (mortgage piyasası) ilgili uyarımızı biz 2005 yılında yapmışız. Sürekli bu konuda rapor çıkarmışız. Raporlarımızı niye dikkate almıyorsunuz?" şeklinde konuştu. Berker kriz sürecinde derecelendirme kuruluşlarının herhangi bir hatası olmadığını iddia etti. Berker, krizden yatırımcı iştahını ve görevini tam olarak yerine getirmeyen denetleme kurumlarını sorumlu tuttu. "Getirisi büyük diye yatırımcılar subprime mortgage piyasasına yatırım yapmaya devam ettiler" diye konuşan Berker, "Bu (kriz) daha çok regülatörlerin riski iyi değerlendirmemelerinden kaynaklandı" dedi. 'Yatırımcı iştahı' ELEŞTİRİLER NEYDİ? Derecelendirme kuruluşları, mortgage kriziyle ilişkili olarak riskli kredilere yüksek not verdikleri ve not düşürme konusunda ağır davrandıkları için eleştiriliyorlar. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, krizin patlamasının ardından derecelendirme kuruluşlarının hizmetlerinin parasını derecelendirilen şirketlerin ödediğine dikkat çekerek, "Bundan çıkarılması gereken dersler var" demişti. Trichet, derecelendirme şirketlerinin riskli kredilerle ilgili bilgileri "gizli" olduğu gerekçesiyle yatırımcılara açıklamadığını belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel de derecelendirme şirketleriyle ilgili düzenlemelerin sıkılaştırılması gerektiğini söyledi. 'Parayı veren dereceyi alıyor' Derecelendirme kuruşlarının ABD Kongresi'ndeki sunumları sırasında Senatör Charles Schummer de derecelendirilen kuruluşun, kendisi hakkında verilen notu kabul ettikten sonra derecelendirme şirketine parasını ödediğine dikkat çekerek, "Şirket notu beğenmezse, derecelendirme şirketiyle anlaşmasını bitirebilir" şeklinde konuştu. IMF'nin 24 Eylül'de yayımlanan Global Mali İstikrar Raporu'nda da derecelendirme şirketlerinin krizdeki rolüne değinildi. Raporda bu kuruluşların mortgage kredilerine verdiği not sisteminin diğer not sistemlerinden farklılaştırılması gerektiği, böylece yatırımcıların riski daha iyi analiz edebilecekleri belirtildi. Bu arada Türkiye'deki SPK'nın ABD'deki muadili olan SEC (Securities and Exchange Comission), ülkedeki yedi derecelendirme kuruluşu için derecelendirilen şirketler tarafından haksız bir biçimde etkilenerek, mortgage kredilerine olması gerekenden yüksek not verip vermedikleri konusunda soruşturma başlattı. Notu beğenmezse...