'Kıbrıs’ta çözüm enerjide Rusya bağımlılığını azaltır'

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İcra Kurulu Direktörü Fatih Birol, Kıbrıs sorunun çözümlenmesiyle Doğu Akdeniz doğalgazının hem Türkiye’nin hem de AB’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltabileceğini söyledi.

İsviçre’nin Davos kasabasında bu yıl 46.’sı düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu’nda enerji piyasalarına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Birol, “Doğu Akdeniz’de çok ciddi doğalgaz kaynakları var. Bizim düşüncemiz daha keşfedilmemiş doğalgaz yataklarının olduğu yönünde. Burada iki tane sorun var. Birincisi bu petrol rezervleri tüketici merkezlerine hangi yoldan gidecek. İkincisi de bu yolların hangisi daha ekonomik, hangisi daha az ekonomik? Bizim incelememiz, Türkiye üzerinden geçecek doğalgazın en düşük maliyetli opsiyonlardan biri olduğunu gösteriyor” dedi.

Birol, Davos’un en önemli gündem maddesi olarak görülen Kıbrıs müzakerelerinin olumlu bir şekilde sonuçlanmasının bölgenin enerji güvenliğe büyük katkı yapacağını vurguladı. Birol, “Eğer Kıbrıs’ta uluslararası camianın da desteği ile bir barış olursa, bu önümüzdeki sorunlardan bir tanesinin kalkacağı anlamına geliyor. Bu hem dünyanın hem de bölgenin arz güvenliği için son derece pozitif bir adım olacak” şeklinde konuştu.

Avrupa Birliği’nin enerji güvenliği açısından Doğu Akdeniz rezervlerinin büyük önem taşıdığına işaret eden Birol, “Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz’i önemli bir opsiyon olarak seçmesinin nedeni Rusya’ya olan bağımlılığını bir nebze azaltabilmek. Doğu Akdeniz bunlardan bir tanesi. Ayrıca yakında göreceğiz. Amerika’dan, Kanada’dan LNG vasıtasıyla gaz gelecek. Bunların hepsi Avrupa’nın Rusya’dan aşırı diyebileceğimiz bağımlılığını azaltması için bu bağlamda önemli bir opsiyon” ifadelerini kullandı.

Birol konuşmasına şöyle devam etti: “Rusya’ya olan enerji bağımlılığımız son derece yüksek seviyede. Herhangi bir ülke bile olsa bir ülkeye bu kadar bağımlı olmak bütün yumurtaları aynı sepete koymak anlamına geliyor. Bu bakımdan Türkiye’nin hem Doğu Akdeniz’den, hem de Kuzey Irak’tan doğalgaz alması, hem kendi tüketimi için hem de bunu iletmek için, son derece doğru bir enerji ve dış politika unsuru olur. Doğu Akdeniz gazının iletilmesi bütün bölgenin arz güvenliğini artırır.”

Davos gündeminde düşük petrol fiyatlarının ilk sırada yer aldığını belirten Birol, “Biz bundan üç gün önce dünyadaki petrol fiyatlarını inceleyen bir rapor çıkardık. Bu raporumuza göre bu yıl büyük ihtimalle petrol fiyatlarının halen aşağı yönlü baskı göreceği bir yıl olacak. Bunun da nedeni şu, çok fazla petrol arzı var. Tüketim oldukça zayıf. Piyasada o kadar çok petrol var ki bu petrolün arzının fazla olması petrol fiyatlarının aşağı yönlü gitmesine neden oluyor” dedi.

Birol, İran’ın da bu yıl içerisinde günlük petrol üretimini günlük ilave 500 bin varil seviyesinde artırmayı planlamasının ve Çin ekonomisindeki zayıflamanın petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskılayabileceğini belirtti. Düşük petrol fiyatlarının uluslararası enerji şirketlerinin yatırımlarını doğrudan olumsuz yönde etkilediğini belirten Birol, “2015 yılında dünyada petrol yatırımları bir yıl öncesine göre yüzde 20 azaldı. 2016 yılında buna ilaveten yüzde 16’lık bir düşüş daha olacak. Biz petrol tarihinde hiçbir zaman iki yıl üst üste yatırımların düştüğünü görmedik. Birkaç yıl sonra petrol talebi yükselmeye başladığı zaman bu talebi karşılayacak yeteri kadar üretim olmayabilir. Bu da petrol fiyatlarını (uzun vadede) ciddi olarak yükseltebilir” uyarısında bulundu.

Birol, “Petrol fiyatlarının düşük olması iki bölge için kabus; Rusya ve Ortadoğu. Bizim çalışmalarımıza göre eğer petrol fiyatları 30 dolar seviyelerinde kalırsa 2016 yılında Rusya ekonomisi GSYH’nin yüzde 10’unun eş değerinde bir ekonomik zarara girecek. Ortadoğu ülkelerinde bu GSYH’nin yüzde 20’si seviyesinde bir kayıp olacak. Bu son derece ciddi bir sorun” diye konuştu.