Küçük yatırımcıya milyoner faizi

Faiz, Türkiye ve Türkiye kulvarında olan ülkeler için her zaman ekonominin ana gündem maddesi oldu. Üreten, tüketen, üretmeyen ve tüketemeyen tüm kesimlerin faize olan ilgisi temel gıda maddeleri kadar konuşulur ve tartışılır oldu. Tasarruf eğilimi düşük, yabancı yatırımcı ilgisine bağımlı ülkelerin her dönem sıkıntı yaşadığı döviz kurundaki gelişmelerle beraber yükseliş trendine giren mevduat faizleri, son aylarda ülkemizde de bu süreci yaşıyor.

Ancak bu kez TL (Türk Lirası) mevduatta dikkat çeken nokta, bankaların küçük mevduat sahiplerine de milyoner müşterilerine verdikleri faiz oranlarını tezgah altından değil doğrudan vermeleri. Adı ‘hoş geldin faizi olan bu oranlar, 1000, 10 bin, 500 bin, 1 milyon TL için de, aylık aynı oranlarda, %15.5 seviyesine geldi.

4 yıl önce de oldu

Çok değil, bir kaç yıl önce bankalar, 5 bin hatta 1000 TL olan tasarruf sahibini karşısına alıp hesap açmaya yanaşmazdı. Şimdi ise küçük tasarruf sahibi olsanız bile hesabınızın vadesi gelmeden banka müşterisini elinde tutmak için önceden arayarak parasını bağlayacağı daha yüksek faiz oranını iletiyor. Böylece bankalar, faiz rekabetinden kendilerini korumaya çalışarak müşteriyi ellerinde tutmaya çalışıyorlar.

Dört yıl önce mevduat faizlerinde bankaları rekabete zorlayan nedenlerin başında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımlarını azaltma hareketi geliyordu. İç gündemde de yine, seçim süreciyle birlikte dolar kurundaki gelişmeler, bankaları mevduatlarını artırmak için faiz yükseltmeye yöneltmişti. 2014’ten önce % 8 olan vadeli mevduat faizi, %10 seviyesine çıkmıştı. Merkez Bankası faiz koridorunda artışa gitmiş, mevduat faizi % 6’dan %9’a çıkmıştı. Şimdi de MB’nin dövizdeki rekor yükselişi durdurmak için faiz silahını kullanmasından sonra, bankalar bugüne değin dikkate almadıkları küçük mevduat sahipleri dikkate almaya başladılar. 6 aylık vadede TL mevduata %14 faiz öneriyorlar.

Dövizdeki artış etkiledi

Dört beş yıl önce bankalar nasıl TL mevduatlarını güçlü kılmak için faiz oranlarını maliyet marjlarının tanıdığı sınırlar içinde yüksek tutmaya çalıştıysa, bugün de benzer uygulamalar yaşanıyor. Bankalar o dönemde para toplamak için yüksek faiz verirken, farklı yollara başvuranlar olmuştu. Özel bankaların dışında bazı kamu bankaları da dövize yönelen tasarruf sahiplerini çekmek için “swap” hesabı önermişti. Swap yapan bir müşteri TL olarak yatırdığı parasının bir kısmını vadelide tutup bir kısmını dövizde tutarak hem faiz hem de kurdan gelir elde etmişti.

Şimdi ise bankacılar, müşterilerin farklı davranış gösterdiğini, bazı müşterilerinin dövizdeki rekor yükselişi fırsat bilip döviz satıp TL’ye geçtiğini, kimi müşterilerin ise döviz alıp beklemede kaldığını belirtiyorlar.

Herkes hoş geldin diyor

Son yıllarda mevduat rekabetinde sektörde mevduat payı düşük bankalar, hoş geldin faiziyle tasarruf sahiplerinin ilgisini çekmeye çalışırken, dominant bankalar da küçük yatırımcılara hoş geldin faizine yakın faiz veriyorlar. Artık müşteri herkes için kıymetli, çünkü sektörde vadesi değişmeyen bir tasarruf eğilimi ve istikrarlı olmayan bir döviz kuru var.

Bankalar bu kısır tasarruf eğilimini kırmak için müşteri beğenmeme lüksünü artık çok göz önünde tutmuyor.