Pahalı diye tavan koydular, ÖTV’yle fiyatı artırdılar

25 Haziran’da benzinin litresinde 3.04 lirayla başlayan, daha sonra yapılan düzenlemelerle 3 liranın altına inen tavan fiyat, hükümetin maktu ÖTV’yi yüzde 10’un üzerinde artırmasıyla 3.16 liraya yükseldi. Hükümet akaryakıt fiyatlarının yüksekliğini gerekçe göstererek tavan fiyat uygulamasını başlatmıştı. Uygulamanın hemen öncesinde benzinin litresi ortalama 3.20 liradan satılıyordu. Dün yürürlüğe giren ÖTV artışıyla benzin fiyatı yine bu seviyelere yükselmiş oldu.
Bakanlar Kurulu kararına göre, ÖTV tutarı benzinde 20 kuruş, motorinde 15 kuruş, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) grubunda da 10 kuruş artırıldı. Oransal olarak yüzde 10 civarına tekabül eden bu artış şimdiye dek yapılmış en yüksek ÖTV artışlarından biri oldu. Kararın ardından Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) fiyatları yeniden düzenledi. 


Gece operasyonu

Türkiye’de vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 20’si akaryakıt ÖTV’sinden elde ediliyor. ÖTV artışı kararının bütçe açığının 13 kat arttığının açıklandığı güne denk gelmesi dikkat çekti. Edinilen bilgilere göre, ÖTV artışı, Maliye’nin ‘gece çalışmasıyla’ artırıldı.
EPDK, 13 Temmuz’da benzinde tavan fiyatın 2.93 liraya düşürüldüğünü, 14-15 Temmuz tarihlerinde de bu fiyatın geçerli olacağını duyurdu. 15 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de ise Bakanlar Kurulu’nun ÖTV artış kararı yer aldı. Bunun üzerine EPDK, tavan fiyatta değişikliğe gitti. Bu gelişmeler, Maliye’nin ÖTV artışını EPDK’yı bilgi vermeden yaptığını ortaya koydu.
900 milyon lira vergi gelmiş oldu
Akaryakıttan elde edilen ÖTV ve KDV toplamı 2009’un ilk 3 ayında 6.4 milyar lira, 2008’in tamamında ise 28.5 milyar lira oldu. Dün yapılan ÖTV artışının ardından yıl sonuna dek akaryakıttan yaklaşık 900 milyon lira ek vergi geliri elde edilebileceği hesaplanıyor. Benzin fiyatının 3 lirayı aşması akaryakıttan elde edilen vergileri 2009 ilk çeyrekte yüzde 11 düşmüştü. Yeni zammın da geliri düşürmesi olasılık dahilinde.
Sigarada da artış olmuştu
Hükümet, krize önlem olarak düşünülen ÖTV ve KDV indiriminin süresini 3 ay uzatırken, bunun maliyetini karşılamak için ilk vergi artışını sigarada yapmış ve tütün mamullerinin maktu vergisini 50 kuruş artırmıştı. Bu artıştan sonra tüm sigara şirketleri paket fiyatına yaklaşık bu miktarda zam yapmıştı.


‘80 bin bayi iflas eder’

Akaryakıt sektörü temsilcileri dün acil olarak EPDK Başkanı Hasan Köktaş’la bir araya geldi. Toplantı çıkışında Enerji Bakanı Taner Yıldız’la karşılaşan sektör temsilcileri, ÖTV artışının kendilerini zora soktuğunu söyledi. Yıldız da “Çözüm üretilecek, merak etmeyin” dedi. Petrol Üreticileri İşverenler Sendikası (PÜİS) Başkanı Muhsin Alkan, “Bu zam hem tüketicileri hem sektör oyuncularını çok zora sokacak” dedi.
Türkiye Akaryakıt Bayiileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS) Genel Başkanı Atıf Ketenci de EPDK’yla yapılan toplantıda, tavan fiyat uygulamasının acilen kaldırılması gerektiğini söylediklerini belirterek, “Üstüne yapılan ÖTV zammı bizi biraz daha batırdı. Eğer bu şekilde devam edilirse 2 ay içinde 80 bin akaryakıt bayisi iflas eder” diye konuştu.