Sektörlerin geri dönüştürülmüş ham madde talebinde artış bekleniyor

ITC Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı da olan Kantur, AA muhabirine, TOBB bünyesinde bu yıl içinde kurulan Türkiye Atık ve Geri Dönüşüm Sanayi Meclisi'ne ilişkin değerlendirmede bulundu.

Atık ve geri dönüşüm sektörünün büyük önem taşıdığını ve bu önemin her geçen gün biraz daha ortaya çıktığını aktaran Kantur, bu nedenle TOBB bünyesinde böyle bir meclis kurulduğunu söyledi.

Kantur, atık ve geri dönüşüm alanının, Türkiye'deki tüm sektörleri ilgilendirdiğine dikkati çekerek, üretilen her ürünün aynı zamanda bir atığı olduğunu ifade etti.

Ekonomik açıdan doğru işleri yaparken bu işlerin çevresel açıdan da doğru olması gerektiğine işaret eden Kantur, öncelikli olarak sektörde envanter çıkararak, sektörün durumunu rakamlarla ortaya koymak istediklerini bildirdi. Kantur, atık envanteriyle aynı zamanda bütün sektörlerde kullanılma ihtimali olan geri dönüşüm malzemelerini de ortaya koyacaklarını belirterek, "Hangi sektörde ne kadar atık çıkacağı, bunun ne kadarının geri dönüşüme tabi tutulacağı ve geri dönüşüme tabi tutulması için tesislerde olması gereken kriterler ortaya konacak." diye konuştu.

Tüm sektörlerin artık üretim yaparken geri dönüştürülmüş ham madde kullanımına yöneldiğine vurgu yapan Kantur, şunları kaydetti:

"Mesela tekstil sektörü artık kumaşın ve ipliğin belli bir oranının geri dönüşmüş malzemeden yapılmasını istiyor. Dünyaca ünlü markalar bile kumaşın yüzde 30'unun geri dönüşüm malzemesi olmasını talep ediyor. İleride bu oranlar artacak. Belki de ileride 'geri dönüştürülmüş ham madde yoksa bu malzemeyi sizden almayacağız' denecek. Artık bu farkındalık var. Sektörlerin geri dönüştürülebilir ham maddeye talebi artıyor, buna hazırlıklı olmamız lazım. Tüm sektörlerde bu talep artacak. Sektörlerin tamamında, otomotivden kozmetiğe kadar atık ham madde kullanan ve kullanacak sektörler var. Tekstilde zaten talep artıyor. Bu şekilde gidiş bekliyoruz. Bunun için de hem kendi geri dönüşüm miktarımızı artırmalı hem de belli kriterlere göre atık ithalatını planlamamız lazım. "

"Atığı en az bedelle dönüştürmemiz lazım"

Kantur, ülke için önem taşıyan bir diğer konunun da evsel atıkların bertarafı olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Evsel atıklar geri dönüştürülebilir malzemeler gibi değil, bunun tamamı atık. Bu atıkları ilave yatırım yapmadan sisteme sokmak mümkün değil. Evsel atığın yok edilmesi için bedel harcanmalı. Atık toplanacak, yatırım yapılacak, bu atığın elektriğe dönüştürülüp bir değer yaratmak aynı zamanda önemli bir maliyet. Kendi atığımızın niteliğine göre mümkün olan az giderlerle dönüştürebilmemiz lazım. Atık mümkün olan ayrıştırmalar yapıldıktan sonra depolanmak zorunda kalınırsa, doğru şekilde depolanması sağlanmalı. Biyobozunur da dediğimiz organik kısımların fermente edilerek içindeki metanın alınmasını ve onun da enerjiye dönüşmesini sağlıyoruz. Geri kalan kullanılamayacak nitelikte olanların ise mümkünse atıktan türetilmiş yakıt gibi ürünlere dönüştürüp çimento fabrikalarında değerlendirilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Fabrikalar bunu yakıp külünü de çimentonun içine katıyor. Geri kalanı da yakma tesislerinde yakarak yine enerjiye çevirmeyi planlıyoruz. Ancak bu işlemler pahalı işlemler. Türkiye'de nerelerde yakma tesisleri kurulmalı, bunlar planlanmalı. Ancak büyükşehirlerde evsel atık mümkün olduğu kadar yakılarak elektrik üretimine yönelinmeli. Atığın başlı başına bertarafı insanlığa katkı, yeter ki yok etmeyi doğru şekilde yapalım."

Hayvansal ve bitkisel atıkların da yakmak yerine gübreye dönüştürülmesi gerektiğini ifade eden Kantur, bu tür gübrelerin normal gübrelere göre daha az kimyasal içerdiğini söyledi. Kantur, bu tür bir dönüşümle gübre ham maddesi ithalatını düşürmenin mümkün olacağını vurguladı.

Kantur, "Sıfır Atık Projesi"nin önemine de işaret ederek, "Cumhurbaşkanlığının bu işi ele almış olması ve oradan yönlendirilmesi inanılmaz farkındalık oluşturdu. O farkındalığın da büyük faydası var. Bu konu hiç bu kadar konuşulmamıştı. İnsanlar artık bir şeyi atarken iki kere düşünüyor." dedi.

Yönetim Kurulu Başkanı olduğu ITC Türkiye bünyesinde 11 ilde 14 entegre atık geri dönüşüm tesisini kurup işlettiklerini belirten Kantur, şunları söyledi:

"Bizim tesislerimizde Ankara'nın günde 5 bin 500 ton evsel atık toplanarak ayrıştırılıyor, geri dönüşüm malzemesi ayıklanıyor, organik maddeler fermente edilip enerji üretiliyor, kalan kısmı kompost oluyor, çimento sektöründe de kullanılıyor. 5 bin 500 ton atıktan 500 ton kül kalacak şekilde işleniyor."