TBB'den ekspertiz ve ipotek ücretlerine ilişkin açıklama

TBB'den yapılan açıklamada, bankaların “haksız şekilde ekspertiz ve ipotek tesis ücreti tahsil ettiklerine” ilişkin basına yansıyan yanıltıcı beyanlara rastlandığı, banka müşterilerini ve kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla bu kamuoyu duyurusunun yayınlanmasına ihtiyaç duyulduğu belirtildi.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a istinaden, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10’uncu maddesinin 2’nci fıkrasının, “Taşınır ve taşınmazlara ilişkin rehin, ipotek ve ekspertiz işlemlerinde yalnızca üçüncü kişilere ödenen ücretler alınabilir” hükmünü içerdiği ifade edilerek, şunlar kaydedildi:

"Kuruluşlar ve bankalar tarafından ücretlendirilebilecek olan ürün veya hizmetler, Yönetmelik Ek-1’de sınıflandırılmıştır. 'Ekspertiz Ücreti' bu sınıflandırmada 1.2 olarak, 'Taşınır ve Taşınmaz Rehin Tesis Ücreti' 1.3 olarak yer almaktadır. Kredi kullandıran kuruluş ya da banka, teminat alınacak taşınmazın değer tespiti için ekspertiz işlemini ve/veya taşınmaz üzerinde ipotek tesis işlemini, dışarıdan hizmet alarak üçüncü bir kişi ya da firmaya da yaptırabilmektedir. Bu halde bankalar, ekspertiz yapan veya ipotek tesis eden firmaya fatura karşılığında ödeme yapmaktadır. Bahse konu hizmetlere dair faturaların kredi müşterisi adına kesilmesi yasal olarak zorunlu değildir. Banka, ekspertiz yahut ipotek tesisi ücretini, sözleşme öncesinde ve sonrasında yaptığı bilgilendirme çerçevesinde, yukarıda açıklanan mevzuata uygun şekilde kredi müşterisinden tahsil etmektedir."

Açıklamada, söz konusu ücretlere ilişkin sınıflandırmanın, işlemlerin finansal niteliklerine göre ayrımı BDDK’nın uygun görüşü alınarak, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği ile Finansal Kurumlar Birliği tarafından ayrı ayrı yayımlanan “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Kapsamında Ücretlendirilebilecek Ürün ve Hizmetlere İlişkin İzahname” ile yapıldığı, izahnamelerin ekinin Sınıflandırma Tablosu’nun 1.2 Ekspertiz Ücreti başlıklı ve 1.3 Taşınır ve Taşınmaz Rehin Ücreti başlıklı maddelerinde “tahsis edilen veya reddedilen kredilerde/finansman taleplerinde üçüncü kuruluşlara veya şahıslara ödenen tutarlar dışında herhangi bir ücretin tahsil edilemeyeceği” açıklamalarının bulunduğu aktarılarak, "Anılan düzenlemeler uyarınca bankalar, özel gayrimenkul değerleme şirketlerine ve ipotek tesis hizmeti aldıkları firmalara ödedikleri ücretleri tüketicilerden tahsil etme hakkını haizdir." ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, konuya ilişkin olarak diğer bir düzenleme olan ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Konut Finansmanı Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 18’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Konut finansmanı sözleşmesine istinaden tüketiciden talep edilecek her türlü ücrete ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak kâğıt üzerinde yazılı şekilde tüketiciye verilmesi zorunludur. Bu bilgilerin tüketiciye verildiğinin ispatı konut finansmanı kuruluşuna aittir” hükmünün mevcut olduğu belirtilerek, "Bu düzenleme uyarınca kredi nedeniyle yaptırılan ekspertiz incelemesi ücreti hakkında müşteri bilgilendirilmekte ve bu ücret kendisinden mevzuata uygun şekilde tahsil edilmektedir." denildi.