Trilyonluk sanayi

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2019 Araştırması”nın sonuçları açıklandı. Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2018 yılında 878 milyar lira olan üretimden satışlarını 2019 yılında yüzde 16.4 oranında artırarak 1 trilyon liranın üzerine çıkardı.

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 500 büyük sanayi kuruluşunun 2019 yılında devrolan finansal kırılganlıkların yarattığı zorluklara karşı verdiği çetin mücadele ile büyüme patikasına geri dönüş çabasının sancılarını bir arada yaşadığını söyledi.

İhracat artıyor

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2018’de 878 milyar lira olan üretimden satışlarını 2019’da yüzde 16.4 oranında artırarak 1 trilyon liranın üzerine çıkardığını belirten Bahçıvan, “2019 yılındaki artış, 2017’deki yüzde 33.2 ve 2018’deki yüzde 34.5’lik oranlar ile kıyaslandığında, son üç yılın en düşük artışı olarak dikkat çekti, büyüme performansı yavaşladı. İSO 500’ün ihracatı da yüzde 2.4 artışla 73.5 milyar dolar oldu” dedi.

Listede 30 yıl önce ihracat yapan firma sayısının 409 olduğunu kaydeden Bahçıvan, 2019’da bu rakamın 463’e çıktığını, İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payının da yüzde 42 olduğunu söyledi. Bahçıvan, araştırmaya bu yıl ilk kez katılan Star Rafineri’nin de 20 milyar 831 milyon liralık üretimden satışları ile listeye beşinci sıradan girdiğini belirtti.

2019’da yaşanan tüm olumsuzluklara karşın sanayi kuruluşlarının esas faaliyetlerinden elde ettikleri başarılarının finansman maliyetlerinin gölgesinde kaldığını aktaran Bahçıvan, “500 Büyük’ün finansman giderleri yüzde 33.4 düşüşle 63.8 milyar TL’ye inerken, finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı yüzde 88.9’dan yüzde 69.3’e geriledi. Toplam borçların payı 1.4 puan daha artarak yüzde 68.4’e yükselirken, öz kaynakların payı ise yüzde 31.6’ya geriledi” diye konuştu.

Kârlılık azaldı

Bahçıvan, döviz kurlarındaki yüksek dalgalanmaya rağmen 2019’da sınırlı ihracat performansı olduğunu, bunun da ihracat artışının tek başına kura bağlı olmadığını gösterdiğine değinerek “Korumacılık önlemleriyle de dış pazarlar zorlu bir hale geldi” dedi.

Araştırmada temel göstergelere göre, 2019’da İSO 500’ün faaliyet karı oranı 2.8 puan gerileyerek yüzde 10.9’dan yüzde 8.1’e indi.

Toplam faaliyet karı büyüklüğü 2019’da yüzde 14.6 azalarak 92 milyar TL’ye düştü. Ölçülmeye başlandığı 2013 yılından itibaren sürekli artış gösteren FAVÖK büyüklüğü, ilk kez yüzde 8.1 düşüşle 140 milyar TL’den 129 milyar TL’ye düştü. Toplam borçların payı 2019’da bir önceki yıla göre 1.4 puan artarak yüzde 68.4’e çıktı.

Birinci değişmedi

2019’da 87 milyar 949 milyon lira üretimden satışları ile yine Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) ilk sırada yer aldı. Ford 37 milyar 71 milyon lirayla ikinci, Toyota Otomotiv de 25 milyar 851 milyon lirayla üçüncü oldu.

Ar-Ge’ye 9.7 milyar lira

Son üç yıldır gerek orta-yüksek gerekse yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin yaratılan katma değer içindeki payının arttığını belirten Bahçıvan, şöyle anlattı: “2019’da ilk kez orta-yüksek ve yüksek teknolojinin yaratılan katma değerdeki payı yüzde 30’u geçerek yüzde 30.4 oldu. Bu artışın özellikle son yıllarda büyük bir atılım gösteren savunma ve havacılık sanayi sektörlerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Ar-Ge harcamaları 2019 yılında 9.7 milyar TL oldu. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 152 artışı ifade ediyor.”

Milangaz 40. sırada

Demirören Grubu’nda yer alan Milangaz LPG Dağıtım Şirketi, İSO 500 listesinin 2019 değerlendirmesinde 40’ıncı sırada yer aldı. İSO 500’e göre Milangaz’ın üretimden elde ettiği satışların toplamı 2019 yılında 4 milyar 183 milyon lira olarak gerçekleşti.