Ülkeler ‘iklim nötr’ olmak için yarışıyor

Germanwatch ve NewClimate Institute tarafından hazırlanan ve CAN International’ın katkısı ile yayınlanan İklim Değişikliği Performans Endeksi’nin (Climate Change Performance Index, CCPI) 17. değerlendirmesi yayınlandı. Endeks, en yüksek emisyona sahip Türkiye dahil 60 ülke ve Avrupa Birliği’nin iklim değişikliği konusundaki performanslarını değerlendiriyor.

Endeks, toplamda küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 90’ından fazlasından sorumlu olan 60 ülke ve AB’yi sera gazı emisyonları, yenilenebilir enerji, enerji kullanımı ve iklim politikası olmak üzere dört kategori altında değerlendiriyor. Endeksin değerlendirme dereceleri ‘çok yüksek’, ‘yüksek’, ‘orta’, ‘düşük’, ‘çok düşük’ şeklinde sınıflandırılıyor. CCPI, iklim nötr olma yarışının başladığını gösteriyor. Endekste Türkiye’nin sıralaması geçen yıl ile aynı. Enerji kullanımı kategorisindeki düşük performansına rağmen Türkiye’nin yerini korumasının nedeni geç de olsa Paris İklim Anlaşması’na taraf olması olarak yorumlanıyor.

Türkiye 42. sırada

Türkiye bu yıl da genel performansında ‘düşük’ etiketi ile 42. sırada. Türkiye CCPI değerlendirmesinde sera gazı salımı kategorisinde düşük, yenilenebilir enerji kategorisinde yüksek performans gösteriyor. Ancak enerji kullanımı kategorisindeki çok düşük performansı ile Türkiye geçen yıla göre, bu kategoride 7 sıra gerilemiş durumda. Türkiye’nin 42. sıradaki yerini enerji kullanımındaki düşüşe rağmen korumasını sağlayan unsur ise 5 yıl sonra gelen Paris Anlaşması onayı. Uzmanlar tarafından uluslararası iklim politikaları açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirilen onay, Türkiye’nin çok düşük performanslı ülkeler arasına gerilemesini engelledi. Yayınlanan 2022 İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde Avrupa Birliği 61 değerlendirme içerisinde 22’nci sırada yer aldı. Geçen yıl 16’ncı sırada olan AB bu yıl 6 sıra düşerek ‘yüksek performans’ sınıflandırmasından ‘orta’ sınıflandırmasına geriledi.

Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF - Türkiye) Genel Müdürü Aslı Pasinli, bu çalışmanın ülkelerin iklim değişikliği mücadelesindeki performanslarına ışık tuttuğunu belirterek, “Bu endeksteki rekabet gezegenimizin geleceği için en kritik yarış” dedi.

Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Koordinatörü Özlem Katısöz ise, “Önümüzdeki on yıl, daha iddialı iklim hedeflerinin ve uygulamaların dönemi olarak öne çıkıyor” ifadelerini kullandı.

‘Çok iyi’ ülke yok

Endeksten çıkan sonuçlar şöyle sıralanıyor:

- Performans değerlendirmesinde hiçbir ülke ‘çok iyi’ sınıfına giremiyor.

-En yüksek performans gösteren ülke, 2 sıra yükselen Danimarka oldu.

- İskandinav ülkeleri, İngiltere ve Fas ile birlikte net - sıfır yarışında başı çekiyor.

- En kötü performans gösteren ülkeler arasında Avustralya, Güney Kore, Rusya, Suudi Arabistan ve Kazakistan öne çıkıyor.

- Letonya, Hırvatistan, Belarus ve Cezayir geçen yıla göre performansı düşenler.          

- Sıralamalarını en çok yukarı taşıyanlar ise Hollanda ve Yunanistan.

- İyi performans gösteren ülkeler İngiltere, Hindistan, Almanya ve Fransa.