AYM’de Arslan dönemi

Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) başkanlık seçimini hükümetin destek verdiği aday olarak gösterilen Zühtü Arslan kazandı. İlk turda sonuçlanan seçimde Arslan 11 oy alırken, önceki başkan Haşim Kılıç’ın destek verdiği Başkanvekili Serruh Kaleli altı oyda kaldı. “Aynı çatı altında iki başkan olmaz” diyen Haşim Kılıç, oylamanın ardından emeklilik dilekçesi vererek yaş haddinden emekli olmasına bir ay kala AYM’den ayrıldı.

17 üyeden 11’inin oyunu aldı
Kılıç’ın 13 Mart’ta yaş haddinden emekliye ayrılması zorunluluğu nedeniyle, dün seçim yapıldı. Yasaya göre en az 2 ay öncesinden seçim süreci başlaması gerekirken AYM seçimi, Kılıç’ın koltuğunu boşaltmasına bir ay kala sonuçlandı. Seçimin geçen hafta yapılması bekleniyordu, ancak Kılıç’ın iki kez ertelemesi nedeniyle seçim düne kalmıştı. Ertelemenin Kılıç’ın Kaleli için kulis çalışmaları yapmasından kaynaklandığı iddia edilmişti. Kılıç, dün seçimin ardından yaptığı basın toplantısında bu iddiaları yalanladı ve ertelemeyi iki aday ve bazı AYM üyelerinin istediğini söyledi.
Bu açıklamaya rağmen seçim sonucunun kulislerden sızan oy dengesiyle birebir uyumlu çıkması da dikkati çekti. Seçimin ilk turunda, 17 üyenin 11’inin oyunu alan Zühtü Arslan başkanlığa seçildi. Diğer aday Başkanvekili Serruh Kaleli ise altı oy aldı.

Hükümet rahat bir nefes aldı
AYM’nin 17 üyesinden 10’u 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, üçü 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ikisi TBMM’deki Ak Parti çoğunluğu, biri 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve biri de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından seçilen üyelerden oluşuyordu. Özal’ın seçtiği üye olan Haşim Kılıç’ın emekliye ayrılmasıyla boşalan üyelik koltuğu için Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni bir atama yapacak.
Arslan’ın seçilmesiyle son bir yıldır AYM ile ciddi gerilimler yaşayan hükümet de rahat bir nefes aldı. AYM’nin gündemini belirleme başta olmak üzere birçok önemli yetkisi olan Arslan’ın Gül, Erdoğan ve Meclis’in seçtiği üyelerle birlikte önümüzdeki dönemde hükümetin tepkisini çekecek kararlar vermesi beklenmiyor.

Ak Parti’ye ‘dava’yı eleştirmişti

AYM’nin yeni başkanı 51 yaşındaki Zühtü Arslan, daha önce Polis Akademisi Başkanlığı’na seçilmesi, TESEV’e yazdığı rapor nedeniyle hakkında soruşturma açılması ile gündeme gelmişti. Yozgat Sorgunlu olan Arslan, İmam Hatip Lisesi’nin ardından Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. Hukuk lisans eğitimi almamış olan Arslan, yüksek lisans ve doktorasını İngiltere’de Leicester Üniversitesi’nde insan hakları ve anayasa hukuku alanlarında yaptı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde 2001’de bir süre çalışan Arslan, Bilkent ve Başkent üniversitelerinde dersler verdi, Avrupa Konseyi, İngiliz Büyükelçiliği, AB gibi kurumların Türkiye için hazırladıkları pek çok projede çalıştı.
TESEV çalışmasına inceleme
2007’de TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı) için “Türkiye’de Güvenlik Sektörü Almanak / 2005” projesinde “Hükümet” bölümünü kaleme aldı. Bu çalışma nedeniyle askerin tepkisini çektiği belirtilen Arslan hakkında savcılıkça inceleme başlatıldığı haberleri de yapıldı.
Arslan, 2007 seçimlerinden sonra Ak Parti’nin sivil anayasa taslağını hazırlayan heyette de yer aldı. Arslan türban davası, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde toplantı yeter sayısının 367 olduğu yönündeki başvuru ve Ak Parti kapatma davası süreçlerinde hükümetten yana bir çizgi izledi. Ak Parti’nin kapatma davasında “Anayasa Mahkemesi’nin kararı yargı darbesi niteliğindedir” diyen Arslan bir süre sonra Polis Akademisi Başkanlığı’na atanan ilk sivil isim oldu. 2000-2003 arasında Bilkent Üniversitesi’nde 2003-2009 arasında da Başkent Üniversitesi’nde ders verdi. Anayasa, insan hakları, özgürlük-güvenlik ilişkisi ve siyasi partiler gibi alanlarda Türkçe ve İngilizce yayımlanmış kitapları ve makaleleri bulunan Arslan, YÖK Genel Kurulu’nca gösterilen üç aday arasından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından 2012’de AYM üyeliğine seçildi.
‘Liberal bir akademisyen’
Arslan hakkında yakın zamana kadar Zaman gazetesinde yazılarının yayınlanması, Polis Akademisi’ndeki çalışmaları ve Utah’ta yapılan bir toplantıya katılması nedeniyle, “cemaate yakın olduğu” iddiaları gündeme getiriliyordu. Akademi ve yargı çevreleri ise Arslan’ın, “liberal bir akademisyen” olduğunu ve siyaseten de hükümete yakın olduğunu belirtiyor.