Beton utancı sona ersin

Fatih Haliç Caddesi üzerinde bulunan Bizans döneminden kalma Kirmasti Sarnıcı 7. yüzyılda bölgedeki ibadethane ve evlerin su ihtiyacını karşılamak için yapıldı. Osmanlı döneminde de işlevini sürdüren sarnıcın başına ne geldiyse son 60 yıllık dönemde geldi. 1940-1950 arası marangoz deposu olarak kullanılan sarnıcın kuzey kısmı 1964’te yapılan inşaat temel kazısında yıkılarak tamamen ortadan kaldırıldı. 4 sıra halinde dizili toplam 16 sütuna sahip kare planlı yapı üzerinde en büyük tahribat ise 1985’de yaşandı.

Üstüne bina temeli

İmar izni verilen yapının üzerine 6 katlı bina yapılmak istendi. M tarihi sarnıcın 12 sütununu kendi yapacağı binayı güçlü tutmak için betonla kapladı. İnşaat sırasında sütunların birçoğu tahrip edilerek yerlerine beton kolonlar yerleştirildi. Sarnıcın üzerine beton direkler atılırken, duyarlı mahalle halkı yaşananlara isyan edince, inşaat ruhsat iptal edildi. Ancak yaşanan hoyratlık bununla da sınırlı kalmadı. Doğu kısmında bulunan bir sıra sütun dizisi ise 1997’de tahrip edildi. Kimsenin sahip çıkmadığı İstanbul’un en eski tarihi miraslardan Kirmasti Sarnıcı, bir dönem pazarcıların tezgâhlarını koyduğu depo alanı haline geldi. Çökme riski altında bulunan, Haliç Caddesi’ne bakan cephesi levhalarla kapatılan tarihi eser geçen günlerde sosyal medyada yükselen tepkiler üzerine Fatih Belediyesi ekipleri tarafından temizlendi. Dış cephedeki “görüntü kirliliği” tam anlamıyla silinemezken, çökme riski bulunan eserin akıbeti belirsizliğini koruyor. Fatih Belediyesi yetkilileri, sarnıçtan Büyükşehir Belediyesi’nin yükümlü olduğunu, sosyal medyada yükselen tepkilerin ardından harekete geçerek temizlik çalışmaları yaptıklarını söyledi. Yetkililer, Kirmasti Sarnıcı’nı n Bizans mimarisinin ürünü olan Yerebatan, Binbirdirek ve Theodosius yapılarının benzeri olduğunu, geçmişte İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun şartlı izniyle üzerinde bina yapılmak istendiğini de ifade etti.

Mahalleli isyan etti

Ali Kuşçu Mahallesi Muhtarı Ferit Ayhan, 19. paftada yer alan eser üzerindeki inşaatın 1985’te Anıtlar Kurulu kararı ile yapılmaya başlandığını belirterek, şunları dedi: “Binaya ek yapılmak istenince mahallelinin isyanı sonucu inşaat durduruldu. İnşaatı o dönem Rahmi Ak isimli iş insanı yapacaktı. Bu kişi, inşaat için o dönem 500 milyar (bin) lira para yatırmıştı. İnşaat ruhsatı iptal edilince yatırımını da kaybederek, sağlığı bozuldu. Sarnıcın uzantısı Edirnekapı’daki eski su taksim deposu olarak bilinen alana kadar gidiyor.”