Diken diken saçın suçlusu ‘kauçuk’

Çocuk parklarındaki plastik malzemelerin neden olduğu statik elektrik sorunu sosyal medyanın gündemi oldu. Twitter’da “Locksmith” rumuzlu vatandaş, yeğeninin plastik kaydıraktan kaydığı sırada çektiği videoyu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu etiketleyerek paylaştı. Saçları statik elektrik nedeniyle etkilenen çocuğun videosunun altına, “Sevgili İmamoğlu, şu parklara bir el atsanız. Bu plastik işi olmuyor. Emin olun hem çocuklar hem ebeveynler bu çarpılma olayından muzdarip. Elektrik zamlarına karşı istesek de tasarruf edemiyoruz” mesajı yazıldı. İmamoğlu, videoyu paylaşan vatandaşa esprili şekilde, “Haklısınız, ben de plastik oyun gruplarına karşıyım. Minik delikanlı da tüm İstanbul’un enerji ihtiyacını karşılayacak potansiyele sahip. Maşallah” diye cevap verdi. Tartışmaya çok sayıda vatandaş da katılıp, rahatsızlıklarını dile getirdi.

‘Buz dağının parçası’

Uzmanlar ise parklardaki lastik malzemeden kaynaklanan statik elektrik sorununa yönelik tartışmalara değinirken farklı görüşler ileri sürdü. Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Osman Çerezci, “Yüksek gerilim hatlarının yakınlarında olan parklardaki durum daha vahim. Plastik malzemeler statik elektrik üretir. İstanbul’da olduğu gibi birçok kentte yüksek gerilim hatlarının yakınına parklar yapılıyor. Bu hatlarda yoğun manyetik alan oluşuyor. Statik elektrik buz dağının bir parçası. Parkların yer ve malzeme seçimine özen gösterilmiyor. Yönetmelikler çok geride ve idareciler, elektro manyetik kirliliğin farkında değil. Oyun alanları özen ile seçilmeli, malzemeler ağaç veya ahşap olmalı” dedi.

Topraklamayı engelliyor

Elektrik Mühendisi Mahir Ulutaş ise şu uyarıları sıraladı:

“Plastik ısı kazandığında statik elektrik ortaya çıkıyor. Önemli olan ortaya çıkan statik elektrik miktarını insan sağlığına zarar verecek boyutta olup olmadığı. Parklardaki durum insan sağlığına zarar vermeyecek düzeyde. Üzerimize giydiğimiz kazak veya trikolarda da zaman zaman statik elektriklenme olabiliyor. Çocuklar düştüğünde yara almaması için monte dilen kauçuk yüzey malzemesi topraklamayı engelliyor. Parklarda çocukların saçlarını diken diken eden statik elektrik sağlığa zarar verecek boyutta değil. Oyun keyfi açısından sorun teşkil ediyorsa ahşap malzemeler tercih edilmeli.”

Kalp sorunu olanlar için risk

Grup Florence Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ozan Uzunhan, bugüne kadar parklarda statik elektriğe bağlı şikayet ile gelen çocuk olmadığını belirtirken, “Kalp pili olan veya ritim bozukluğu yaşayan çocuklar için risk söz konusu olabilir. Sağlık sorunu olmayan çocukların statik elektrik kaynaklı sorun yaşamaları söz konusu olmaz. Bugüne kadar statik elektriğin yol açtığı direkt bir sorunla karşılaşmadık. Ancak sağlık sorunu olan özellikle kalp ritim bozukluğu ve pil kullanan çocuklarda, risk faktörünü sıfırlamak gerektiğinden dikkatli olunmalı. Sağlıklı olan her zaman kum zemin ve doğal malzemedir” ifadeleri kullandı.

Kum zemin yapılmalı

Parklardaki statik elektrik sorununa yönelik araştırmalar yürüten Türkiye Teknikerler Birliği Ordu İl Temsilcisi Musa Kıranlı’nın tespitleri ise şöyle:

“Oyun parklarında çocukların toprak zeminle irtibatı kesilmemeli. Oluşan statik elektriğin şiddeti ise hava durumu, çocuğun üzerindeki kıyafetler birçok etmen tarafından belirlenir. Almanya, Fransa, Danimarka, Hollanda gibi ülkelerdeki parklara bakıldığında gelişmiş Avrupa ülkelerinde plastik kaydıraklar çocuk oyun grupları kullanılmıyor. Zemin doğal olarak bırakılıyor. Park alanlarının altına beton yapıp üstünü kauçuk kaplamak yerine oyun parkının altını sıfır kum ile kaplamak doğrusu. Böylece kuma hasret kalan çocuklar kumda oynayarak üzerindeki elektriği atar. Kaydırağı yaparken kaydırağın ortasında iletken polimer malzeme kullanılsa ve o malzeme topraklansa çocuğun üzerinde oluşacak statik elektrik yok olacaktır.”