Dipteki tuzak hayalet ağlar

GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul - Yeşilköy ve Adalar çevresindeki hayalet ağların önemli bir çevre sorunu olduğuna dikkat çeken çevre örgütü; Greenpeace, denizlere bırakılan balıkçılık ekipmanlarının ağırlık olarak 50 binden fazla çift katlı otobüse denk geldiğini duyurdu.

Hayalet ağ ya da ölüm duvarı balıkçıların denize serdiği ağların çeşitli nedenlerle sualtı kalması Türk deniz ekosisteminin en büyük sorunlarından olduğu için Tarım ve Orman Bakanlığı, 2014 yılında "Denizlerin Terkedilmiş Av Araçlarından Temizlenmesi Projesi’ni başlatmıştı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü’nün yerel yönetimler, dalgıçlar ve balıkçılarla yaptığı işbirliği sonucu denizlerde ve iç sularda yaklaşık 10 bin     futbol sahası büyüklüğünde hayalet ağ karaya çıkartılmıştı. Milyonlarca balığın yanında deniz kuşları, deniz kaplumbağaları, mercanlar, omurgasızlar ve hareket yeteneği kısıtlı kabukluların ölümü engellenirken okyanuslarda da benzer sorunların yaşandığı öğrenildi. Sadece ABD çevresinde her yıl yaklaşık 5 bin deniz kaplumbağasının hayalet ağlar sonucu öldüğü tahmin ediliyor.

Greenpeace Biyoçeşitlilik Proje Lideri Nihan Temiz Ataş, BM’nin 30 yıl önce yıkıcı etkisi olan 2,5 kilometreden uzun akıntı ağların yasakladığını belirtti. Ataş, “Bu ağlar, yunuslar, balinalar, köpekbalıkları, deniz kaplumbağaları gibi nesli tükenmekte olan deniz canlılarını hedefinde olmamasına rağmen öldürebiliyorlar. Bu ağlardan biri denize atıldığında ya da kaybolduğunda hayalet ağ olarak deniz canlılarını tuzağa düşürmeye devam ediyor. Kampanyamız sonucu ilk kez bir balıkçılık malzemesi, hedef türler üzerindeki etkisi nedeniyle değil savunmasız türler üzerindeki etkisi nedeniyle yasaklandı” dedi.

Ekosistemde tahribat

Ağların yapım malzemesi çoğunlukla deniz suyunda yüzebilir yoğunluktaki plastiklerden yapıldığı için akıntılar yardımıyla uzun mesafeler gidebilirken, dibe takıldığı zamanda uzun yıllar avlanmaya devam ediyor. Gökova Körfezi, Karadeniz, İstanbul Adalar, İzmir Körfezi gibi özel koruma alanlarının derinliklerinde ya da su yüzeyinde hayalet ağların yoğun bulunduğu, ekosistemde tahribatlar yaratmaya devam ettiği biliniyor.

100 bin memeli

Her yıl 640 bin ton hayalet ağın okyanusa girdiğini belirten Ataş, “Bunun boyutu 50 binden fazla çift katlı otobüs demek. Korumalar uluslararası sularda ekosistemler için yetersiz. 1950 ile 2018 yılları arasında öldürülen toplam 4,1 milyon küçük deniz memelisi olduğunu tahmin ediyor. 2004-2006 döneminde ise yılda 100 bin deniz memelisinin öldüğü tahmin ediliyor” dedi.