En uzun 'Fay Hattı'

Dostlar Tiyatrosu da turnelere çıktı. Geçen hafta Neo Kozmos Tiyatrosu merkezli bir depremle Atina'yı salladı. Petros Markaridis'in çevirdiği oyun mayısa dek Atina'nın yanı sıra Stuttgart'ta Tribune Tiyatrosu tarafından da sergilenecek. Behiç Ak, bu hafta da Eskişehir Şehir Tiyatrosu'nda yine kendi yazdığı "Ayrılık"ın yönetmenliğini yapacak. "Ayrılık" üç yıldır İzmir Devlet Tiyatrosu'nda kapalı gişe oynuyor. Türk tiyatrosundan bir oyunun yurtdışında defalarca sergilenmesine pek sık tanık olmayız. Çizer, sinemacı, tiyatrocu kimliklerini uyumla taşıyan çok yönlü sanatçı Behiç Ak'ın "Fay Hattı / Seven Richter" adlı oyunu İstanbul ve Anadolu kentlerinde, çeşitli ülkelerde Dostlar Tiyatrosu tarafından, birçok farklı ülkede ise yerel topluluklarca sahneye konuldu. "Fay Hattı", Belçika, Almanya, Güney Kıbrıs'ta sergilendi. Çok sevindirici. İlk kez böyle bir ortama girebildik. Wiesbaden Tiyatro Festivali'ne ünlü tiyatro adamı Tankred Dorst bizzat seçti. Avrupa'dan yeni yazarlar arıyorlar. Benden habersiz gelip Dostlar Tiyatrosu'nun yorumunu izlemişler. Davet ettiler. Orada birçok kişi izledi. Aralarında Stuttgart'taki Tribühne Tiyatrosu vardı. Çeviriyi Türkiye'de yaşayan ve sinema dersleri veren Thomas Balkenhol yaptı. Altı aydır oynuyorlar. Şimdi / Now'a da bir Türk oyunuyla katılmış oldular. Wiesbaden'de Cyprus Theatre Organization (Güney Kıbrıs'ın Devlet Tiyatrosu) görüp beğendi. Bütün ülkede turne yaptılar. Olağanüstü bir performansları var. Daha sonra Belçikalı bir Türk topluluğu olan Anatolia Toneel istedi. İki yıldır hem yurtiçi hem yurtdışında sürekli sahnelenen bir oyun yazmış olmak, nasıl bir etki yaratıyor? Oyunun yönetmeni - aslında benim kaçındığım ve riskli bulduğum bir şey - oyunu karikatürize etmeye çalışmış. Ama iyi bir mizahçı, aynı zamanda Yunanistan'ın önemli komedyenlerinden biri. Önce şaşırdım ama çok sevdim. İncelmiş, yaratıcı mizansenlerle süslemişler oyunu. Daha sürreel bir çizgiye taşımaya çalışmışlar. Kendi metnimle ilgili çok şey öğrendim. Geçen hafta Atina'daydınız. Çok ünlü oyuncular sergiledi oyununuzu, nasıl buldunuz performansı? Güvence kavramı Almanların yakaladığı, depremden çok onu bir metafor olarak kullanmam ve oyunun güvence kavramını ele alması. Somut bir olaydan soyut bir şeyin eleştirisine, belli bir soyutlamaya dönüşüyor. Bunu öne çıkardılar. Yunanlılar ise deprem kültürüne ait bir karikatürizasyon aradı. Sıcaklık yakalamaya çalışmışlar. Türkiye'den sonra Atina'da deprem olması da etkili tabii. Genel olarak herkesi etkileyen, bu oyunun iyi oyunculuk gerektirmesi. Oyuncuların ön plana çıkabilecekleri bir oyun. Oynanması zor bir anlamda. Ezberlenecek çok uzun tekstler var. Sadece tema değil metnin içeriği öyle. Aile kavramının, insanların sadece güvence için para biriktirdiği toplumun, her şeyden korkan ve güvenlik kavramının içine sığınarak yaşamaya çalışan günümüz insanının eleştirisini yapması yüzünden bunca ilgi gördü. Tiyatronun uluslararası arenaya çıkması kolay değil. Sinema gibi altyazıyla yayılamıyor. Endüstriyel de olmadığı için siz oradaysanız tüketiliyor. Çoğaltılamıyor. Bir yandan da çok daha sahici bir şey, kalıpların dışına çıkıyor. Sizce "Fay Hattı"nı bu denli evrensel kılan etmen ne oldu? "İmaj Katili" diye yeni bir oyun yazdım. İmagemaker'ın tersi! Kitap olarak Mitos Boyut'tan çıktı. Onu kendim sahneye koymak istiyorum. Sırada yeni bir projeniz var mı?