Gazi Paşa İstanbul’a hoşgeldiniz

"İstanbul halkının ve değerli temsilcilerinin hakkımda gösterdikleri konukseverlikten çok memnun oldum, duygulandım. İçten teşekkürlerimi sunarım. Fazla konukseverlik gösteriyorsunuz. Sonra beni İstanbul’a karşı sürekli bir tutkunlukla malul edersiniz” diyerek Dolmabahçe’den kendisini uğurlamaya gelen kalabalığa seslenmişti Mustafa Kemal Atatürk, üç ay kaldığı İstanbul’dan ayrılmadan hemen önce, 30 Eylül 1927 Cuma günü.

Yapı Kredi Kültür Sanat’ın 75. yıl sergileri kapsamında açılan “Hoş Geldin Gazi-Atatürk’ün İstanbul Günleri (1927-1938)”, Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’ndan sonra ilk kez İstanbul’a geldiği 1927 yılından Dolmabahçe Sarayı’nda yaşama veda ettiği 10 Kasım 1938’e kadar İstanbul’da geçirdiği günlerin fotoğraflarını, hikâyeleriyle birlikte sunuyor. Serginin küratörlüğünü ise fotoğraf tarihçisi ve koleksiyoncu Cengiz Kahraman üstleniyor. “Hoş Geldin Gazi” seçkisinde izlediğimiz fotoğraflar aslında çok tanıdık, kolektif hafızamıza saplanmış, kazınmış Mustafa Kemal Atatürk imajları… Fotoğraflarda Mustafa Kemal, kimi zaman manevi kızı Ülkü’yle usulca konuşuyor kimi zaman da kendisini yolcu etmeye gelen kalabalıkları selamlıyor. Fotoğraflarla birlikte izleyici, Gazi’nin resmî oturumlarda yapılan konuşmalara pür dikkat kulak kabarttığına, meşhur Savarona yatından uzaklara bakarken dalıp gittiğine, baloda dans edişine veya Sabiha Gökçen’in kendisini hayranlıkla seyredişine tanıklık ediyor. 1920’lerin ve 1930’ların Florya’sı, Dolmabahçe’si, Moda Deniz Kulübü, Taksim Meydanı ve Galata Köprüsü’nden manzaralar da bu karelerde Mustafa Kemal’in eşlikçileri…

2 yıllık arşiv taraması

Sergide izleyiciyle buluşan fotoğraflar bir yerlerden çok tanıdık gelse dahi, Yapı Kredi Kültür Sanat’taki “Hoş Geldin Gazi”yi bugüne dek açılmış Atatürk sergilerinden farklılaştıran çok temel bir unsur var: Küratör Cengiz Kahraman’ın iki yıl kadar bir zamana uzanan arşiv araştırmaları. Kahraman, araştırmasının odağına, fotoğrafların hikâyelerini koyuyor ve bu karelerin kimler tarafından, hangi tarihlerde çekildiğinin ve nerelerde yayımlandıklarının peşine düşüyor. Fotoğrafların imzalarına baktığında ise dönemin foto muhabirleri, Cumhuriyet gazetesinden Namık Görgüç ve Selahattin Giz, Son Posta gazetesinden Cemal Göral, Akşam gazetesinden Faik Şenol, Tan gazetesinden Hilmi Şahenk’e rastlıyor. Sergide yer alan Atatürk fotoğrafları, bu foto muhabirlerin çektiği ve arşivlediği fotoğraflardan oluşan Yapı Kredi Tarihi Arşivi Selahattin Giz Koleksiyonu’ndan derleniyor. Cengiz Kahraman, fotoğrafların öykülerini ise 1927-1938 yılları arasında Milliyet, Akşam, Cumhuriyet, Son Posta, Son Saat, Kurun, Haber Akşam Postası, Vakit ve İkdam gazetelerindeki haber kupürlerini bir araya getiriyor. Ardından, bu kupürlerle Selahattin Giz Koleksiyonu’nda bulduğu fotoğrafları günü gününe eşleştiriyor ve ortaya kronolojik bir akışta Mustafa Kemal Atatürk’ün günbegün İstanbul’da geçirdiği ‘an’lar ve o anların öyküleri çıkıyor. Kahraman’ın gazete arşivlerinden taradığı haberlerden metinler ise sergide fotoğrafların yanına, altına veya üzerine iliştiriliyor.

10 KASIM’A KADAR AÇIK

“İstanbul, bizim tarihimizin ve uygarlığımızın bir özetidir,” diyor Mustafa Kemal. Beyoğlu’ndaki Yapı Kredi binasında düzenlenen “Hoş Geldin Gazi - Atatürk’ün İstanbul Günleri (1927-1938)” sergisi ise 19 Mayıs’ta Atatürk’ü yine yeni yeniden, fotoğraflarıyla anmak için anlamlı bir fırsat… 10 Kasım tarihine dek ziyaret edilebilecek sergiye ayrıca Cengiz Kahraman tarafından hazırlanan bir yayın da eşlik ediyor.