Hayvan deneyleri için çeki düzen

Hayvan deneylerine, “çeki-düzen” verilmesini isteyen komisyon; deneylerde kullanılan hayvanların sayısının azaltılması, yerine “bilgisayar simülasyonları, eğitim videoları, plastik, lateks, kauçuk örnek, maket ve manken” gibi alternatiflerin uygulamaya sokulmasını önerdi. Komisyon raporunda, hayvan deneylerine yönelik şu çarpıcı değerlendirmeler yapıldı:

2.1 MİLYON HAYVANDA DENEY: Verilere göre, Türkiye’de 2010-2017 arasında izinli ve kayıtlı olarak toplam 2 milyon 129 bin 833 hayvan deneysel çalışmalarda kullanıldı. Bu deneylerde; balık, amfibi, sürüngen, bıldırcın, sığır, koyun, keçi, domuz, tek tırnaklılar, tavşan, kobay, fare, sıçan, hamster ve diğer memeli, kanatlı ve kemirgen hayvanlar kullanıldı.

VETERİNER HEKİM YAPMALI: Cerrahi uygulamalar, ötanazi, ilaç enjeksiyonu gibi hayvanlar üzerinde yapılan tüm çalışmaların veteriner hekim gözetiminde ve tanımlanacak istisnai durumlar haricinde sadece veteriner hekimler tarafından yapılacağı şekilde düzenlenmeli. Bu işlemler, diğer meslek grupları ve araştırmacılara yasaklanmalı, eğitim programlarından çıkarılmalı. Yapılan çalışmalar ve kullanılan hayvan sayıları yıllık raporlarla ilgili, “bilgi yönetimi sistemi” oluşturulmalı.

İZİNLER SINIRLI TUTULSUN: Hayvan kolluğu oluşturulduğu takdirde, deney merkezlerinin denetimi sağlanabilir. Bilime yenilik getirmeyecek çalışmalarda hayvanlar lehinde karar verilerek izinler sınırlı tutulmalı.

ALTERNATİF MODEL: Deney hayvanı kullanımının azaltılması için hayvan ve canlı dokuya gereksinim duyulmayan alternatif model, yöntem ve laboratuvarların kurgulanması mevzuata bağlanmalı.

“VİCDANİ RETÇİ”YE MUAFİYET: Günümüzde, hayvanların “denek” olarak kullanıldığı derslere, uygulamalara etik ya da dini nedenlerle katılmak istemeyen öğrencilere yönelik; teorik derse katılımı zorunlu tutularak, uygulama için maket ve manken gibi alternatif yöntemler tercih edilmeli. Böyle olanak yoksa öğrenci o uygulamadan muaf tutulmalı.

TEKRAR TEKRAR KULLANILMASIN: Deneyden çıkan hayvanların tekrar tekrar kayıt dışı çalışmalarda kullanılarak istismar edilmesinin önü kapatılmalı.