İstanbul’da 1 yılda 152 fabrika yandı

İstanbul’da geçen yıl 166 fabrika yangını yaşanırken bu sayı bu yıl 152 oldu. Bir yıl içerisinde peş peşe fabrika yangınların yaşanması, ‘Fabrikalar ekonomik nedenlerle mi yanıyor?’ sorusunu akıllara getirdi. Yangın sigorta eksperi ve Amerika’daki Ulusal Yangından Korunma Kurumu (NFPA) üyesi Mustafa Nazlıer, bazı fabrikaların ekonomik nedenlerden dolayı bilinçli yakıldığını savunurken, Türkiye Yangından Korunma Vakfı Başkanı ve İstanbul eski İtfaiye Daire Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç ise gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle fabrika yangınlarının yaşandığını belirtiyor.

İstanbul’da son 1 yılda yaşanan fabrika yangınlarıyla ilgili Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç, yangınların bazılarının sigortadan para almak için çıktığını bazılarının ise tedbir yetersizliğinden kaynaklandığını söyledi. Kılıç, “İstanbul’da son yıllarda, yıllık ortalama 130 ila 160 arasında fabrika yangını meydana gelmekte. 2018 yılında da, Kasım ayı sonuna kadar 148 fabrika yangını meydana geldi. Yangınların en büyük sebebi eskimiş olan tesisatların yenilenmemesi, panoların eski pano olması, başlangıçta kullanılan polistiren poliüretan gibi yanıcı malzemelerin günümüzdeki yangına dayanıklı malzemeler ile değiştirilmemesi ve gerekli önlemlerin alınmaması. Yangına zemin hazırlayan söz konusu detayların yanı sıra, İstanbul’da şehir içinde kalan fabrikaların taşınma sürecine girmesi ve ‘Nasıl olsa taşınılacak’ düşüncesiyle yeterli bakım yapılmaması önemli sebepler arasında. Ayrıca kullanılmış olan malzemelerin yıpranması, makinelerin eskimesi, aynı kabloya her yıl yeni bir makinenin daha bağlanması yangın riskini arttırmaktadır” diye konuştu.

SABOTAJ İHTİMALİ

Kılıç sözlerine şöyle devam etti:

“Sabotaj ihtimali de bir gerçektir. Yapılan çalışmalara göre fabrika yangınlarının yüzde 10-12’sinin sabotaj nedeniyle çıktığı belirlenmiştir. Bunların bir kısmı sigortadan para almak için, bir kısmı arsayı açığa çıkarmak için, bir kısmı ise işletme sahibine zarar vermek için yapılan kasıtlı yangınlar. İddia edildiği gibi sigortadan ödeme almak için yapılan kasıtlı yangınların sayısının fazla değil. Yapılan tespitlere göre yanan fabrikaların sadece yüzde 40-45’inin sigortalı. Büyük bir kısmı sigortasız. Üretim yapılan yerlerde yangın riski vardır önemli olan yangının çıktığı yerde kalmasının sağlanmasıdır. Bunun için de otomatik söndürme sistemleri, otomatik algılama sistemleri, duman tahliye sistemleri olmalıdır. Yangın alınan tedbirlerle önlenir, yapılan tasarımla söndürülür.”

ÇİN YAPIMI MALZEME

Yangın sigorta eksperi ve Amerika’daki Ulusal Yangından Korunma Kurumu (NFPA) üyesi Mustafa Nazlıer ise bazı fabrikaların ekonomik nedenlerden dolayı bilinçli yakıldığını savunarak şunları söyledi: “Ekonomiye bağlı olarak belli dönemlerde fabrika yangınları artıyor. Ekonomi dalgalanmaya başladığında, piyasa istikrarını kaybettiğinde, firmalar ellerindeki ürünü satamıyor ve iflaslar olabiliyor. Ekonomi kötü gittikçe sıcak para dönmedikçe kendi işletmesine alıcı da bulamıyor, satamayınca yakmayı çözüm olarak buluyorlar. Bunun yanı sıra bilinçli çıkarıldığı gibi elektriksel etkiye bağlı olarak ortaya çıkan yangınlar da çok fazla. Bunun sebebi de, kullanın malzemenin birçoğunun Çin yapımı olması. Bu malzemelerin montajını yapanlar da tam anlamıyla işten anlayan kişiler olmadığından yangınlar kaçınılmaz oluyor.”

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul İtfaiyesi’ne ait verilere göre; 2008 yılı ile 2018 yılları arasında geçen sürede İstanbul’da bin 575 fabrikada yangın meydana geldi. 2008’de 166, 2009’da 110, 2010’da 122, 2011’de 131, 2012’de 136, 2013’te 159, 2014’te 123, 2015’te 157, 2016’da 153 ve 2017’de 166, 2018’de ise 152 fabrika yangını çıktı. İtfaiye ekipleri 2018’in ocak ayında 11, şubatta 11, mart ayında 22, nisan ayında 13, mayısta 10, haziran ayında 11, temmuz ayında 18, ağustos ayında 17, eylül ayında 11, ekim ayında 16, kasım ayında 8, aralık ayında ise 4 fabrika yangını kontrol altına aldı. Kıvılcım sıçraması ve elektrik kontağı ise fabrika yangınlarının başlıca sebepleri arasında yer aldı.