Kanser Haftası’nda korkutan rakamlar

Her yıl 1-7 Nisan tarihleri arası Kanser Haftası olarak kabul ediliyor. Dünyada her yıl 7 milyondan fazla kişi kanser nedeniyle yaşamını yitirirken, bu rakam Türkiye’de yılda 50 bin kişiyi geçiyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 97 bin erkek, 62 bin kadın olmak üzere toplamda 159 bin kişi kansere yakalanıyor. Kanser rakamlarındaki ürküten artış, her evin kabusu haline gelirken, sigara, stres, hormonlu gıdalar, çevre kirliliği, bilişim cihazlarının yaydığı radyasyon, düzensiz beslenme, genetik faktörler başta olmak üzere yüzlerce etken bu hastalığa neden olabiliyor.
Uzmanlar, 2030 yılında dünya genelinde kanserli hasta sayısının 21 milyonu geçmesi beklerken, erkeklerde akciğer, kadınlarda ise meme kanserinin adeta salgın gibi çoğaldığına dikkat çekiyorlar. Tıpta gelişen tedavi yöntemlerine karşın önüne geçilemeyen 21. yüzyılın vebasına karşı uzmanlar ise yeni çareler aramaya devam ediyor. Ortaya çıkan tablo ve nedenlerini ise uzmanlara sorduk...
‘4. evrede bile çaresi var’
Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, gecesini, gündüzüne katarak kanser araştırmaları yürüten Türk bilim insanlarının başında geliyor. Dünya genelinde kanser tanısı alan hasta sayısının yılda 12.7 milyonu bulduğunu belirten Prof. Dr. Üskent, “Erkeklerde en sık görülen türler akciğer, prostat, kolon, mide ve karaciğer kanseri. Kadınlar ise meme, kolon, akciğer, serviks (rahim ağzı) ve mide kanseri.
Türkiye’de her yıl yaklaşık 160 bin kişi kansere yakalanıyor. Kanserden ölüm yılda 50-60 arasında değişiyor. Kanserin son evresine ‘evre 4’ adını veriyoruz. Ancak 4’üncü evreye gelmiş olup iyileşen hastalarımız var. Kritik nokta kanserin genetik yapısının bilinmesi ve ona yöneltilebilen hedef tedaviler” diyor.
Maliyet 2.3 milyar euro
Prof. Dr. Üskent, Türkiye’de şu an için kanserle yaşayan 350 bin hasta olduğunu belirtirken, ürküten rakamları şöyle açıklıyor: “Kanserin dünyaya maliyeti yılda 1 trilyon dolar. Türkiye’ye yıllık maliyeti 2.3 milyar euro. Bu, Avrupa’daki 6. büyük bütçe. Sağlık Bakanlığı bütçesinin 5’te biri kansere ayrılıyor.”
Telefondan uzak durun!
“Stres hücrelerin duvarlarındaki enerjiyi artırıyor. Hücre duvarındaki elektriksel enerjinin artması ise hücrelere zarar veriyor. 14 ülkeden 31 bilim insanının katıldığı kapsamlı araştırmada cep telefonunun beyin kanseri riskini artırdığı tespit edildi.
Aşırı kilolu kişilerdeki yağ dokuları sağlıklı bir kiloya sahip kişilere kıyasla daha fazla hormon ve büyüme faktörü üretiyor. Obezite ve fiziksel aktivite yetersizliği yüzde 20-25 oranında meme, kolon ve yemek borusu kanserlerine yakalanma riskini artırıyor. Cep telefonu kullanımının en alt düzeye çekilmesini öneriyoruz.”

‘10 yıl içinde çare bulunacak’

“Tümör dokusunda hastalığa neden olan genetik mutasyonlar (değişiklik) oluyor. Biz, o geni susturan tedavileri devreye sokuyoruz. Akciğer kanseri aşısı uyguladığımız ve 10 yıldır hastalığı nüksetmeyen akciğer kanseri hastalarımız var. Kemoterapi sonrası iyi yanıt alınmış hastalarda aşı sayesinde yaşam süresi 3 kat uzuyor. Karaciğere yayılmış kanserlerde ise kemoterapi yüklenmiş bazı nanopartiküller kullanıyoruz. Bu da kişiye özel ve hastaların yaşam süresini uzatan bir tedavi yöntemi. Bilimsel çalışmalar ve gelişmeler bu hızla giderse gelecek 10 yılda kansere çare bulunacaktır.”

67 bin kadın, 96 bin erkek

Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu, kanser istatistik raporlarına göre kanser hızı erkeklerde 100 binde 246.8 oranında, kadınlarda ise yüz binde 173.6 oranında. Türkiye’de her yıl 163 bin 417 kişiye yeni kanser teşhisi konulurken, kanser görülme sıklığının erkeklerde kadınlara oranla bir miktar daha yüksek olduğu vurgulanıyor. Raporda öne çıkan bulgular şöyle:
Kanser istatistiklerine göre ülkemizde 96 bin 213 erkeğin ve 67 bin 203 kadının kansere yakalandığı tahmin ediliyor.
Erkeklerde en sık görülen kanserler akciğer ve prostat iken, tütüne bağlı kanserler erkeklerde önemini korumaya devam ediyor. Erkeklerde tütün ve tütün ürünlerine bağlı kanserler arasında tütün ve tütün ürünlerine atfedilen vaka sayısı 27 bin 718 olduğu tahmin ediliyor.
Kadınlarda en sık görülen meme kanseri, her 4 kadın kanserinden biri olmaya devam ediyor. Bir yıl içinde toplam 16 bin 646 kadına meme kanseri teşhisi konuldu.
Obeziteye atfedilen vaka sayısı toplamda 5 bin 896 civarında. Obezitenin etken olduğu kanserler daha çok kadınları etkiliyor.
Çocukluk çağı kanserlerinde lösemi en sık görülen kanser türü.
15-24 yaş genç grupta ise erkeklerde testis kanseri, kadınlarda ise tiroid kanseri ilk sırada.
Akciğer kanserinde hastaların yarısından fazlası ileri evrede teşhis ediliyor.
Meme kanserinin sadece yüzde 11,1’i uzak evre kanser vakalarından oluşuyor.
Kadın kanserleri olan uterus korpusu ve serviks kanserlerinin çoğunluğunu erken evrelerde yakalanıyor.
Türkiye’deki son resmi rakamlara göre yaklaşık 96 bin 200 erkek ve 67 bin 200 kadının kanser teşhisi aldığı tahmin ediliyor.
Ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde; kanser tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 20’sini oluşturuyor.
Kanser, 2015 yılı içerisinde 49 bin 946 erkek, 27 bin 22 kadının ölümüne neden oldu.
Gırtlak, soluk borusu, bronş ve akciğerin kötü huylu tümörü erkeklerde 20 bin 388 kişi ile en fazla ölüme neden olurken, kadınlarda ise meme kanseri 3 bin 853 kişi ile en yüksek sayıda ölüme neden oldu.
2016 yılında; 2 milyon 17 bin 128 kişi meme kanseri, 2 milyon 898 bin 424 kişiye rahim ağzı kanseri, 1 milyon 708 bin 25 kişi ise bağırsak kanseri tarama programlarına dahil oldu.

YARIN: Ölüm saçan gıdalar hangileri?