‘Mal’ değil ‘can’ gibi korunacaklar

MEHTAP GÖKDEMİR Ankara - AK Parti, uzun süredir üzerinde çalıştığı ve kamuoyunun da merakla beklediği yasa teklifini dün TBMM Başkanlığı’na sundu. Hayvanları Koruma Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 18 maddelik yasa teklifinin TBMM yaz tatiline girmeden önce yasalaştırılması hedefleniyor.

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında teklife ilişkin özetle şu bilgileri verdi:

Haczedilemeyecekler

“TCK’nun 151. maddesinde hayvanlarla ilgili husus ‘mala zarar verme’ noktasından çıkarılıp, ‘cana zarar verme’ noktasına getirilerek suç kapsamına alınmaktadır. Sahiplerinin borçlarından dolayı özel ilgi ve refakat amacıyla bakılan hayvanların haczedilmesi de ortadan kalkmaktadır. Sahipli ve sahipsiz hayvan ayrımını kaldırıyoruz. İster sahipli ister sahipsiz olsun hayvanlara karşı gerçekleştirilen nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldürme, bir hayvan neslini yok etme, kasten öldürme, işkence etme, acımasız veya zalimce muamelede bulunma, cinsel ilişki ve hayvan dövüştürme fiilleri suç olarak düzenlenmektedir.

Barınak yükümlülük

Sahipsiz hayvan sayısının kontrolsüz artışının önüne geçilmesi, tedavi, parazit mücadelesi, aşılama, kısırlaştırma ve dijital kimliklendirilmesini ifade eden rehabilitasyon süreci etkin şekilde yürütülecektir. Nüfusu 25 bini aşan belediyelere hayvan bakımevi kurma ve bütçelerinin belli bir miktarını bu hizmetler için kullanma zorunluluğu getirilmektedir. Belirlenecek tehlikeli türlerin bakılması, beslenmesi, barındırılması, ülkemize girişi yasaklanmaktadır. Mevcutta tehlikeli türlere sahip olan vatandaşlarımıza ise hayvanlarını kısırlaştırarak, kayıt belgesi alarak, ağızlıksız ve tasma takma şartlarında ‘Mevcut hayvanını ölünceye kadar bakabilirsin’ demekteyiz.”

Sirkler yasaklanıyor

“Kara ve su sirkleri ile yunus parklarının açılması ve işletilmesi yasaklanmaktadır. Mevcut işletmelerin ise uhdesinde bulunan hayvanların, doğal yaşam süresine bağlı olarak tasfiyesi öngörülmektedir. Pet shoplarda kedi ve köpek satışının önüne geçilmekte. Üretim çiftliklerinde üretilen hayvanların satışı katalog üzerinden yapılacaktır.”

Gül: Önemli bir adım

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Hayvanları Koruma Kanunu teklifiyle ilgili Twitter’dan yaptığı açıklamada “Hayvanları mal değil, can olarak gören bir anlayışla hazırlanan kanun teklifi, can dostlarımızı koruyacak önemli bir adım. Tüm milletvekillerimize, sürece katkı sunan herkese teşekkür ediyorum. Hayırlı olsun, can dostlarımızın daha korunaklı bir dünyada yaşamalarına vesile olsun” ifadelerini kullandı.

HAYVANA KARŞI İŞLENEN SUÇLARA HAPİS VE PARA CEZALARI GELİYOR

Teklifte yer alan düzenlemeler özetle şöyle:

- Mevcut mevzuatta “kabahat” olarak düzenlenen, “nesli yok olma tehlikesi altında olan hayvanları öldürmek, bir hayvan neslini yok etmek, ev hayvanı veya evcil hayvanları kasten öldürmek, hayvanlara işkence etmek, zalimce muamelede bulunmak, hayvanları dövüştürmek, hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak” fiilleri suç haline getiriliyor. Diğer kabahat fiilleri bakımından mevcut idari para cezalarının miktarları artırılıyor.

- Tüzel kişilikler de hayvan sahibi olabilecek.

- Sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrolsüz artışının önlenmesi için kedi ve köpek sahipleri hayvanlarını en geç 31 Aralık 2022 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleri ile kayıt altına aldıracaklar. Buna bağlı olarak, ev hayvanını terk etmek fiili ilk kez kabahat olarak düzenlenerek idari para cezasına (hayvan başına 2 bin  TL) hükmedilecek.

- Hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması yasaklanacak. Aykırı harekette hayvan başına 25 bin TL idari para cezası uygulanacak.

- Tehlikeli türleri ağızlıksız ve tasmasız sokağa çıkarmak, çocuk oyun alanları ve halkın yoğun olarak bulunduğu alanlara sokmanın cezası 11 bin TL olacak. Bu kapsamdaki hayvanlarını sokağa terkeden ise 30 bin TL ceza ödeyecek.

- Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişiye 1 yıldan 5 yıla kadar, bir hayvan neslini yok eden kişiye 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. Hayvan dövüştürmenin cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası olacak. Hayvana işkence edenlerin cezası 6 aydan başlayıp 3 yıla kadar hapis olacak. Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunan kişiye 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasının yanısıra para cezası verilecek.

- Kurban kesimi gibi kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler, gıda amacı, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişiye 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.

- Kasten bir ev hayvanını veya evcil hayvanı öldürme, işkence etme suçlarında , hayvan sahibinin şikâyetiyle soruşturma yapılması hükme bağlanacak.