Metruk sarayda tarihten tarih doğuran kazı!

Gülden Çoktan - Fatih’te bulunan ve UNESCO’nun dünya mirası listesinde yer alan 1610 yıllık Bukoleon Sarayı’nda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin başlattığı kazı çalışmaları tamamlandı. Alanda yürütülen kazılarda ortaya çıkan 338 kasa tarihi parça, konservasyon işlemlerinin ardından turizme kazandırılacak.

Çıkarılan eserler, sarayda kurulan laboratuvarda uzmanlar tarafından tek tek incelendi, tarihlendirildi ve konservasyonu yapıldı.

Konservasyon işlemlerinin tamamlanmasının ardından uygun eserler birleştirilerek yeniden tarihi bir eser ortaya çıkacak. Eserler, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bukoleon Sarayı Açık Hava Müzesi’nde sergilenecek. Kazı çalışmalarının 7 ay sürdüğünü söyleyen İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel, “İstanbul’a ait toprak altı zenginliğini açığa çıkartarak ve konservasyonunu yaparak elçilik görevimizi yerine getiriyoruz. Gelecek nesillere sağlıkla aktarmış olacağız. Bu açıdan da çok mutluyuz. İBB miras ekibi bu alanda, heyecanla çalışmalarını yürütüyoruz” dedi.

METRUK BİR HALDEYDİ

Bukoleon Sarayı’nda yürütülen kazı çalışmalarının çok kısa sürede tamamlandığını ifade eden Özel, “Bukoleon Sarayı, özellikle Sultanahmet’in hemen altında deniz kenarında yok olmaya yüz tutmuş ve kimsesizlerin yaşadığı metruk bir haldeydi. Çok verimli bir çalışma oldu. Alanında uzman bir bilim heyetiyle çalışmaları yürüttük. Kazı çalışmasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü rehberlik ederek, destek verdi. Hem Türkiye’de hem de İstanbul’da yürütülen kazılar açısından rekor bir hızla kazı tamamlandı. Eserlerin tamamı kazıda sarayın belli alanlarında ortaya çıktı” bilgisini paylaştı.

TARİHİN İZİ SÜRÜLDÜ

Tasnifi yapılmış toplam 338 kasa eserin bulunduğunu aktaran Özel şunları dedi: “Buluntuların bir kısmı sikke, küçük ve orta ölçekli buluntular, mimari parçalar, seramik parçalar. Ayrıca alanın genelinde çok sayıda damgalı tuğla edindik. Bu tuğlalar hem üretildiği bölgeye atıf yapıyor hem de alanın tarihlenmesi açısından bilgiler veriyor. Çeşitli dönemlerde sarayın farklı kullanımı olmuş. Uzun süre Bizans İmparatorlarına ev sahipliği yapmış. Latin istilası sonrası kullanılmamış. Osmanlı döneminde tren yolunun geçmesinden sonra tamamen terk edilmiş. Dolayısıyla arkeolojik açıdan çok çeşitli dönemleri içinde barındırıyor. Osmanlıya kadar çeşitli kademelerin izlerini yaptığımız kazı çalışmaları sonrasında yakalamış olduk.”

ESERLER, PUZZLE GİBİ BİRLEŞTİRİLİYOR 

Alanın tamamının İstanbul arkeolojisi açısından ufuk açıcı olduğunu ifade eden Oktay Özel kazıda çıkan taşınır eserlerin tasnifini ve raporlanmasını tamamladıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:

“Eserlerin, konservasyon çalışmalarını yapıyoruz. Bazı parçalar 50-60 parçaya bölünmüş durumda. Onların bir puzzle gibi teker teker birleştirme işlemi, daha sonrasında sağlıklı gelecek nesillere ulaşabilmesi için konservasyon işlemlerinden geçirilmesi gerekiyor. Uzman bir ekibimiz şu an bu çalışmaları yürütüyor. Çok sayıda küçük buluntular var. Konservasyonunu yürüttüğümüz 102 parça seramik var. 40’tan fazla mimari parça, 16 bronz sikke var. Yüzlerce parça kırık tuğla kırıkları var. Teker teker bu eserlerin itinayla temizlikleri yapılıyor. Ve temizlik sonrasında daha da fiziksel kopmaları önlemeye yönelik konservasyon çalışmaları yapılıyor ve daha sonra koruyucularla daha uzun ömürlü bir hale getirilmeye çalışılıyor. Her parçaya farklı müdahale yapıldığından birleştirme çalışmaları da zaman alıyor. Çalışmalar tamamlandıktan sonra bu eserlerin teker teker değerlendirilmesi, tarihlendirilmesi, raporlandırılması süreçleri devreye girecek. Bu miraslara sahip çıkmak tüm kurumların görevi. Burası bir açık hava müzesi olacak. Şu an Koruma Kurulu’na, İBB Bukoleon Sarayı Açık Hava Müzesi projesini ilettik. Dolayısıyla İstanbullu alana geldiğinde sarayı rahatlıkla gezmiş olacak. Ve bir müze binası inşa edeceğiz. Ve bu müze binasında çıkan eserler sergilenecek. Ayrıca sarayın arkeolojik kalıntıları da bir müze niteliğinde.”