Tuz koktu!

Türkiye’nin en kaliteli doğal kaynak tuzu olarak nam salan Erzincan’ın Kemah tuzu, sahte tuz simsarlarının yeni dolandırıcılık aracı haline geldi.
Tarihi 3 bin yıl önceye, Urartular dönemine kadar dayanan Kemah tuzu, ilçeye 4 kilometre uzaklıktaki Kömür köyündeki Munzur dağının içindeki tuzu yağmur sularının yalayarak pınar şeklinde dışarı çıkmasıyla elde ediliyor.

Tuzlu suyun geldiği dağda maden olmadığı için ağır metal barındırmıyor, buharlaştırma yöntemiyle tuz haline getiriliyor. ‘Beyaz Altın’ olarak nitelendirilen Kemah tuzu, 2001 yılına kadar devlet işletmesiydi. 2001 yılında özelleştirilen Kemah tuzu, tek yetkili olarak Urartu Madencilik tarafından üretiliyor. Şirket tuzu kendi sitesi üzerinden 5 ve 10 kilogramlık çuvallarla satılıyor. 5 kilo tuz 30 TL, 10 kiloluk çuval ise 50 TL’den kargo bedeli dahil, kapıda ödemeli olarak gönderiyor. Çuvalın üzerinde şirketin adı, adresi, telefon numarasına kadar bütün bilgiler bulunuyor. Son dönemde Kemah tuzunun sahtesi neredeyse bütün internet alışveriş sitesinde daha ucuz fiyattan kampanyalıyşmış gibi göstererek satılıyor. Ürünlerin satıldığı internet sitesi de buna engel olamıyor. İnternette satan firmanın mağaza puanı 100 üzerinden 97-98 olarak gösteriliyor. Ürünün yüzde 49 iskontolu satıldığı söyleniyor. Yorumlarda ise mağazanın müşterilerle ilgili olduğu ve çok hızlı ürünü gönderdiğinden bahsediliyor. Bu sitelerden birindeki satıcı ile irtibata geçtiğimizde sattıkları tuzun orijinal Kemah tuzu olduğunu ve üreticiden direkt aldıklarını söylüyor.

Peynire tat veriyor

Sahte Kemah tuzu satanlara karşı hukuk mücadelesi başlattıklarını belirten Urartu Madencilik sahibi Metin Tanrıkulu, “İnternette bizim görsellerimizle farklı tuz satan bir sürü firma var. Tespit edip savcılığa başvurduk. Ürünleri normal naylon torbada gönderiyorlar. Daha önceden de bizim markamızın bastırıldığı çuvalları tespit ettik” dedi. Yıllık bin ton civarı üretim yaptıklarını ifade eden Tanrıkulu “Tuzlamızda 25 kişi çalışıyor. Kemah gibi bir ilçede ciddi bir ekonomik girdi sağlıyor. Ama sahte tuzcular adımızı ve gelirimizi çalıyor” dedi.

Kemah Belediye Başkanı Osman Kemal Aslan da ilçelerinde sadece bir tane tuz ocağı olduğunu belirterek, “Bu ocağı da Urartu Madencilik işletiyor. Bütün satış ve dağıtımını da kendisi ve bayilik kanalıyla yapıyor. Üniversite araştırdı, Erzincan peynirinin güzelliği bu tuza bağlı. Turşulara da çok lezzet katıyor ve eritmez, uzun ömürlü olur” diye konuştu.

Osmanlı saray mutfağında kullanılıyordu

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde geniş yer ayırdığı tuz ocağı Osmanlı döneminde saray mutfağında kullanılıyordu. Lezzetinin yanı sıra gıdaların raf ömrünün uzatılmasını sağlayan Kemah tuzu, yörede peynirciler, yaylacılar ve salamuracılar tarafından tercih ediliyor. Ürünü sadece bayiler ve kendi siteleri üzerinden sattıklarını ifade eden Tanrıkulu, sahte Kemah tuzunun nasıl fark edilebileceği sorusuna “Kemah tuzunun kristal bir yapısı var. Tuzcu anlar ama normal vatandaşın anlaması zor. Diğer tuzlarda acılık var ama Kemah tuzunda hiçbir acılık olmaz” dedi.