100’üncü yılda Milli Mücadele kitapları

Takvim sayfaları her yıl 23 Nisan’ı gösterdiğinde çocukların yanı sıra yetişkinlerin de içi bir kıpır kıpır olur. 23 Nisan tarihi belki de bu ülkede yaşayan insanlar için umudun en büyük simgelerinden biridir. Özellikle yaşadığımız bu zor günlerde bunu hatırlamakta fayda var.

Bundan 100 yıl önce 23 Nisan 1920 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün başkanlığında Anadolu’nun kalbi Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. Bu işgal altında olan bir ülkenin bağımsızlık ve egemenlik savaşının ilk adımlarından biriydi. Biz de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 100’üncü yılında sizleri o günlere yeniden götürmek için Milli Mücadele kitaplarını derledik.

Nutuk

Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasından başlayarak tüm Kurtuluş Savaşı dönemini ve sonrasını kaleme aldığı eseridir. Türkiye tarihi açısından önemli bir belge olan “Nutuk”, Atatürk tarafından 15-20 Ekim 1927 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi salonunda toplanan Cumhuriyet Halk Partisi kongresindeki konuşmasının metnidir. Atatürk bu metinde kendisinin ve arkadaşlarının Milli Mücadele döneminde yaptığı faaliyetleri özetlemiştir.

Falih Rıfkı Akay’ın kaleme aldığı ve 1968’de yayımlanan “Çankaya”, Mustafa Kemal Atatürk’ün doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplara kadar tüm hayatını içeren bir kitaptır. Akay, 1923 yılından 1938’e kadar Atatürk’ün yanında olmuş ve onun yaşamını bizzat kendisi dinlemiş ve birçok olaya da şahit olmuş gazetecilerden biridir. Bu sebeple de “Çankaya”, tamamen Akay’ın kendi görüp işittiği hatıralardan oluşması nedeniyle tarihsel bir kaynak niteliği taşır.

“Ateşten Gömlek”

Kurtuluş Savaşı’na tanıklık etmiş Halide Edip Adıvar’ın kaleme aldığı ve 1922’de yayımlanan “Ateşten Gömlek”te İzmirli Ayşe ve yakınlarının üzerinden işgal dönemi ve Kurtuluş Savaşı anlatılır. İzmir’in işgali sırasında eşi ve çocuğu öldürülen Ayşe, İstanbul’a akrabası Peyami’nin yanına gelir. Yanlarına Binbaşı İhsan’ın da gelmesiyle hep birlikte Anadolu’ya Kuva-yi Milliye’ye katılırlar. Ayşe, Eskişehir’deki ve Ankara’daki hastanelerde hemşire olarak çalışır.

“Ankara”

Yakup Kadri Karaosman-oğlu’nun 1934’te yayımlanan “Ankara”da romanın baş kahramanı Selma Hanım’ın hayatı üzerinden Türkiye’nin Kurtuluş Savaşı’ndan başlayarak Cumhuriyet’in kuruluş yılları ve sonrası anlatılır. Ayrıca yazar bu kitabında Ankara’dan yola çıkarak Türkiye’deki sosyal gelişimi de okura yansıtmaya çalışır.

“Yorgun Savaşçı”

Kemal Tahir, “Esir Şehir” üçlemesinin son kitabı olan ve 1965’te yayımladığı “Yorgun Savaşçı” adlı romanında kahramanlarını Anadolu’ya gönderir. “Yol Ayrımı”nda yan karakterlerden biri olan Cehennem Topçu Cemil, bu kitabın başkahramanı olarak karşımıza çıkar. 1919 ile 1920 yılları arasında İstanbul’daki örgütlenmeleri ve Anadolu direnişini anlatan kitap, Cumhuriyet’in kuruluşuna giden süreci Cemil’in yaşadıkları üzerinden aktarır.