Bir başka 'Alice Harikalar Diyarında'

Lewis Carroll’un eseri Alice Harikalar Diyarında en çok okunan, bilinen, bir çok kültürde ve dilde kendine yer edinmiş, zamana meydan okuyan kitaplardan biri.

Zaman içerisinde kitabın kapak tasarımlarında nasıl değişimler meydana geldiğini pek güzel bir şekilde toparlamışlar, ellere sağlık.

Farklı kültürlerdeki yansımalarını da şuradaki derlemeden görmek mümkün.

Bu mümkünlükler vesilesiyle gördüm ki aslında bu kadar insan, aynı kitabı oldukça farklı düş alemleriyle okumuşuz. Mesela bana sorarsanız Alice sarı saçlıydı derim ama bir Fransızla bu konuda anlaşamayabiliriz.

Fransız grafiker Rebecca Dautremer çizimleriyle bambaşka bir diyar yaratmış ve kurguyu da - en azından benim okuduğum halini- çizimleriyle epey sarsmış. Alice’in saçının rengi böyle bir sarsılma için fazla uç bir örnek gibi mi göründü size, bilmemiyorum. Ama hikayenin içine girmek biraz da özdeşlik kurabilmekle mümkün benim için. Bu karakterin hiçbir yanından tutamayışımın nedenlerinden biri de resmedildiği tipoloji idi. ‘Zamandışı’, bambaşka bir coğrafyanın insanı ve hikayesi olma hali o kadar baskındı ki fantastik yanı başka bir boyut kazanıyordu. Oysa Dautremer’in şu resmedişine bakıyorum ve öyküyle böyle tanışsaydım bende oldukça farklı bir yer edeceğini düşünüyorum. Mesela bu illüstrasyonu gösterseler ve bana hangi hikaye kahramanı olduğunu sorsalar ilk cevabım ‘Kibritçi Kız’ olur. İki karakter arasındaki uçurum aslında hikayelerde kullanılan görsellerle bizlerin hayal gücünü de ne denli belirlediklerinin bir göstergesi diye düşünüyorum.

Dille değilse bile görsellerle hikayeyi ‘adapte etme’nin bir yandan neredeyse gerekli olduğunu düşünüyor diğer yandan da anlatının evrenselliğini de tamamen yitirmesine yol açabileceğini düşünerek geri adım atıyorum.

Sahi, anlatıların bıraktığı izler bu kadar öznelse bir ‘evrensellik’ iddasında bulunmak ne kadar mümkün?

İllüstrasyon tutkunları için Dautremer’in resmettiği bu Alice Harikalar Diyarı’nda, kaçırılmayacak bir kopya. Ekim 2010’dan itibaren bu kopya üzerinden Alice’le tanışacak çocukların hayal dünyasındaki yansımaları da oldukça merak ediyorum.

Benim aklımda yer dahi etmeyen ama şu an beni benden alan kitaptaki bu kareyle bitirirken kurgularımıza da yeniden bir göz atmayı öneriyorum.

Ve çok yaşasın yaratıcı illüstratörler diyor, meraklısı için Rebecca Dautremer’in diğer işlerine de ulaşabileceğiniz linki bırakıyorum.

İyi ki Lewis Carroll’un yolu da yeryüzünden geçmiş!

bestebal@gmail.com
facebook/HangiKitap