Çatalhöyük canlanıyor!

Yasemin Bay

Koçbank ve Yapı Kredi’nin katkılarıyla Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi ile Sermet Çifter Salonu’nda düzenlenen “Topraktan Sonsuzluğa: Çatalhöyük” sergisi, Çatalhöyük kazı başkanı İngiliz arkeolog Ian Holder’ın bilimsel kontrolünde, kalabalık bir ekibin aylar süren çalışması sonucunda hazırlandı.
Ortaya çıktığı günden bu yana dünya arkeoloji çevrelerinin odağı olan Çatalhöyük, ilk kez bu derece kapsamlı bir sergiyle anlatılıyor. Serginin sunumu da oldukça başarılı. Sadık Karamustafa’nın sergi için hazırladığı tasarım ise takdire şayan... Çatalhöyük’teki evlere dönüştürülen sergi salonu, 9 bin yıl öncesinin atmosferini izleyiciye yansıtmayı başarıyor.

Günlük hayatta sanat
Holder, serginin genel temasının Çatalhöyük’teki günlük yaşam olduğunu söylüyor:
“Yeni araştırmalar sanatın Çatalhöyük’te günlük yaşamın her alanına girdiğini gösterdi. O dönemde sanat, günlük yaşamda bir rol oynamıştı. Çatalhöyük’te ev, toplumun bütününün mini bir evreniydi. Bu nedenle, sergiyi eve odaklamaya karar verdik. Sergi, evin farklı bölümlerini göstermek üzere organize edildi. Ziyaretçi evin çeşitli bölümlerinde bulunanları (fırın bölümü, ölüm için ayrılan alan, ritüel alanı vb.) görerek sergiyi dolaşabilir. Evin her bölümü bize Çatalhöyük’teki hayatın farklı bir yönünü anlatır.”
Vedat Nedim Tör Müzesi salonunda Çatalhöyük evlerinin dıştan görünüşü karşılıyor izleyiciyi. Sergide tıpkı yapımları gerçekleştirilen kerpiç duvar ve sıvalar için, yöreden getirilen toprak, saz ve saman kullanılmış. Ayrıca ekranda Çatalhöyük’te kaydedilen 360 derecelik panorama gösteriliyor. Girişin ardından ev yaşamıyla ilgili arkeolojik eserler sergileniyor.
Serginin sanatlar ve törenlere ayrılan bölümünde ise bir av sahnesini canlandıran büyük duvar resmi dikkati çekiyor. Çatalhöyük ev içleri de burada görülebiliyor.
En önemli eserlerden olan 'boncuklu bebek iskeleti’ ise ölü gömme geleneklerinin anlatıldığı bölümde yer alıyor.
Orijinal eserlerin de bulunduğu tüm bu bölümlerin ardından Çatalhöyük evinin içine giriliyor. Çatalhöyüklülerin ölülerini üzerinde yattıkları toprak sekinin (sedir biçiminde set) içine gömme gelenekleri burada sergileniyor. Ev içindeki  tüm araç ve gereçlerin tıpkı yapımları da görülebiliyor.
Bu bölümlerin ardından sergi Sermet Çifter Salonu’nda devam ediyor: Burada  ilk olarak şu anda Çatalhöyük’te sürmekte olan kazıların görüntüleri izleniyor.
Daha sonra Çatalhöyük’ü 1960’lardaki kazı çalışmalarıyla ilk kez keşfeden James Melaart’ın koleksiyonunda bulunan duvar resimlerinin orijinal boyutlarındaki suluboya kopyalarına geçiliyor. Sermet Çifter Salonu’nda, çocuklar için de oyun - eğitim atölyesi düzenleniyor. Sergi 26 Mayıs - 20 Ağustos günleri arasında izlenebilecek.   (0212) 252 47 00