Uçan savaşçılar

"Crouching Tiger, Hidden Dragon / Kaplan ve Ejderha" Aksiyon filmlerinin en itici yanı şiddet içermesidir. Kanlı çatışmalar, işkence, cinayet vb. Senaryoları da anlamsızdır. Beylik sözler eden karton tipler para için birbirlerini boğazlar. Göz banyosu niyetine güzel kadınlar erkekler tarafından kurtarılmayı bekler. Bazen güçlü kadın kontenjanından kahramanla laf yarıştırır. Gürültü de cabası. Patlamalar, otomobil takipleri kulak zarlarımızı tehdit eder. Ang Lee, aksiyon sinemasına-şimdilik nokta koydu. Dövüş sanatlarıysa dövüş sanatları, koreografiyse koreografi, özel efektlerse özel efektler. Ama "Wo Hu Zang Long / Kaplan ve Ejderha"yı bu türden hiç hazzetmeyenler için bile çekici ve sürükleyici kılan başka öğeler var. Kadın karakterler etkin Entertainment Weeklyden Jeff Gordinier "Kaplan ve Ejderha"yı "Doğu ile Batının Hollywood klasisizmini Hong Kong hareket enerjisiyle birlikte öne çıkaran ilk füzyonu" olarak tanımlamış. İsabetli ama eksik bir tanım. Yüzyıllar öncesinin Çininde, erkeğin mutlak egemen olduğu ve kadını hizmetkara indirgediği dünyada bile güçlü, onurlu, mücadeleci kadın kişilikler betimleyerek aldığı feminist tavrını da vurgulamalıydı. Ang Lee, tüfek icat olup mertlik bozulmadan önceki dönemde, Çinde geçen bir filmle aksiyon sinemasını tüm bu marazdan arındırmış. Savaşan, intikam peşinde koşan kişilikler var elbette ama bir öğreti uğruna, belirli ilkeleri koruma amacıyla hareket ediyorlar. Kadın karakterlerin ele alınışı ve erkekleri ikinci plana atacak kadar etkin rolleriyse "Kaplan ve Ejderha"ya "feminist film" dedirtiyor! Yerçekimsiz dövüşler! Filmin başarısında Ang Lee kadar payı olan kişi dövüş sanatları uzmanı, aksiyon koreografı Yuen Wo-Ping. Adeta uçarak damdan dama atlayan, düz duvarlara kedilerden daha çevik tırmanan, suyun üzerinde yürüyen savaşçılar çok eğlenceli bir seyirlik. Yerçekimine böyle kolaylıkla karşı koyabilmeleri filmi fantastik bir düzeye ulaştırıyor. Senaryonun da karakterlerin de ayağı biraz yere bassa daha inandırıcı ve etkileyici olurdu. Yönetmen: Ang Lee Görüntü: Peter Pau Senaryo: Hui - Ling Wang, James Schamus, Kuo Jung Tsai Müzik: Tan Dun, Yo Yo Ma Oyuncu: Michelle Yeoh (Shu Lİen), Yun - Fat Chow (Li Mu Bai), Ziyi Zhang (Jen), Chen Chang (Lo), Pei - Pei Cheng (Yeşim Tilki) Çinli yazar Wang Du Lunun otuzlu yıllarda yazılmış romanından uyarlanan filme, otuz yıl öncesinin Çin aksiyon filmleri model alındı. Ang Lee, çocukluğundan beri hayalini kurduğu, aksiyon ustası King Hunun "Come Drink With Me" adlı filminden bir savaşçının tek başına onlarca kişinin hakkından geldiği sahne ve "A Touch of Zen"de bambu ağaçlarının üstünde dövüş sahnelerini ödünç aldı. Ama "Matrix"teki özel efektlerin geliştirilmiş versiyonlarını kullanarak...