Türkiye'de mutlaka görülmesi gereken 20 antik kent
Muhteşem bir kültürel birikimin üzerinde oturduğumuzu düşünerek Türkiye'de mutlaka ziyaret edilmesi gereken 20 antik kenti sıraladık.
1
Efes
Efes, İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunmaktadır.  Tarihi ise milattan önce 6000′ lere kadar gider. Hristiyanlık açısından da önemlidir. İncil’de adı geçen, ve Hz. İsa’nın yardımcılarının bulunduğu bir kaç kentten birisidir.  Aslında burayı 3 farklı döneme göre değerlendirmek gerekir. Bunlar; Neolitik, Helenistik ve Roma dönemleridir. Ama genel olarak günümüzde bir çok kişi helenistik ve roma dönemi eserlerini görmektedirler. Efes antik kenti, aslında büyük bir ticari hacme sahip antik kenttir, ama menderes nehrinin getirdiği alüvyonlar ile liman dolmaya başlamış ve gerilemiştir. Liman için temizleme çalışmaları İmparator Hadrian tarafından yaptırılsa da durum engellenemez. Ulaşımı gayet kolay biryerdedir. İzmir’den selçuk merkeze trenle gidip oradan da minibüsler ile gayet ulaşabilirsiniz.
2
Ani
Kent, Kars merkezine 42 km uzaklıkta bulunmanktadır. Buluduğu yer dolayısıyla ticarete ve şehri savunmaya elverişli bir konumdadır. Bundan dolayı bir cazibe merkezi olmuştur diyebilir. Ayrıca ipek yolunun da buradan geçmesi, burasının bir bağlantı görevi görmesi kente çok büyük katkı sağlamıştır. Ve kültürel ve dini motiflerin de bir arada bulunduğu çok önemli bir yerdir. Zamanının Ermeni hükümdarlarının ve sonrasında Selçukların yaptırdığı yapılar bir arada görülebilmektedir. Camiler, kiliseler ve katedraller bir aradadır. 4500 metre uzunluğunda 8 metre yüksekliğinde surları olan bir kentmiş Ani. Yakınındaki su kaynakları ve sahip olduğu konumu ile Ani, ortaçağda hep önemli bir yere sahip olmuş.
3
HattuÅŸaÅŸ
Burası bir Hitit kentidir. Çorum merkezine yaklaşık 80 km uzaklıktadır. Zamanında Hitit devletinin merkez noktasıydı ve başkentiydi. Ayrıca Unesco Dünya Mirasları listesinde de bulunmaktadır. İlk olarak dünyaya adının duyurulması 1834 yılında yabancı bir arkeolog tarafından gerçekleştirilmiş, ve ağırlıklı olarak yine yabancı arkeologların çalışmaları bir çok alan ve eser gün ışığına çıkartılmıştır ve kent günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur.  Yapılan kazılarda ayrıca farklı dönemlere ait bir çok kalıntıya rastlanmıştır, bunlar; Frig, Asur, Hitit, Hatti, Bizans, Galat ve Roma döneminden kalma kalıntılardır. Kentte bir çok yazıt, kabartma eserler, çivi yazıları ve kale,kapı, tapınak gibi büyük önemli yapılar bulunmaktadır. En önemlilerinden biri ise tarihteki ilk anlaşmalardan Mısır ve Hititler arasında yapılan Kadeş antlaşmasının metni burada bulunmuştur ve şu anda İstanbul Arkeoloji müzesinde sergilenmektedir.
4
GöbeklitepeÂ
Göbeklitepe, kent olmaktan çok bir külttür. Toplanma alanı, yaşam merkezi gibi bir yerdir. Kent olmasa da kentlerin önünü açmış, tarihimize tam anlamıyla ışık tutmuş bir yerdir. Önemi ise bildiğimiz tarihi değiştiren bir özelliğe sahip olmasıdır. Şu andaki çalışmalara göre medeniyetimizi yaklaşık 12.000 yıl öncesine götürmekte. Göbeklitepe, bugüne kadar avcı toplayıcı insan toplulukları hakkındaki fikirlerimizi değiştirecek derece önemli bilgiler barındırır.
5
Milet
Milet, Aydın ili, Söke ilçesi sınırları içerisinde Söke’ye 30 km. uzaklıkta ve Akköy yakınlarındadır. Milet kuruluşunda bir liman kenti olmakla beraber, Büyük Menderes nehrinin getirdiği alüvyonlarla liman doldurulduğu için bugün denizden içeride bulunmaktadır. Kentte bulunan yapılar arasında 15.000 kişilik kapasitesi olan ve son yıllarda onarılmaya başlanan Roma çağı yapısı Tiyatro, M.S. 1. yüzyılda inşa edilmiş Roma Hamamları, ana dini merkez olan Delphinion, Kuzey Agora, M.S. 1. yüzyıla ait Ionik Stoa, Capito hamamları, Gymnasium, 2. yüzyılda inşa edilen Bouleterion, 164x196 m. boyutlarındaki Güney Agora, M.S. 2. yüzyılda yapılan Faustina Hamamı önem kazanır.
6
Knidos
Muğla’nın Datça ilçesinde bulunan bir antik kenttir. Bu kentin özelliği ise bilime, sanata önem vermesi ve bu alanda önemli insanlar yetiştirmesidir. Astronomi ve matematik alanında ünlü bilim insanı Eudoksus, tıp bilim insanı Euryphon, ressam Polygnotos ve dünyanın yedi harikasından biri olan İskenderiye Feneri’nin mimarı Sostratos da buralıydı. Ayrıca şehir yönetimi Pers’lerin istilasından korktukları için yarım adayı tamamen ada haline getirmek isteyip başarısızlıkla sonuçlanan bir projeye kalkışmışlardır. Bir çok Helenistik ve Roma antik kentinde olduğu gibi burada da çeşitli tiyatrolar ve tapınaklar bulunmaktadır.
7
Çatalhöyük
Çatalhöyük neolitik döneme kadar uzanan antik bir kenttir. Akdeniz bölgesindeki ilk şehirlerdendir ve şu ana kadar neolitik döneme ait en iyi korunmuş yerleşimdir. Konya’nın güneydoğu bölgesinde yer alan Çatalhöyük’ün nüfusunun 10,000’e ulaşmış olduğu tahmin edilir. Binalar birbirine oldukça yakın olarak kurulmuştur.
8
Zeugma
Zeugma, eski Commagene krallığındaki 4 önemli yerleşim yerlerinden biridir. Bölge ismini Fırat nehrine köprü oluşturan bir dizi tekneden yani Zeugma’dan alır. Bölge Büyük İskender’in generallerinden biri olan Seleucus Nicator tarafından kurulmuştur. Nüfusunun en yoğun olduğu dönemde, 80,000 insan barındırdığı söylenir. Günümüz şehri Gaziantep bölgesinde yer almaktadır.
9
Olimpos
Genel olarak çoğu antik kentlerde görüldüğü üzere burası da bir liman kentidir, hemen deniz kıyısındadır. Helenistik dönemde kurulmuştur. Şehirde genel olarak Helenistik dönem, Roma dönemi ve Likya’lıların özellikleri görülmektedir. Zaman zaman korsanların şehri kontrol altına almasından sonra bir Roma komutanı şehri korsanlardan temizlemiş ve daha yaşanılabilir bir yer haline getirmiştir. Şehrin adına ait Likya paraları basılmıştır. Ve bence görülmesi çok keyifli bir yerde bulunuyor Olympos, hem doğanın, hem tarihin keyfini çıkarıp burayı gezebilirsiniz.
10
Myra
Antalya'nın Kale (Demre) ilçesinde bulunan Kaş - Finike arasındaki çarpıcı kaya mezarlarıyla ünlü Myra Noel Baba'nın yani Aziz Nicholaos'un doğduğu yerdir. Myra'nın görkemli tiyatrosu oldukça sağlam olarak günümüze kadar gelebilmiştir. Arkasındaki dik dağın yamacında kurulan tiyatronun caveası büyük ölçüde kayalara oyulmuştur. Tiyatro daha sonraları arena olarak da kullanılmıştır. Kaya mezarlarıyla ünlü Myra'da mezarlar hemen tiyatronun üzerinde ve doğu taraftaki nehir nekropolü denilen yerde olmak üzere iki yerde toplanmıştır.
11
Afrodisias
Afrodisias adında birçok antik kent vardır fakat en ünlüsü Aydın Karacasu'da bulunanıdır. Türkiye'nin en ünlü fotoğrafçısı Ara Güler'in tesadüfi biçimde bölgede kaybolması ile bulunmuştur.
12
Xanthos
Kent, Fethiye’de bulunmaktadır. Hemen 4 km ilerisinde ise Letoon antik kenti bulunmaktadır. Antik Likya’nın yönetim merkezidir ve çok önemli bir yerdir. Kentin tarihi m.ö 8 yüzyıla kadar gitmektedir. Sırasıyla Pers ve sonrasında ise Roma egemenliğine girmiştir. Bundan sonra ise Bizans imparatorluğunun hükümdarlığı altına girmiştir. Sırasıyla gelen uygarlıkların, beraberlerinde getirdikleri kültürel ve tarihi mirasları, bu kentin gelişmesine ve farklı bir görünüm kazanmasını sağlamıştır. Kent Unesco Dünya Mirası listesine alınmıştır.
13
Aspendos
Köprüçay  nehrinin yanında kurulmuş olan Aspendos, muhteşem antik anfi-tiyatrosuyla dünyaca tanınmaktadır. Her yıl binlerce yerli, yabancı turist Aspendos'u gezmektedir. Antik tiyatro ayrıca konserler, etkinlikler için halen kullanılmaktadır.
14
Phaselis
Antalya'ya 35 km uzaklıkta Tekirova Köyü'nde ormanın içinde Phaselis antik kenti bulunur.  Şehrin kalıntıları askeri liman ile güney limanı birbirine bağlayan ana caddenin iki yanında bulunmaktadır. 125 m uzunlukta 20-25 m genişlikteki ana caddenin her iki yanında üçer basamakla çıkılan kaldırımlar bulunur. Cadde ortalarda bir meydan oluşturduktan sonra güney limanına ulaşır. Düzgün taşla döşenen bu caddenin altında kanalizasyon ve drenaj sistemi vardır.
15
Pergamon
Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon kentinin kuzeybatısı ile Bergama Çayı arasında Roma dönemi yerleşmesi bulunur. Burada 50 bin kişilik amfitiyatro ile 30 bin kişilik tiyatro vardı. Günümüzde Viran Kapı denilen kalıntılar tiyatronun ayakta kalan kemeridir. Kentin kalıntılarını, 1870'lerde Batı Anadolu’da demiryolu döşenmesinde çalışan Alman mühendis Carl Humann buldu.
16
Aperlai
Aperlae, M.Ö. 400'lerde kurulmuş Likya kentidir. Bügünkü Kaş ile Kekova arasında arasında bulunan Sıcak Yarımadası'nın eteklerinde yer almakta. Henüz kapsamli bir kazı yapilmamiş olan Aperlae'de 1996 yilinda Maryland Üniversitesi'nden gelen bir ekip tarafından yapilan incelemede şehrin ana geçim kaynaklarından birinin deniz kabuklarından elde edilen mor rengi ( Tyrean Purple) üretimi olduğu öne sürülmüstür. O dönemler bu renk sadece Roma'lı asiller tarafından kullanılmaktaydı. Daha sonra mor Vatikan'da üst rütbeli din adamları tarafından kullanıldı. Şehrin adı yabancı kaynaklarda Aperlae olarak geçse de Türkçe basılı kimi kaynaklarda Aperlai olarak da geçer.
17
Truva
Truva antik kenti Unesco Dünya Mirası listesinde bulunup, ülkemiz açısından çok önemli bir yerdedir. Bölgedeki en erken yerleşim katmanı m.ö 3000’e kadar dayanmaktadır. Buranın özelliği ise kesintisiz olarak 3000 yıldır üzerinde bir yerleşim bulunmasıdır, dolayısıyla tarihi kayıt altına almak adına önemli bir yerdedir. Burasının da kaderi Efes ile Milet antik kentlerinin makus talihi ile aynı olmuştur. Karamenderes nehrinin getirdiği alüvyonlar limanı kapatmış ve kentin önemini yitirmesine sebep olmuştur. Buranın bir diğer önemi ise destanlara konu olmuş olan Truva savaşı ve o savaşta kullanılan tahtadan yapılma at. Savaş Homeros’un İlyada destanına konu olmuştur. Truva atının hikayesi ise şehre ele geçirmek isteyen taraf, Truvalılara bu atı hediye eder ve hediyeyi kabul edenler at’ın içindeki askerlerden habersizlerdir ve bu durum onların sonu olur, yağma başlar.
18
Assos
Kaynaklara göre Assos antik kentinin geçmişi m.ö 6. yüzyıla kadar gidiyor. Kent deniz kıyısında bir kent, denize dik olarak inşa edilmiş. İlk kazı çalışmaları Amerikalı arkeologlar tarafından 1880’li yıllarda başlamış ve günümüze kadar devam etmektedir. Antik kentte bir çok devasa yapı bulunmaktadır. Bunlar; Agora, Surlar, Athena Tapınağı, 900 yıl boyunca kullanılmış Nekrapol ve Amfi tiyatrodur. Ayrıca son çalışmalara göre Anadolu’daki en eski meclis binası da burada kurulmuştur.
19
HerakleiaÂ
Kent Beşparmak dağları, yani eski ismiyle Latmos dağının eteklerine kurulmuştur. Bafa’nın Kapıkırı köyünden rahatlıkla ulaşılabilir.  Zaten köye gittiğiniz anda antik büyük yapıları, tapınakları fark edeceksiniz. Kent zaman içinde farklı hükümdarların, ailelerin egemenliği altına girmiştir. Yalnız görmek isterseniz rehbersiz bulma şansınız çok çok düşük, o yüzden yerel bir rehber eşliğinde rahatça kaya resimlerini ve hristiyanlığın erken dönemlerine ait freskleri görebilirsiniz.
20
