D vitamini fazlalığı sağlığınızı tehdit edebilir
28.09.2025 - 02:00 | Son Güncellenme:
Son yıllarda toplumda artan D vitamini farkındalığının beraberinde yanlış ve bilinçsiz kullanımı da getirdiğini belirten Medicana Zincirlikuyu Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Prof. Dr. Muharrem Çidem, “D vitamini vücut için elzemdir ancak yüksek dozları toksiktir. Fazla kullanım, kanda kalsiyum seviyesini yükselterek çok sayıda organ ve sistemi olumsuz etkileyebilir” dedi.
DİDEM SEYMEN - Prof. Dr. Çidem, önemli uyarılarda bulundu…
D vitamini neden önemli?
Güneş ışığı sayesinde vücutta doğal olarak üretilebilen D vitamini, özellikle kemik ve diş sağlığı için büyük önem taşıyor. Kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilimini artırarak kemiklerin güçlü kalmasını sağlıyor. Bununla birlikte kas fonksiyonlarının sürdürülmesi, sinir sisteminin düzenli çalışması ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de kritik bir rol oynuyor.
Normal kabul edilen D vitamini seviyesi 30 ng/ml’nin üzeri olarak belirleniyor.
- 30 ng/ml ve üzeri: Normal
- 20–30 ng/ml: Yetersizlik
- 10–20 ng/ml: Eksiklik
- 10 ng/ml altı: Ciddi eksiklik
Hedeflenen serum düzeyi 30–50 ng/ml arasında tutulmalı. Günlük önerilen alım miktarı ise; 1 yaşına kadar 400 IU, 70 yaşına kadar 600 IU, 70 yaş üstünde ise 800 IU olarak kabul ediliyor.
Fazlası masum değil
Toplumda D vitamini eksikliğine dair farkındalık arttıkça, birçok kişi bu vitamini daha sık ve kontrolsüz şekilde kullanmaya başladı. Oysa basit ve zararsız bir vitamin gibi görülerek fazla alınması, toksisiteye yol açabiliyor.
Kandaki D vitamini seviyesi 120 ng/ml’nin üzerine çıktığında “fazlalık”, 150 ng/ml’nin üzerinde ise “toksik seviye” olarak kabul ediliyor ve acil tıbbi müdahale gerektiriyor.
Yanlış kullanım nedenleri arasında:
- Gereksiz yere takviye alınması
- Doz ölçülmeden rastgele kullanım
- “Fazla alırsam daha faydalı olur” düşüncesi
- Ebeveynlerin bebeklere gelişigüzel ampul formu vermesi
- Çocuklarda iştah açıcı olarak kullanılması gibi durumlar yer alıyor.
Fazlalığın vücuda verdiği zararlar
D vitamini fazlalığı, kalsiyumun aşırı emilmesine yol açarak kandaki kalsiyum seviyesini yükseltiyor. Bu durum, nörolojik sistemden kalp-damar sistemine, böbrekten sindirim sistemine kadar birçok organda bozukluklara neden olabiliyor.
Başlıca belirtiler:
- Sinir sistemi: Huzursuzluk, bilinç bulanıklığı, depresyon, uykuya eğilim
- Kalp-damar sistemi: Aritmi, hipertansiyon
- Kas-iskelet sistemi: Kas güçsüzlüğü, yorgunluk
- Sindirim sistemi: Bulantı, kusma, kabızlık, iştahsızlık
- Böbrekler: Taş oluşumu, fonksiyon bozukluğu, yetmezlik
Kalsiyumun damar duvarlarında birikmesi ise uzun vadede damar sertliği ve aterosklerotik plaklara yol açabiliyor.
En çok bebekler etkileniyor
Bebeklerde yüksek D vitamini genellikle kusma şikayetiyle ortaya çıkıyor. Yağda çözünen bir vitamin olduğu için vücutta uzun süre depolanabilen D vitamini, kalsiyum dengesini bozarak organlara zarar verebiliyor. Prof. Dr. Çidem, “Bebeklerde özellikle yüksek doz ampul formlarından kaçınılmalı, takviye mutlaka doktor önerisiyle yapılmalıdır” dedi.
Gebelikte dikkat edilmeli
Gebelikte gereksiz ve yüksek dozda D vitamini kullanımı anne ve bebek için ciddi riskler taşıyor. Fazla kullanım; annede kalsiyum artışı, bebekte ise şekil bozuklukları, gelişim geriliği ve doğum sonrası kasılma-nöbetlere yol açabiliyor.
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ