Normal kilonuzu nasıl öğrenirsiniz?

tkumeli@milliyet.com.tr Genel veya belirli bölgelerde (lokal) yağ miktarının, olması gerekenden fazla toplanması şişmanlık olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle şişmanlık, yağ hücrelerinde aşırı yağ birikimidir. Biz bunu genelde erişkinlerde gözlemlerken, yağ hücrelerinin artmasıyla ortaya çıkan şişmanlığı ise çocuklarda görmekteyiz. Obezite ya da halk arasında bilinen adıyla şişmanlık, estetik bir sorun değil, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Şişmanlık tanısı için ölçüm yapılırken vücut ağırlığının ideal ağırlığa oranına bakılır. Bunun için kullandığımız kriterler Beden Kitle İndeksi (BKİ), vücut yağ yüzdesi, bel çevresi ölçümü, kalça çevresi ölçümü ve diğer antropometrik ölçümlerdir. Şişmanlık için en yaygın kullanılan ölçüm Beden Kitle İndeksi ve bel çevresi ölçümüdür. BKİ vücut ağırlığının (kg), boyun karesine (metrekare) bölünmesi ile hesaplanır. Bu değer yaş ve cinsiyetten bağımsızdır. Bununla beraber, BKİ kullanımı çocuklarda, hamilelerde ve çok adaleli sporcularda doğru sonuç vermez, ayrıca bize genel bir değerlendirme şansı verip kişiye özel bulgu vermediğinden fazla tercih edilmez. Bu noktada bireylerin kas, kemik, su ve yağ değerlerinin de değerlendirilebildiği bir ölçüm yapılması daha yerinde olacaktır.BKİ hesaplamasında örnek: Bir bireyin ağırlığı 78 kg., boyu ise 1.67 metredir. Bu bireyin BKİ değeri: 78 / (1.67)2= 27.96'dır. Tanı nasıl konulur? Vücuttaki toplam yağ miktarı önemli olmakla beraber, yağın nerede biriktiğini bilmek daha da önemlidir. Karın çevresinde yağ birikimi, kalça ve vücudun diğer bölgelerinde yağ birikiminden daha fazla sağlık risklerine neden olur. Bu risk için basit fakat doğru bir yöntem bel çevresi ölçümüdür. Bununla birlikte, bel çevresi ile ilişkili hastalık riskinin, farklı toplumlarda değişkenlik gösterdiği de unutulmamalıdır. Bel çevresi ölçümü Bel-kalça oranı=Bel çevresi (cm.) / kalça çevresi (cm.)... Bel / kalça oranı erkeklerde 1.0, kadınlarda 0.8 üzerine çıkmamalıdır. Çıkarsa şişmanlığa bağlı kronik hastalıkların görülme riski artar.Örneğin belinizi 75 cm., kalçanızı 102 cm. olarak ölçtünüz ve 75/102=0.73 değerini buldunuz. Bulduğunuz sonucu, cinsiyetinize ve yukarıdaki ideal oranlara göre değerlendiriniz. Bel-kalça oranı Vücut bileşimi analizi yöntemlerinden biri, bio-elektrik empedans (BIA) tekniğidir. Bu, vücuttaki yağsız dokuların yüksek miktarda su ve elektrolit içermesi ve iyi iletken olması prensibine dayanır. Öte yandan vücuttaki yağ çok az su içerdiği için iletkenliği düşüktür.Düşük enerjili ve yüksek frekanslı elektrik sinyali kullanılarak vücudun karşı direnci ayaktan ayağa ölçülür. Vücut analiz cihazı kişinin kilosu, boyu, yaşı, cinsiyeti ve günlük aktivitesine bağlı olarak toplam vücut suyu, yağsız vücut kütlesi, yağ kütlesi ve bazal metabolizma hızı değerlerini otomatik olarak hesaplar. Vücut ağırlığının kişiye özel değerlendirilmesinde en etkili yöntemlerden biridir. Vücut bileşim analizi haftanın öğüdü Kilo vermek, kilo almak veya korumak adına uygulanacak beslenme programı (diyet) kişiye özel olmalıdır. Sağlıklı bir diyet için diyetisyeniniz tarafından yaşınıza, cinsiyetinize, vücut ağırlığınıza, boyunuza, aktivite düzeyinize, çalışma koşullarınıza, genetik özelliklerinize, metabolizmanızın durumuna, biyokimyasal bulgularınıza (tüm metabolizmanızı gösteren kan değerleriniz), özel durumlarınıza (Öğrenci misiniz? Herhangi bir hastalık geçirdiniz mi? Gebe veya emzikli misiniz? Kullandığınız herhangi bir ilaç var mı?), yaşam şeklinize, beğenilerinize ve beslenme alışkanlıklarınıza uygun olarak "size özel" hazırlanmış, yeterli ve dengeli beslenmenizi sağlayacak beslenme programını uygulamanız, sonrasında da yeterli ve dengeli beslenmeyi ömür boyu alışkanlık haline getirmeniz gerekiyor. Diyet kişiye özel olmalı haftanın bilgisi Beden Kitle İndeksi kişilerin vücut ağırlıklarının, topluma ait ortalamadan ne kadar saptığını gösteren bir değerdir. Araştırmalarda bulunan sonuçlara paralel olarak karın-göbek bölgesi diğer bölgelerine oranla genişlemiş kişilerde, nefes darlığı ve sindirim başta olmak üzere pek çok başka şikayet de oluştuğundan BKİ yanında bel-kalça oranı değerlendirmesini de yapmak gerekir. Bu sapmaların kişinin sağlığını tehdit edip etmediğine karar vermek içinse diğer risk faktörleri de göz önüne alınarak "kişiye özel" değerlendirme yapılmalıdır. Beden Kitle İndeksi değeri hatalı mı?