Uzayın festival hali

Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi’nin bundan tam 10 yıl önce, bilimi “sokağa indirmek” üzere düzenlediği küçük çaplı bir bilim şenliğiydi Science Expo. Yıllar içinde gördüğü ilgi çığ gibi büyüdü ve pandemi döneminde verilen kısa aranın ardından geçtiğimiz hafta dokuzuncusu düzenlendi. Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in de katılımıyla açılış yapan festival, gençlerin ağırlıkta olduğu 250 bini aşkın ziyaretçiyi ağırladı. Bu yıl “Uzay ve havacılık” temasıyla düzenlenen Science Expo’da hemen her yaş grubundan katılımcı, söyleşilerden atölyelere, oyunlardan ödüllü yarışmalara onlarca bilimsel temalı etkinliğe katılma fırsatı bulmakla kalmadı, NASA’da görevli astrofizikçi Dr. Umut Yıldız, TÜBİTAK Uzay’da araştırmacı Burak Yağlıoğlu, Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Selim Osman Selam’ın da aralarında olduğu uzman isimlerle bir araya gelerek aklındaki sorulara yanıt buldu.

Bursa Tüyap Fuar Merkezi’ne ek olarak Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi’nde (GUHEM) gerçekleşen 9. Science Expo kapsamında, lisans düzeyinde yaklaşık 50 öğrencinin yarıştığı 36 saatlik bir hackathon da gerçekleşti. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin ilk ticari uydusu Connecta T.1.1’i uzaya gönderen Plan-S şirketi ve GUHEM iş birliğiyle düzenlenen uzay konulu Space Hackathon’da farklı alanlardan mühendislik öğrencileri, uykusuzluk ve yorgunluğa direnerek uzay ve uzay alt sistemleri alanında yazılım, mekanik ve haberleşme genel konseptlerinde tanımlanan üç vakaya çözüm bulmaya çalıştı.

“Daha iyisini de yapabilirdik” 

Astrofizikçi Dr. Umut Yıldız’ın da aralarında olduğu jüri üyelerinin değerlendirmesi sonucu birinciliği elde eden takım ise PARSAT oldu. Başkent Üniversitesi elektrik ve elektronik mühendisliği bölümünden henüz mezun M. Tuğrul Tuncer ile Orkun Keskin ve Samsun Üniversitesi havacılık ve uzay mühendisliği bölümü öğrencisi Sena Taşkın’dan oluşan grup, uydunun yer istasyonuyla haberleşmesinde karşılaşılabilecek bir soruna karşı çözüm üretti. Takım lideri Tuğrul Tuncer, çalışmalarını “Uyduyla günün belli zamanlarında iletişim kurabiliyoruz ve bu anların da en verimli şekilde kullanılması gerekiyor. Bizden en verimli haberleşme tekniğini kullanarak aynı anda bir vericiden sinyal gönderip bir alıcıdan sinyal almayı tek bir anten üzerinden sağlamamız istendi. Uydu haberleşmesi için kritik bir görev aslında. Başardığımız için mutluyuz ama bence bu kadar yorgunluk ve stres altında olmasak daha iyisini de yapabilirdik” diye anlattı. Hackathon birincisi grup aynı zamanda 10 bin TL’lik para ödülünün sahibi olurken, 7 bin 500 TL’lik ikincilik ödülünü ODTÜ, 5 bin TL’lik üçüncülük ödülünü ise Kocaeli Üniversitesi takımları aldı.

“Uzay çok yönlü bir alan”

Space Hackathon’un jüri üyelerinden biri olan, aynı zamanda GUHEM Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu ise hem dört gün süren Science Expo hem de hackathon’la ilgili şunları söyledi: “Uydu ve uzay sektöründe büyük atılımlar gerçekleştirmemiz için öğrencilerimizi bu alana yönlendirmemiz şart. Bu tür etkinliklerde gençlerle bir araya gelerek onlara geleceğin uzayda olduğunu aktarmaya çalışıyoruz. GUHEM’de de öncelikli amacımız bu bilinci çok küçük yaşlardan itibaren çocuklarımıza aşılamak. Uzay, çok yönlü bir alan; donanımlı fizikçilere, matematikçilere, mühendislere ve daha birçok meslek grubuna ihtiyacımız var. Uzaya merak duyan ve bu alanda kariyer yapmak isteyen gençlere destek olmak için bu tür etkinliklere devam edeceğiz.”

Eğitim ve deneyim odaklı

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) projelerinden biri olan Gökmen Projesi kapsamında; Bursa Büyükşehir Belediyesi ve TÜBİTAK iş birliğiyle yaklaşık 13 bin metrekarelik alanda faaliyete geçen GUHEM, Türkiye’nin ilk, Avrupa’nın ise en büyük uzay temalı eğitim merkezi. Geçtiğimiz yıl haziran ayında kapılarını açan merkez, aynı zamanda Uluslararası Astronotik Federasyonu’nun (IAF) da üyesi.

Eğitim ve deneyim odaklı bir bakış açısıyla kurgulanan merkezde, 154 interaktif eğitim düzeneği, havacılık eğitim merkezi, uzay inovasyon laboratuvarı, robotik kodlama, uzay ve havacılık atölyeleri yer alıyor. Öncelikli olarak 7-16 yaş grubunu hedefleyen ancak hemen her yaşa hitap eden merkezde, kuşların anatomisinden uçak simülatörlerine, ilk insanlı uzay yolculuklarından Güneş sistemine birçok eğitici içerik, oyun konsepti içinde, eğlenceli ve aktif bir katılım yoluyla aktarılıyor. Merkezde, uzay deneyim alanı olarak tasarlanan 1/6 kütle çekimi simülatörü ile çok eksenli simülatör de yer alıyor. Merkezde yer alan Havacılık Akademi’de ise 7-16 yaşa yönelik temel uçuş eğitimi teorik ve uygulamalı olarak simülatörler eşliğinde veriliyor. Akademi, ilerleyen dönemde uçuş eğitimini yetişkinlere de açmaya hazırlanıyor.

9. Science Expo kapsamında hemen her yaştan katılımcı, uzay ve havacılık temalı etkinlikleri deneyimledi.

Space Hackathon birincisi grup; Tuğrul Tuncer (solda), Sena Taşkın ve Orkun Keskin.

Astrofotoğraf sergisi

GUHEM’in geçici sergi alanında bulunan astrofotoğraf sergisi “Yıldız Tozunun Peşinde” temmuz ayına dek ziyarete açık. 14 Türk astrofotoğrafçının 100’den fazla fotoğrafının bulunduğu sergi kapsamında, Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nde kullanılmış tarihi gözlem ekipmanları, amatör teleskop yapımı, astrofotoğrafçının kamp ortamı enstalasyonu da incelenebilir.

Uzay Havacılık Kampı

GUHEM, havacılık, uzay teknolojileri ve astronomi başlıklarında 2 ve 4 günlük kamp programları düzenliyor. İnteraktif deneyler, sunumlar, atölye çalışmaları, pratik eğitim görevleri, profesyonel simülatör görevleri ile desteklenen programlarda astronom, uzay bilimci, uçak mühendisi, fizikçi vb alanlarda eğitim alan bilim iletişimcileri görev alıyor. Kontenjan sınırı olan kamp programlarına katılım için önceden yer ayırtmak gerekiyor.