Zekanızı B vitaminiyle geliştirin

tkumeli@milliyet.com.tr Vitaminler vücutta erime özelliklerine göre iki gruba ayrılır: Yağda eriyenler ve suda eriyenler. Yağda eriyenler A, D, E, K vitaminleri; suda eriyenler C vitamini ve B grubu vitaminlerdir. B grubu vitaminler B1 (tiamin), riboflavin (B2 vitamini), niasin, B5 (panthothenic asit), B6 (pyridoxine), B12 vitamini, folik asit ve biotinden oluşuyor. Vitaminler hücrelerde metabolik reaksiyonlar için gerekli olan ve yetersizliklerinde bazı sorunlara yol açan organik bileşiklerdir. Çoğu vitamin vücutta yapılmaz ya da vücuttaki yapımı yetersizdir. B grubu vitaminler tahıllar, yağsız et, böbrek, yürek, beyin, karaciğer, tavuk, ceviz, yumurta, kepek ekmeği ve yağlı tohumlarda, maya özü, pirinç, bezelye, yerfıstığı, beyaz ekmek, patates, tavuk, az pişmiş biftek ve sütte bulunur.B grubu vitaminler sindirim sistemi ve beyin fonksiyonları için gerekli; cilt, saç, karaciğer, sinir ve ağız sağlığı için önemlidir. Zihinsel performans, öğrenme, hafıza gücü ve konsantrasyonda artış sağlarlar.Strese karşı koruyucudurlar. Fiziksel ve zihinsel sağlığı olumlu yönde etkilerler.Enerji üretimine yardımcıdırlar. Yaşla beraber B grubu vitaminlerin vücuttan emilimi azalır. Bu nedenle yaşlılarda B vitamini alımı çok önemlidir. Neden önemliler? B1 (tiamin): Vücuda alınan karbonhidratlardan enerji oluşturmada görevlidir. Kas ve sinir ve dolaşım sistemi için gereklidir. Yetersiz alınması halinde iştahsızlık, hafıza zayıflığı, huzursuzluk ve dikkat azalması görülür. Ekmek, pirinç, makarna ve zenginleştirilmiş tahıl taneleri veya tahıl ürünlerinde bol miktarda bulunur.Riboflavin (B2 vitamini): B1'den farklı olarak, karbonhidratın yanı sıra protein ve yağlardan da enerji üretiminde gereklidir. Hücrede enerji üretimini artırdığı için migren tipi baş ağrılarının önlenmesinde etkili olabiliyor. Işığa karşı çok hassas olduğu için besinlerde kaybı yüksek oranlardadır. En iyi kaynakları süt ve süt ürünleridir. Az da olsa zenginleştirilmiş ekmek ve diğer tahıl ürünleri, yumurta, sakatat, yeşil yapraklı sebzelerle yağlı tohumlarda da bulunur.Niasin (B3 vitamini): Et, hamur mayası ve süt ürünlerinde bulunur. Eksikliğinde cilt rahatsızlıkları, mide bulantısı ve hafıza kaybı gibi semptomlara neden olur. Sindirim sisteminin düzenli çalışmasında çok etkilidir. Kan şekerini dengeleyici ve kolesterolü düşürücü etkisi de var.B5 (panthothenic asit): Böbrek üstü bezine etki ederek kortizon gibi steroid hormonların yapımını sağlar. Bu hormonların yaşlanma ve cilt kırışıklıkları üzerinde olumlu etkileri, beyin ve sinirler için de oldukça önemli fonksiyonları var. Sakatat, yumurta, buğday, mantar, kuru baklagiller, fasulye, domates, kereviz, fıstık, ceviz, avokado gibi sebze ve meyvelerde bulunur. B grubu vitaminler B6 (pyridoxine): Hormon, kırmızı kan hücreleri ve sinir hücreleri oluşumunda rol oynar. İştah, ağrıya karşı duyarlılık, ruh hali ve uyku düzeniyle ilişkili serotonin yapımında etkili. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Kolesterol birikimini engelleyerek kalbi korur. Muz, avokado, tavuk eti, patates, ıspanak, bezelye, bira mayası, havuç, yumurta, balık ve hububatlar iyi kaynaklarıdır.B12: Sadece hayvansal kaynaklarda bulunur. Yetersizliğinde uyuşukluk, unutkanlık, sabahları yataktan yorgun kalkma gibi rahatsızlıklar görülür. Folik asit ve B6 vitamini ile birlikte kalp hastalıklarını ve damar tıkanıklığını önleyici rol oynar. Bağışıklık ve sinir sistemini güçlendirir.Folik asit: Sakatat, yumurta, zarı alınmamış tahıllar, ceviz, badem, fındık, fıstık, mercimek, ıspanak, maydanoz, nane, fasulye ve tohumlu gıdalarda bol miktarda bulunur. Ateşli hastalıklar, diş eti kanamaları ve plakalar için yardımcı tedavi aracı olarak kullanılır. Gebelik döneminde yeterli alımı bebek için hayati önem taşır.Biotin (H vitamini): Yağ asitlerinin yapımı ve yağ üretimi için gerekli. Yetersizliğinde depresyon, kansızlık, deride pullanma, yorgunluk, iştahsızlık görülür. Kuru ve çatlayan tırnakların su almasına yardımcı olarak iyileşmesini sağlar. Yumurta, süt, balık, peynir iyi kaynaklarındandır. Bağışıklık sistemini güçlendirir haftanın bilgisi Folik asitin spina bifida denilen hastalıktaki önleyici rolü çok önemli. Spina bifida ana karnındaki bebeğin omurgasının iyi gelişememesi ve buna bağlı olarak sinir sisteminin hasar görmesidir. Folik asitin omurilik veya beyin sistemi özürlü çocuk doğurma riskini azalttığı da biliniyor. Bebek sağlığında folik asitin yeri