Rüzgâr daha artarsa trafiğe kapatılmalı

İstanbul'u vuran şiddetli kar ve fırtınanın Boğaziçi Köprüsü'ndeki 236 çelik halattan birini koparması üzerine, Japon ve Karayolları uzmanlarından oluşan bir ekip çalışmalara başlarken, köprünün hatalı yapıldığı iddia edildi.
Uzmanlar yorgun çeliklerin tamamının değiştirilmesini önerirken, Yüksek Mimar - Mühendis Orhan Erdil, köprü inşaatı sırasında tasarım hatası olduğu konusunda yetkilileri uyardıklarını, ama dikkate alınmadıklarını öne sürdü. Boğaziçi Köprüsü inşa edildiği dönemde, Ortadoğu Temsilcisi olduğu Amerikan "Amman Whitney" proje firması uzmanlarıyla köprüde incelemelerde bulunan Erdil, haklılıklarının 31 yıl sonra ortaya çıktığını belirterek, şu iddialarda bulundu:
"Köprüdeki çapraz askılar deprem bölgesinde bulunan köprülerde kullanılmaz. Bu tasarım Türkiye için çok büyük hatadır. Köprü, depremde etkilenmemesi için gerekli esnemeyi sağlayacak kapasitede olmalı. O zaman ikaz ettik; 'Askı kablolarını V şeklinde yapmayın' dedik. Dönemin Karayolları Genel Müdürü Ali Terim, söylediklerimizi umursamadı. Ancak daha sonra hatalarını anladıkları için Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün askılarını dikey olarak yaptılar." Köprü askılarından birinin rüzgârda kopmasını bu dizayn hatasına bağlayan Erdil, "Yeni bir tasarımla çelik askı kabloları değişebilir. V şeklindeki askı kablolarının tamamı, dikey olacak şekilde değiştirilirse daha iyi olur" dedi.

'Bekliyordum'
AKP Trabzon Milletvekili ve eski Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Rektörü Prof. Dr. Aydın Dumanoğlu da, tasarımda hata bulunduğu iddiasına katıldı.
Halatın kopmasını, "çok uzun olmasına" bağlayan Aydın, şöyle konuştu:
"Tablaları eğik olan ve uzun süre fırtına etkisinde kalan asma köprülerde halat yorulması söz konusudur. Dolayısıyla bu halatları 10 yılda bir sırayla değiştirmek gerekir. Rüzgâr şiddetli ve uzun süreli estiği, bunlar da değiştirilmediği için, halatların kopmasını bekliyordum. Bu Karayolları'na bir uyarı oldu. Sanırım uzun askıları da değiştirmeleri gerekecek. Hatta başka yerlerinde de yorulmalar olabilir. İngiltere'de buna benzeyen köprülerde benzer sorunlar yaşandı. Köprülerde metal yorulmaları görüldü. Köprüler onarıma alındı, askıların bir kısmı değiştirildi, çift mafsallı yapıldı."
Boğaziçi Köprüsü, kapsamlı bir bakıma alındı. Araçlar Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ne yönlendirilirken, Karayolları 17. Bölge Müdürü Yakup Dost, en geç bugün öğlen saatlerinde kapalı şeritlerin açılacağını söyledi. Dost, çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi:

'İddialar yanlıış'
"Yapılan ölçümlerin sonuçlarına göre gereken yerlerde iyileştirme yapacağız. Köprü o zaman da kapanmaz. Bunlar çok emniyetli köprüler. Bir halat çıktı diye uçacak hali yok. Çelik halatların yorgun olup olmadığı tespit ediliyor. Yorulmuş olanlar değiştirilecek. Japonlar da çelik yorulması kanaatinde, 'Plakaları kontrol edelim' diyorlar. Köprünün İngiliz proje mühendisi de bugün telekonferansla yapılacak toplantıya katılacak. İnsanları paniğe sokacak iddialar doğru değil."

Karayolları Genel Müdür Yardımcısı Cahit Turhan, Boğaziçi Köprüsü'nün saatte 162 kilometrelik rüzgâr hızına göre tasarlandığını belirterek, "Belli bir rüzgâr hızından sonra köprü trafiğe kapatılmalıdır" dedi. Türkiye'deki asma köprülerin benzerlerine göre hayli yoğun olduğunu dile getiren Turhan, ancak bunun köprünün ömrünü azaltacak nitelikte olmadığını belirtti. Turhan, "Bu tür köprülerin ortalama ömürleri 150 yıldır ama bakımları iyi olursa süre daha da uzayabilir" diye konuştu. Çeliğin düşmanının korozyon olduğuna dikkati çekerek, gerekli önlemlerin alındığını kaydeden Turhan, köprünün 1985-86'da incelendiğini, 1991 yılında da üst takviyenin elden geçirildiğini anlattı.

Hizmete 1973'te giren Boğaziçi Köprüsü'nün proje çalışmasını yapan İngiliz London's Freeman Fox and Partners adlı firma, İngiltere'de de Bristol yakınlarındaki Severn Köprüsü'nün proje sorumlusuydu. Ve Bristol'deki bu köprü de, 1983'te proje hatası nedeniyle bakıma alınmıştı. İnceleme sonucunda hazırlanan raporlarda köprüdeki askı tellerinin koptuğu ve tabanında çatlaklar oluştuğu belirtilmişti. Milliyet gazetesinin 25 Haziran 1983 tarihli sayısında yer alan haberde de, 1966'da inşa edilen bu köprünün, proje olarak Boğaziçi Köprüsü'nün ikizi olduğuna dikkat çekilmişti.



YAŞAM


Bitmeyen çile
'Dağ' gibi engel felç ediyordu!
Köprü hatalı mı yapıldı?
Fidan çukuru mezarı oldu
Katrilyoner doğdular, sıfırdan başlayacaklar
Kuş gribi, KFC'yi balıkçı yapacak
Sevgi, objektife böyle yansıdı
'Annemiz beş dakika sonra dönerim dedi'
Jeneratör gazı 5 can aldı