AYM’deki birikmiş dosyalar eritilecek

OHAL’de geçerli bazı tedbir ve uygulamaların 3 yıl daha devamını sağlayan, gözaltı süresini uzatan, valililerin yetkilerini artıran teklif, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) talebi üzerine partilerin uzlaşısıyla 27 maddelik yasaya yeni bir madde eklendi. Buna göre AYM’de derdest olan bireysel başvurular, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle verilen kabul edilemezlik kararının tebliğinden itibaren üç ay içinde yapılacak müracaat üzerine Tazminat Komisyonu tarafından incelenecek. Böylece bireysel başvuru dosyalarındaki yığılma da eritilecek.

Terörle mücadelede yeni düzenlemeler içeren teklif kabul edilerek kanunlaştı.

Dilekçeyle müracaat

Düzenlemeye göre, maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla AYM’de derdest olan bireysel başvurular, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle verilen kabul edilemezlik kararının tebliğinden itibaren 3 ay içinde yapılacak müracaat üzerine Tazminat Komisyonu’nca incelenecek. Komisyona müracaat, müracaat edenin kimlik bilgileri ile AYM’ye başvuru tarihi ve numarasını içeren imzalı dilekçeyle yapılacak. Dilekçeye, AYM’ye yapılan bireysel başvuruya ilişkin form, kabul edilemezlik kararı ve bu kararın tebliğine dair belge ile ihlal iddiasına ilişkin diğer bilgi ve belgeler eklenecek. Komisyona yapılan başvurular için karar verme süresi, 9 ay yerine 16 ay olarak uygulanacak.

Eksik icra iddiası

Maddenin gerekçesinde, “Yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmaması ve mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde derdest olan bireysel başvuruların, öngörülen sürede yapılacak müracaat üzerine Tazminat Komisyonu tarafından incelenmesi amaçlanmaktadır” denildi.

Valilere süper yetki

Yasada öne çıkan bazı düzenlemeler ise şöyle:

- Valiler, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlayabilecek.

- Valiler, belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleyebilecek veya kısıtlayabilecek, ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınması ve naklini yasaklayabilecek.

- Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya karşı suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar bakımından gözaltı süresi, 3 yıl boyunca yakalama anından itibaren 48 saati, toplu olarak işlenen suçlarda ise 4 günü geçemeyecek. Delillerin toplanmasındaki güçlük veya dosyanın kapsamlı olması nedeniyle gözaltı süresi en fazla iki defa uzatılabilecek.

- Askeri mahallerdeki aramayı, savcının nezaretinde askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri yapacak.

Tüm hakları ödenecek

- Anayasa Mahkemesi’nde derdest olan bireysel başvurular, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle verilen kabul edilemezlik kararının tebliğinden itibaren üç ay içinde yapılacak müracaat üzerine Tazminat Komisyonu tarafından incelenecek.

- Kamu görevinden çıkarılan ya da ilişiği kesilen subay, astsubay, uzman jandarmalar ile emniyet hizmetleri sınıfına tabi olanlardan mahkemelerce göreve iade kararı verilenler ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’nca başvurunun kabulü kararı verilenlerden eski kadro, rütbe veya unvanına atanması uygun görülmeyenler, Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nda kurulan araştırma merkezlerinde istihdam edilecek.

- Kamu görevine iade edilecekler, eski kadro veya pozisyonuna atanacak ancak yönetici iken kamudan çıkarılanların atamalarında, yöneticilikten önce bulundukları unvanları dikkate alınacak.

- Görevine iade edilenlere, mali ve sosyal hakları ödenecek.

MESLEKTEN ÇIKARILMA

- Terör örgütlerine veya MGK’ca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği ya da bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen Anayasa Mahkemesi üyeleri, Yargıtay ile Danıştay daire başkanı ve üyeleri, hâkim ve savcılar, askeri hâkimler ve Sayıştay mensupları hakkında, kurumlarınca meslekten çıkarılmalarına karar verilecek.

- Görevden uzaklaştırılanlar veya görevlerine son verilenlerin, silah ruhsatları ve pasaportları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek.

- Görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyecek, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemeyecek.