‘EMASYA protokolü’ süresiz

İçişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasında 7 Temmuz 1997’de imzalanan ve halen yürürlükte olan Emniyet Asayiş Yardımlaşma (EMASYA) Protokolü, 1. Ordu Komutanlığı tarafından hazırlandığı iddia edilen Balyoz Harekât Planı’yla yeniden gündeme geldi.
Şemdinli soruşturması sırasında da gündeme gelen ve süre sınırlaması bulunmayan protokol, dönemin İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Teoman Ünüsan ile Balyoz planını hazırladığı iddia edilen eski 1. Ordu Komutanı ve “Korgeneral” rütbesiyle dönemin Genelkurmay Başkanlığı Harekât Başkanlığı’nı yapan Çetin Doğan imzasını taşıyor.
Protokol, toplumsal olayların önlenmesinde ve kamu düzeninin sağlanmasında; mülki amirler, EMASYA komutanlıkları ve kolluk kuvvetleri arasındaki yetki, görev ve sorumlulukları ile uygulanacak ortak tedbirleri kapsıyor.

27 madde var
Toplam 6 sayfa, 8 bölüm ve 27 maddeden oluşan protokolün esasları şöyle:
* Mülki amirler, yapılacak planlama ve hazırlıkları EMASYA komutanlıklarıyla yeterli zaman öncesinden koordinasyon sağlayıp, değişik senaryolara göre planlar, prova eder.
* Kamu düzenini bozma istidadı gösteren terör dışındaki toplumsal olayların kolluk kuvvetleri ile bastırılması esas alınır, gerekli hallerde askeri gücün “caydırıcılık” özelliğinden yararlanılır.
* Toplantı ve gösteri yürüyüşü gibi toplumsal olayların şekil değiştirerek birçok bölgede geniş halk kitlelerine yaygınlaşması durumunda güvenlik koordinasyon komisyonu olağanüstü toplanır.
* EMASYA komutanlıklarının talebi ve ihtiyaç halinde ilgili vali; kamu hizmet, araç ve malzemelerinin il ve ilçeler arasında kaydırılması ve kullanılmasını sağlayarak personeliyle birlikte olay süresince harekât kontrolüne verebilir.
* EMASYA planlarının uygulanması için mülki makamlar tarafından kuvvet talebinde bulunulduğu ve olay mahalline intikal edildiği andan itibaren kıdemli komutan emir komutayı alır. Kolluk kuvvetleri bu andan itibaren komutan emrine girerler.
Bu andan itibaren zor kullanmanın derecesinin tayini ile silah kullandırmanın yetki ve sorumluluğu komutandadır.
* Müdahalede hangi kurumun destek görevi alacağı vali/koordinatör vali tarafından EMASYA komutanlıklarıyla koordine edilerek belirlenir.

Koordinatör vali
* Valinin görevlendirdiği polis özel harekât timleri, harekât süresince EMASYA Komutanlığının kontrolünde; korucular da jandarmanın yönetiminde EMASYA komutanlıklarının kontrolünde görev yaparlar.
* İller arasında kuvvet kaydırılması, koordinasyon, emir-komuta ilişkilerin uygulanmasını sağlamak üzere İçişleri Bakanı ilgili valilerden birini, tercihen EMASYA Bölge Komutanlığı’nın bulunduğu il valisini geçici olarak “koordinatör vali” olarak görevlendirebilir.
* EMASYA komutanlıklarında; bütün terörle mücadele birimlerinin koordinesi için “müşterek istihbarat merkezleri” kurulur.
* EMASYA görevlerinde, özellikle kırsal alanda yapılacak olan terör operasyonlarında “polis özel harekât timleri” ve askerin birlikte kullanılması amacıyla ortak tatbikatlar icra edilir.
* Kolluk kuvvetlerini düzenlemek, müdahale yöntemlerini belirlemek, koordinasyon ve işbirliğini sağlamak için “il ve ilçe güvenlik koordinasyon komisyonları” ihdas edilir.