‘O günler geride kaldı’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Moskova’da görüştü. Ana gündemin ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve Suriye olduğu zirvede iki lider, sıcak mesajlar verdi. Putin, iki ülkenin Suriye dahil olmak üzere dünyadaki krizleri çözmek için aktif bir biçimde çalıştığını belirterek, “Rusya ve Türkiye askeri ve istihbarat makamları arasında böyle yakın işbirliği kurulacağını kimse beklemiyordu” dedi. Erdoğan ise “Siz de uygun görürseniz bugünden itibaren resmi açıklamalarımızda da normalleşme tabirini kullanmaktan vazgeçelim. Zira o günlerin geride kaldığını düşünüyoruz” dedi. Erdoğan, Putin’e PYD uyarısında da bulundu.
Putin, Erdoğan’ı dün Kremlin Sarayı’nda ağırladı. 24 Kasım 2015’te yaşanan uçak krizinin ardından ara verilen Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin altıncı toplantısı dün Moskova’da yapıldı. İki liderin son 7 aydaki 4’üncü yüz yüze görüşmesi olan zirvede Erdoğan’a Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Savunma Bakanı Fikri Işık, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan eşlik etti.
Sıcak mesajlar
Başbaşa görüşme öncesi açıklama yapan Putin, “Son zamanlarda Suriye dahil olmak üzere dünyadaki krizleri çözmek için aktif bir biçimde çalışmaya devam ediyoruz. Rusya ve Türkiye, askeri ve istihbarat kurumları seviyesinde iyi ve etkili ilişkiler kurdu. Rusya ve Türkiye askeri ve istihbarat makamları arasında böyle yakın işbirliği kurulacağını kimse beklemiyordu” dedi.
Sözlerine “Değerli dostuma çok çok teşekkür ediyorum” diyerek başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan da özellikle Türk Akımı, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali’ndeki çalışmaların hızla normalleşme süreci içerisinde devam ettiğini vurguladı.
Heyetler arası görüşmenin başında konuşan Erdoğan, iki ülke arasında önemli bir adım atıldığını belirterek, “Siz de uygun görürseniz bugünden itibaren resmi açıklamalarımızda da normalleşme tabirini kullanmaktan vazgeçelim. Zira o günlerin geride kaldığını düşünüyoruz” dedi.
PYD uyarısı
Erdoğan, Putin ile Suriye ve terörle mücadele konusunda değerlendirmelerini paylaştığını belirterek, “Suriye’de DEAŞ’a karşı sergilediğimiz kararlı tutumu diğer terör örgütlerine karşı da göstermeliyiz. Bu bakımdan PKK’nın Suriye kolu olan PYD’nin Moskova’daki faaliyetlerine son verilmesini özelikle bekliyoruz” dedi.
FETÖ ile mücadele konusuna çok önem verdiklerini belirten Erdoğan, “Bu konuda gösterdiğiniz hassasiyetten dolayı müteşekkiriz. Ancak bu örgütün başka isimler altında, gizlice faaliyet yürütme yöntemini gayet iyi uygulayabildiğini akıldan çıkarmamak lazım. Moskova ve St. Petersburg’da bu örgütle iltisaklı kişi ve kuruluşlar hakkında gerekli adımları atacağınıza inanıyorum” dedi.

Şimdi Münbiç süreci var, asıl hedef Rakka

Erdoğan, Suriye ve Irak’taki gelişmelerle ilgili bir soru üzerine, “Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğü bizim temel hedefimizdir. Buraların parçalanmasına gerçekten tahammülümüz yoktur” dedi.

En büyük arzumuz
Cerablus, El Rai, Dabık ve El Bab’a Suriyelilerin yerleşmesini arzu ettiklerini belirten Erdoğan, “Şimdi Münbiç süreci var. Münbiç sürecinde de orada özellikle Türkiye Rusya olarak koalisyon güçleriyle bir işbirliği yapalım istiyoruz. Bu işbirliğiyle beraber Münbiç halkının oraya yerleşmesini sağlayalım. Terör örgütlerinin oraları işgali değil, kendi halkının oraya yerleşmesi en büyük arzumuz. Bundan sonra asıl hedef Rakka. 3 bin civarında DEAŞ’lının orada olduğu istihbaratın bize verdiği bilgi. Terör örgütlerinden oraları temizleyip kendi halkını yeniden oralara yerleştirmek en büyük hedefimizdir” dedi.

Sorumluyuz
Erdoğan, “DEAŞ, PYD, YPG, FETÖ, El Nusra, aklınıza hangisi gelirse gelsin hepsiyle bir mücadele kararlığı içinde olmaya mecburuz. Çünkü o bölgede yaşayan insanların huzurundan siyasetçiler olarak sorumluyuz” dedi.

Putin: Suriye konusunda temkinli iyimserim

Putin ise, Suriye’deki durumun kolay bir durum olmadığını belirterek, “Suriye’de ben temkinli bir iyimserlik ifade etmek istiyorum. Başta ABD olmak üzere son derece ciddi, ağırbaşlı oyuncuları da bu sürece katmaya çalışıyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğü vazgeçilmez bir unsur” dedi.

Suriye’de dayanışmaya ihtiyaç var

Suriye konusunu da görüştüklerini belirten Erdoğan, “Türkiye son 6 yıldır Suriye’deki çatışmaların kan ve gözyaşının yükünü 911 kilometre sınırı olması ve sürekli tehdit altında olması hasebiyle çeken bir ülke burada bir dayanışmaya ihtiyacımız olduğunu tekrar gündeme getirdik” dedi.
Erdoğan, “Bir terör örgütüyle diğerinin bertaraf edilemeyeceği de artık kabul edilmelidir. 35 yıldır terörle mücadele eden bir ülke olarak başta DEAŞ olmak üzere PYD, YPG, El Nusra gibi terör örgütleri bizim her an karşımızda olan terör örgütleridir. Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve milli birliğini hiç kimse tehlikeye atmamalıdır. Rusya ile eşgüdüm halinde soruna adalet ve hakkaniyet temelinde bir çözüm bulunması için gayretlerimize devam edeceğiz. Bütün konularda hem fikir olmasak da iletişim kanallarını bugüne kadar açık tuttuk, açık tutmaya devam edeceğiz” dedi. Türkiye ile Rusya’nın yakın işbirliğinin birilerini rahatsız edebileceğini belirten Erdoğan, “Ancak bizler provokasyona gelmeyeceğiz. Terör örgütlerinin ikili ilişkilerimizi zehirlemesine izin vermeyeceğiz” dedi.

Terörle mücadele mutabakatı

İki liderin görüşmesinde terörle mücadele mutabakatı da çıktı. Putin, “Terörle mücadele çabalarımızı birleştirmek niyetindeyiz. Türkiye, Rusya, İran’ın çabalarıyla Suriye’de ateşkes genel anlamda muhafaza ediliyor, şiddet oranı büyük ölçüde azaldı. Türk partnerlerimizle terör örgütlerine karşı özellikle DEAŞ’a karşı ortak mücadele sürdürmeye kararlıyız” dedi. Hem Putin hem de Erdoğan Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olduklarını kaydetti.

FETÖ adımı istedi
FETÖ ile mücadele konusuna çok önem verdiklerini belirten Erdoğan, “Bu konuda gösterdiğiniz hassasiyetten dolayı müteşekkiriz. Ancak bu örgütün başka isimler altında, farklı anlamlarda gizlice faaliyet yürütme yöntemini gayet iyi uygulayabildiğini akıldan çıkarmamak lazım. Moskova ve St. Petersburg’da bu örgütle iltisaklı kişi ve kuruluşlar hakkında gerekli adımları atacağınıza inanıyorum” dedi.

Gagarin ve Yunus Emre heykeli

Erdoğan, 2019 yılının karşılıklı olarak kültür ve turizm yılı olarak ilan edildiğini belirterek, “Bu kapsamda düzenlenecek etkinliklerin halklarımızın birbirini daha yakından tanımalarına imkan sağlayacağına inanıyorum. Gerek Moskova’da bir Yunus Emre heykelini dikilmesi olayı, gerekse Rusya’nın ilk astronotun (Yuri Gagarin) Ankara’da bir heykelinin dikilmesi olayı da bu noktada atılacak önemli adımlardan bir tanesidir” dedi. Erdoğan, Moskova Türk Kültür Merkezi’nin faaliyete başlaması için hazırlıklar tamamlandığını taktirde, başka bir üst düzey ziyaret de bu merkezin açılışı için yapabileceklerini söyledi.

Geniş heyetle geldi



Erdoğan’a Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Savunma Bakanı Fikri Işık, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan eşlik etti.

Taziye sundu

Erdoğan, suikast sonucu hayatını kaybeden Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Karlov’u saygıyla anarak ailesin ve Rus halkına tekrar taziyelerini illetti. Erdoğan, bir sonraki ÜDİK toplantısının önümüzdeki yıl Türkiye’de yapılacağını söyledi. Erdoğan, ayrıca dün İstanbul’da meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybeden Rus vatandaşları için Putin ve Rus halkına taziyelerini sundu.