'Sandığa gitmeyeceğiz'

Kürt nüfusun hakim olduğu kentlerde referanduma yönelik yoğun propaganda ve kutlamaların aksine, aralarında Kerkük’ün de yer aldığı tartışmalı bölgelerde, endişeli bekleyiş hakim. Kerkük kent merkezinde yaşam normal seyrinde sürüyor. Kentin Erbil, Musul, Süleymaniye ve Bağdat girişlerinden itibaren tüm ana caddeler, propaganda afişleri ve bayraklarla süslenmiş durumda. Kentin giriş ve çıkışları ise Peşmergeler tarafından tutulurken, intihar saldırılarına karşı özellikle kente gelen Araplar dikkatle kontrolden geçiriliyor. Araçlar sıkı kontrol sonrası kente alınıyor.

“Boykot ediyoruz”

Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi, referanduma Irak’ı böleceği gerekçesi ile karşı çıktıklarını belirterek, Türkmenler üzerinde büyük oyunlar oynandığını söyledi. Türkmenlerin referandumu boykot ettiğini ve sandığa gitmeyeceklerini belirten Salihi, şunları kaydetti: “Referandum bizim milli çıkarımıza uygun değil. Kesinlikle kabul etmiyoruz. Referandum Irak’ın toprak bütünlüğünü, devletin güvenliğini tehdit eder. Ayrıca komşu ülkeleri de tehdit eden bir meseledir. Birisi bir ev yaptığı zaman komşusunu sorar. Referandum komşu ülkeleri de tehdit ettiğinden dolayı biz referandumu boykot ediyoruz. Kürt yetkililere dedik ki; Türkmen bölgelere sandıkları getirmeyin. Kuzey Irak Yönetimi ve görevden alınan Kerkük Valisi, şimdi referandum konusunda bir çözüm arayışı noktasındalar. Çünkü biliyorlar ki bir yanlışın içine girmişler. Bağdat’a bir heyet gönderdiler. Referandum heyeti Bağdat’a, ‘bize garanti verirseniz referandumu iptal ederiz’ diyor. Ancak Bağdat, ‘biz şartlı heyetleri kabul etmiyoruz’ diye yanıt veriyor. Kürt yöntimine ‘Önce referandumu iptal edin, sonra konuşuruz’ mesajı veriliyor.” Salihi, olası referandum ve devlet ilanı halinde Türkiye’nin operasyon ihtimaline ilişkin soruya da “Biz bölgemizin savaş bölgesi olmasını istemeyiz. Can güvenliği durumu olursa biz önce bunu Irak hükümetinden isteriz. Irak hükümeti bizim can güveliğimizi alamazsa farklı çözümlerimiz var. Önümüzde seçenekler var. Biz bölgeyi kaosa sürüklememeleri için Kürt yetkilileri sürekli uyarıyoruz. Bu bölge petrol bölgesidir, hemen patlar. Irak hükümetinden beklentimiz vardır. Irak’ın toprak bütünlüğü korunmalıdır. Biz 15 yıldır bunun mücadelesini veriyoruz. Biz Kerbala’yı Necef’i savunduk. Ama artık zamanı gelince Irak Hükümeti de bizi savunmalı” yanıtını verdi.

Kaleye bayrak astılar

Tartışmalı bölgelerden Kerkük’te geniş güvenlik önlemleri alındı. Oy sandıkları da getirilerek 30 ayrı okula yerleştirildi. Küt yönetimine bağlı asayiş güçlerinin de sandık güvenliğini sağlamak üzere Kerkük’e getirildiği belirtildi. Kerkük’ün tarihi kalesine de bölgesel yönetimin bayrağı asıldı. Bu arada Türkiye’nin Erbil Başkonsolosluğu referandumun yapılacağı 24 ve 25 Eylül tarihlerinde kapalı olacak.

‘Erteleme olmayacak’

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani, Irak Federal Mahkemesinin ‘anayasaya aykırı’ kararı aldığı referandumun bu saatten sonra ertelenmesinin söz konusu olmadığını bildirdi.

Ofisinden yapılan açıklamaya göre Barzani, Fransa’nın Bağdat Büyükelçisi Bruno Aubert’i Erbil’in Salahaddin kasabasındaki konutunda kabul etti. Aubert ile referandumu konuşan Barzani, referandum kararının halka ait olduğunu, zamanında yapılacağını ve bu saatten sonra ertelenmeyeceğini bir kez daha yineledi.

Büyükelçi Aubert ise Fransa’nın halk taleplerine karşı olmadığını belirterek, “Biz temelde referandumun yapılmasına karşı değiliz. Sadece şu an DEAŞ ile mücadeleyi aksatacağı düşüncesinde olduğumuz için şu an yapılması taraftarı değiliz” ifadelerini kullandı.

IKBY, Bağdat ile anlaşamadı

Irak’ın başkenti Bağdat’ı ziyaret eden Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) heyeti, referandumda ısrarcı olduklarını ve bundan sonra da Bağdat ile diyaloğa devam etmek istediğini belirtirken, Şii Ulusal Koalisyonu ile referandum konusunda anlaşamadıklarını bildirdi. IKBY heyeti adına basın toplantısında konuşan Roj Nuri Şaves, “Görüşlerimizi açıkça ve çekinmeden koalisyondaki dostlarımıza bildirdik. Diyaloğun 25’in sonrasında da sürmesini istedik. Onlar ise diyaloğu sadece referandum öncesi destekleyeceklerini ifade etti” dedi.

Irak Federal Mahkemesinin “anayasaya aykırı” kararı aldığı sözde referandumun ertelenme iddialarına da değinen Şaves, “Referandum zamanında yapılacak” dedi. Kürt heyetin KYB’li heyeti üyesi Sadi Pire de, “Referandumun ertelendiği yönünde iddialar oldu. Bu iddiaların aslı yok. Biz KYB olarak toplantımızı yaptık ve referandum konusunda ABD, BM, Türkiye, İran, Fransa ve Suudi Arabistan’ın tutumunu değerlendirdik” diye konuştu. “Bunları ciddi almak zorundayız” diyen Pire, “Bağdat ile birlikte kalmak için yeterli garantiler varsa bu değerlendirilebilir dedik ancak baktık ki tüm sözler sadece yer değiştiriyor” değerlendirmesinde bulundu. Pire, “Bağdat’ta yaptığımız görüşmeleri Kürt liderliğine de ileteceğiz. Kararı orası verecek. KYB olarak referandumda evet diyeceğiz” dedi.

“Anlaşamadık”

Şii Ulusal Koalisyonu üyesi Ali Allak’ta, Kürt heyetle referandum konusunda anlaşmadıklarını belirterek, “Kürt kardeşlerimizin referandumda ısrarcı olduğunu gördük. Biz de buna kökünden karşı olduğumuzu ifade ettik. Dolayısıyla krizle ilgili anlaşamadık.” diye konuştu.