Sistem tartışması ikinci plana kayar

CHP’nin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni eleştirdiği ve parlamenter sistem için anayasa değişikliği çağrısı yaptığı kitabında, erken seçim talepleriyle ilgili dikkat çeken değerlendirmeler yer aldı. Kitapta “erken seçim” talepleri eleştirilirken, “Demokratik muhalefet açısından, seçime mesafeli durmak, sandıktan korkmak anlamına gelmez. Seçim istemek, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi için meşruiyet arayışına alet olmaktır” denildi.

CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu tarafından hazırlanan “Yasama Yetkisi Devredilemez” isimli kitap, temmuz 2018 ile aralık 2019 tarihleri arasında özellikle yasama çalışmalarını merkezine alıyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ndeki uygulamalar eleştirilirken, “demokratik parlamenter sisteme” geçiş için anayasa değişikliği talep ediliyor ve bu süreçte yapılması gerekenler anlatılıyor.

‘Korkmak değil’

Kitapta öne çıkan değerlendirmeler özetle şöyle:

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin sürdürülebilirlik sorunu tartışmaya açıldıkça gündem erken seçime yönlendirilmeye çalışılıyor. Demokratik muhalif parti yetkili ve mensupları, seçim gündemine çekiliyor veya iktidar yörüngesine kaydırılmaya çalışılıyor. Gündeme seçim çıkarıldıkça, rejim ve sistem tartışması ikinci plana kayıyor; Cumhurbaşkanı adaylığı öne çıkarıldıkça, asıl sorun olan Anayasa, dikkatlerden kaçabiliyor. Demokratik muhalefet açısından, seçime mesafeli durmak, sandıktan korkmak anlamına gelmez. Zira ana gündem, rejim ve sistem sorunudur. Bu bakımdan Saray, gündemi yörüngesine girmemesi gereken demokratik muhalefet, 50+1’e de takılmamalıdır. Hatta ittifaklar konusu da ana gündeminde yer almamalıdır. Bu nedenle seçim istemek, ‘kişi ve parti devleti’ inşasına ve bir yanılsama olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi adı verilen tek kişi iktidarı için meşruiyet arayışına alet olmaktır.

‘Gücünü pekiştirir’

2017 Anayasa değişikliği, projenin sahibi kişinin iktidarını kişiselleştirip sürekli kılma hedefi doğrultusunda yapıldı. Bu nedenle Cumhurbaşkanı adaylığının öne çıkarılması da tek kişi iktidarı ile yarışa girmeye olduğu kadar, görevdeki muktedirin gücünü pekiştirmeye hizmet eder.

CHP öncülüğünde oluşan Millet İttifakı içerisinde yer alan partiler kadar, HDP ve TİP gibi muhalefette yer alan partileri de kapsamına alan ‘demokratik muhalefet’, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni aşmaya özgü muhalefet yol ve yöntemlerini geliştirme ve uygulamaya koyma tarihsel sorumluluğu ile karşı karşıya bulunuyor. Eğer bunu yapamazlar ise, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne karşıtlık, söylemle sınırlı kalacağı gibi, haziran 2023’te veya erken bir tarihte yapılacak genel seçimler, tek kişi yönetimi için meşrulaştırıcı bir işlev görecektir.