Son dakika... Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan ''suç mağdurları'' için kararname 

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan  kararname ile suç mağdurlarına sağlanan hizmet ve yardımlara ilişkin esaslar ve  bu hizmetlerin yerine getirilmesine dair görev, yetki ve sorumluluklar  düzenlendi.

Soruşturması ve kovuşturması Türkiye'de yürütülen suçlar nedeniyle  ortaya çıkan mağduriyetler hakkında uygulanacak kararnameye göre, mağdurlara  yönelik yardım ve destek hizmetlerinde, eşitlik, insan onuruna saygı, dürüstlük  ve mahremiyet ilkesi esas alınacak.

Kararname kapsamındaki hizmetler, mağdurun kişiliğine saygı  gösterilerek ve mağduriyetinin farkında olunarak yerine getirilecek. Mağdurun,  adli sürece etkin katılımı ve adalete erişimi için mevzuatın öngördüğü şartlara  uygun olarak kendisine vekil tayin edilmesi ve adli yardımda bulunulması isteği  derhal karşılanacak. Bu hizmetler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından  gecikmeksizin, koordineli ve etkin bir şekilde sunulacak.

Söz konusu kararnamenin uygulanmasında görev alanlar, mağdura ilişkin  kişisel verilerin gizliliğini korumak zorunda olacak. Bu bilgiler, kanunlarda  öngörülen haller dışında hiçbir kurum ve kişiye verilmeyecek.

Mağdurların kararname kapsamındaki hizmet ve yardımlardan  faydalanabilmesi için kolluğa, Cumhuriyet başsavcılığına veya müdürlüğe  başvurması gerekecek. Başvuru şartı çocuklar için aranmayacak ve çocuğun yüksek  yararı ilkesi gözetilecek.

Mağdurlara sunulan yardım ve destek hizmetlerinde sivil toplum  kuruluşları ile gönüllü gerçek ve tüzel kişilerden de yararlanılabilecek.

SALDIRI İHTİMALİNDE GEREKLİ TEDBİRLER ALINACAK

Mağdurlar, talepleri halinde kendilerine sağlanan hak ve yardımlara  ilişkin kolluk birimleri veya adliyeler bünyesinde kurulan adli destek ve mağdur  hizmetleri müdürlükleri tarafından gecikmeksizin bilgilendirilecek ve  yönlendirilecek.

Mağdurla yapılan sözlü veya yazılı iletişimde, mağdurun anlama veya  kendini ifade etme kabiliyetini etkileyen yaş, gelişim düzeyi, engellilik gibi  durumları dikkate alınacak ve anlaşılır bir dil kullanılacak. Mağdura, kolluk  veya Cumhuriyet başsavcılığı tarafından ihbar veya şikayetine ilişkin yazılı bir  belge

Mağdura veya aile bireylerine yönelik bir saldırı ihtimalinin  bulunması halinde, bu kişilerin başvurusu üzerine suçun tekrarının veya başkaca  bir suçun işlenmesinin önlenmesi için kolluk birimlerince gerekli tedbirler  alınacak.

ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARI, CİNSEL SALDIRI VE İŞKENCE MAĞDURLARINA YÖNELİK TEDBİRLER

Kasten öldürme ve bu suça teşebbüs neticesi sebebiyle ağırlaşmış  yaralama, çocuğun cinsel istismarı, nitelikli cinsel saldırı ve neticesi  sebebiyle ağırlaşmış işkence suçlarından mağdur olanlara, ceza muhakemesinin  zorunlu kıldığı durumlar hariç olmak üzere, soruşturma veya kovuşturma  işlemlerinin yapıldığı yerlerde, şüpheli veya sanıkla mağdurun temasını önleyici  tedbirler alınacak.

Tutuklu veya hükümlülerin ceza infaz kurumlarından tahliyesine veya  firarına ilişkin bilgiler, ceza infaz kurumu müdürlüğünce mağdurun bulunduğu  yerdeki kolluk birimine bildirilecek.

Kolluk birimince yapılan değerlendirme sonucunda gerekli koruyucu ve  önleyici tedbirler alınarak, mağdur için tehlike oluşturabilecek hallerde mağdura  bilgi verilecek.

EKONOMİK VE SOSYAL DESTEKLERDE ÖNCELİK TANINACAK

Mağdurların meslek edinmeleri amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı veya iş  birliğiyle kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler veya sivil toplum kuruluşları  tarafından kurslar düzenlenebilecek ve mevcut kurslara katılmalarında mağdurlara  öncelik tanınacak.

Mağdurlar, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerin ekonomik ve  sosyal desteklerinden öncelikli olarak yararlandırılacak.

Yaşadığı mağduriyet nedeniyle, yerleşim yerini değiştirmek zorunda  kalan mağdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da birlikte ikamet ettikleri  aile bireylerinin çalıştıkları kamu kurum ve kuruluşlarının kadro, pozisyon ve  teşkilat durumu göz önünde bulundurularak görev yerleri değiştirilecek.

Yerleşim yerini değiştirmek zorunda kalan özel hukuk hükümlerine tabi  çalışan mağdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da birlikte ikamet  ettikleri aile bireylerinin aynı işverene ait başka iş yerlerinde çalışmaları  sağlanabilecek.

Mağdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da bakmakla yükümlü  oldukları kişilerin veya birlikte ikamet eden alt soyunun eğitim gördüğü  kurumların aynı türde eğitim veren okullarına devam etmeleri, ilgisine göre Milli  Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu veya yükseköğretim kurumlarınca öncelikli  olarak sağlanacak.

Ayrıca, yeni eğitim kurumunda ihtiyaç duyulması halinde mağdura  rehberlik hizmetleri verilecek ve buna ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim  Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu tarafından birlikte çıkarılan yönetmelikle  düzenlenecek.

KIRILGAN GRUPLARA SUNULACAK HİZMETLER

Adalet Bakanlığı ve adliye bünyesinde psikolog, pedagog ve sosyal  çalışmacı kadrolarında çalışan adli destek görevlileri tarafından yapılan  bireysel değerlendirme sonucunda suçtan daha fazla etkilendiği ve korunması  gerektiği tespit edilen mağdurlar ile adli sisteme dahil olan çocukları  ''kırılgan gruplar'' içinde yer alacak.

Bu kapsamda, adli sisteme dahil olan çocuklar ile cinsel  dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan veya aile içi şiddet, terör ve insan  ticareti suçlarından mağdur olanların başvurmaları halinde, adli destek ve mağdur  hizmetleri müdürlükleri bünyesinde çalışan adli destek görevlileri tarafından  gerekli hizmetlerin sunulması amacıyla bireysel değerlendirme yapılacak.

Kadın, yaşlı ve engelli mağdurlar başta olmak üzere, mağdurun kişisel  özellikleri, suçun niteliği ve ağırlığı, suçun işlendiği şartlar dikkate alınarak  suçtan daha fazla etkilendiği ve korunması gerektiği yapılacak ön değerlendirme  ile anlaşılan mağdurlara yönelik olarak da değerlendirme yapılabilecek.

Bireysel değerlendirme sonucunda kırılgan gruba girdiği tespit edilen  mağdurlara adli destek görevlileri aracılığıyla belirlenen hizmetler sunulacak.

Adli destek görevlileri, mağdurun, Cumhuriyet savcısının veya hakimin  isteği üzerine, mağdurun dinlenilmesinden önce kaygı düzeyini düşürmek amacıyla  içinde bulunduğu ortamı, ilgili kişileri ve süreci açıklayacak. Mağdurun kendini  rahat ifade edebilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını Cumhuriyet savcısı  veya hakime bildirerek, mağdur dinlenirken yanında bulunacak.

Cumhuriyet savcısı veya hakimin isteği üzerine sosyal inceleme raporu  hazırlayacak olan adli destek görevlisi, ifade ve beyan işlemlerinin adli görüşme  odasında gerçekleştirilmesini Cumhuriyet savcısı veya hakime önerebilecek.

Ayrıca söz konusu görevliler, tedavi veya rehabilitasyona ihtiyaç  duyan mağdurları yönlendirerek, adli süreç boyunca etkin desteğe ihtiyaç duyduğu  değerlendirilen mağdurlara yönelik hizmetlerde vaka yönetimi uygulayacak.

Soruşturma veya kovuşturma sürecinin tamamlanmasından sonra destek  ihtiyacı devam eden mağdurlar ilgili kurumlara yönlendirilecek.

Adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerine başvuruda bulunan  mağdurlardan korunma ihtiyacı olan çocuk, kadın, yaşlı ve engelliler, Aile,  Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının il müdürlüğüne veya sosyal hizmet  merkezlerine bildirilecek.

Haklarında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı verilemeyen  mağdurlara yönelik olarak kolluk veya Cumhuriyet başsavcılığının bildirimi  üzerine ya da resen mülki idare amiri tarafından gerekli tedbirler alınacak.

Gerek görülmesi halinde söz konusu hizmetler, suçtan zarar görenlere  de sağlanabilecek.

MAĞDURLAR İÇİN ADLİ GÖRÜŞME ODALARI OLUŞTURULACAK

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun ilgili maddelerinin uygulanması, ifade ve  beyanların özel ortamda adli destek görevlisi aracılığıyla alınması amacıyla adli  destek ve mağdur hizmetleri müdürlükleri bünyesinde adli görüşme odaları  kurulacak.

Adli görüşme odalarında yapılan tüm iş ve işlemler görüşme yapılan  kişinin örselenmesini engelleyecek şekilde ve mümkün olan en kısa sürede  gerçekleştirilecek. Çocuklarla ilgili iş ve işlemlerde çocuğun yüksek yararı ilkesi dikkate alınacak.

CİNSEL SUÇ MAĞDURLARI İÇİN MERKEZLER KURULACAK

Cinsel suç mağdurlarının tekrarlanan mağduriyetini önlemek, adli ve  tıbbi işlemlerin bu alanda eğitimli görevliler tarafından tek seferde  gerçekleştirilmesini temin etmek amacıyla Adalet Bakanlığının talebi üzerine  Sağlık Bakanlığı tarafından cinsel suç mağdurlarına yönelik hizmet veren  merkezler kurulacak. Üniversiteler tarafından da bu merkezler kurulabilecek.

Söz konusu merkezlerin kurulmasına, işleyişine ve denetimine ilişkin  usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve  İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Sağlık Bakanlığı tarafından  çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

Kararnamede yer alan ve Adalet Bakanlığının görev alanına giren iş ve  işlemler, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından yerine  getirilecek.

Adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu bulunan yerlerde  Bakanlığa bağlı olarak Cumhuriyet başsavcılığının gözetim ve denetiminde adli  destek ve mağdur hizmetleri müdürlükleri kurulacak. İş durumu ve coğrafi konum  göz önüne alınarak, adalet komisyonu bulunmayan yerlerde Bakanlık onayı ile  müdürlükler veya müdürlüğe bağlı bürolar kurulabilecek.

Kararname kapsamına giren hizmetlerin sunumuna ve hizmet sunumunda  karşılaşılan sorunların çözümüne ilişkin önerilerde bulunmak üzere kamu kurum ve  kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla Adalet Bakanlığında Danışma Kurulu,  müdürlük bulunan yerlerde ise koordinasyon kurulu oluşturulacak.

Kurul toplantılarına, görüşlerine başvurulmak üzere sivil toplum  kuruluşları temsilcileri de davet edilebilecek. Kurulların oluşumu ile çalışma  usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

MAĞDURLARA YÖNELİK HİZMETLERE BELEDİYELER DE KATKI SUNABİLECEK

Belediyeler, üniversiteler ve diğer kamu kurum ve kuruluşları mağdur  hizmetlerinin sunulmasına katkı sağlamak amacıyla Bakanlık ile ortak programlar  geliştirebileceği gibi ilgili mevzuat çerçevesinde yer tahsis edebilecek, hizmet  binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilecek veya yaptırabilecek, her  türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilecek.

Mağdurlara yardım ve destek hizmetlerinde kararnamede belirtilen  ilkeler gözetilerek gönüllü kişilerden yararlanılabilecek. Bakanlıkça,  üniversitelerin hukuk fakülteleri veya fakültelerin sosyal hizmet, psikoloji,  rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümleri ile mağdurlara sunulan hizmetlerde  mesleki deneyim ve tecrübe artırımını sağlamak amacıyla iş birliği yapılabilecek.

Bakanlıkta ve müdürlüklerde çalışan görevliler ile ihtiyaç duyulması  halinde gönüllü çalışanlara Bakanlıkça eğitim verilecek. Mağdur hakları ve  mağdura yaklaşım konusunda üniversiteler, barolar ve ilgili kurum ve kuruluşlarla  iş birliği yapılacak. Bu kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanacak eğitim ve  staj müfredatına Başkanlıkça katkı ve destek verilecek.

Kararname kapsamında yer alan hizmetlerin sunulmasına ilişkin usul ve  esaslar ile müdürlüklerin yetki alanı, denetimi, adli destek görevlilerinin  çalışma usul ve esasları 6 ay içinde Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle  düzenlenecek.

ADALET BAKANLIĞININ MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATINA 1088 KADRO

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında belirtilen hizmetlerin  yürütülebilmesi için Adalet Bakanlığının merkez teşkilatı bünyesinde çeşitli  meslek grupları ve branşlarda toplam 23 kadro, taşra teşkilatına ise aralarında  pedagog, sosyal çalışmacı ve psikolog unvanlarının da yer aldığı toplam 1065  kadro ihdas edildi.

İhdas edilen psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı kadrolarına 31  Aralık 2022 tarihine kadar belirlenen atama sayısı sınırı aranmaksızın açıktan  veya naklen atama yapılabilecek.